Alhoewel de retailbelegger nog maar mondjesmaat toehapt, is impactbeleggen voor veel vermogensbeheerders inmiddels een ‘big deal’. Maar wil de financiële sector daadwerkelijk zijn stempel drukken op de weg naar een betere wereld, valt er nog een grote slag te maken. ‘Het gaat nog veel te weinig over de inhoud.’
Dat zegt portfoliomanager en Impact-expert van NN Investment Partners Willem Schramade in gesprek met Investment Officer, de Belgische zusterwebsite van Fondsnieuws.
Schramade is bij NN IP verantwoordelijk voor het NN Global Impact Opportunities-fonds dat inmiddels zo’n 600 miljoen euro beheert, naast de totale twaalf miljard euro aan duurzame beleggingen. Sinds 2016 timmert hij gestaag aan de weg om de meerwaarde van impactbeleggen voor het voetlicht te krijgen. En dat gaat niet zonder slag of stoot, zegt hij.
Ten koste van rendement
‘Onder beleggers heerst nog steeds de perceptie dat wie impact wil maken, moet inleveren op rendement. Ik ben ervan overtuigd dat de langetermijnrendementen van impactbeleggen juist beter zijn, omdat je expliciet rekening houdt met risico’s die nu nog nauwelijks in modellen zitten, zoals een serieuze CO2- of suikerprijs. Ook zijn impactbedrijven nu doorgaans al winstgevender, minder riskant en groeien ze sneller dan anderen.’
Daarnaast kampt de financiële sector nog altijd met een slecht imago, zegt Schramade. Mensen die sociale doelen willen bereiken, doen dat volgens hem nog nauwelijks via een bank of vermogensbeheerder. ‘Dat is een gemiste kans. Financials zullen de maatschappij moeten bewijzen dat het streven naar winstmaximalisatie op de korte termijn niet langer tot hun prioriteiten behoort.’
Impact gaat over verandering en dat behelst een fundamentele aanpak, vindt de portfoliomanager. ‘Het gaat immers om het inschatten van de mate waarin bedrijven voorbereid zijn op de toekomst en in welke mate zij bijdragen aan die betere wereld. Zowel in bedrijfsanalyses als binnen de interne structuur van financiële partijen zelf.’
De aandelenafdeling van NN IP bestond vroeger uit zes afzonderlijke teams waarvan er een zich richtte op duurzaamheid. Nu zijn de afdelingen omgevormd tot twee teams waarvan een zich volledig toespitst op sustainability, vertelt Schramade.
‘Dat weerspiegelt de nieuwe visie en focus van ons management. Het gevolg is dat we nu zes portfoliomanagers, zeven researchers en twee data- analisten hebben die enkel voor ons werken. Dat levert veel diepgravender analyses op dan vroeger.
Onze impact-tak moet je zien als een pilootproject binnen het overkoepelende sustainability-team die als doel heeft om duurzaamheid en impact steeds dieper te integreren binnen al onze strategieën.’
Duurzaamheidsclaims
Fundamentele analyses zijn “key” als het gaat om impactbeleggen, vindt Schramade en dat lukt volgens hem echt niet met enkel een rating of een footprint. In de praktijk hoort hij beleggers nog te vaak duurzaamheidsclaims afsteken, terwijl fundamentele analyses in hun strategieën ontbreken. En aan de andere kant van het spectrum heb je de duurzaamheidsadepten die onnodig hun beleggingsuniversum verkleinen, zegt hij.
‘De intrinsieke motivatie van beleggen moet breder zijn dan snel geld verdienen, maar in ons vak moet rendement wel een validatie van je werk opleveren. Partijen die de afgelopen decennia het alleenrecht op duurzaamheid claimden, zijn inmiddels zo extreem in het afvinken van lijstjes dat er nauwelijks nog een beleggingsuniversum overblijft. En als je nog maar in 200 bedrijven belegt, weegt dat wèl negatief op je rendement, zowel financieel als maatschappelijk.’
In westerse landen zijn het volgen hem vooral de Materials-, Industrials, Gezondheids- en IT-bedrijven die echt nog impact kunnen genereren. In opkomende markten noemt hij de financiële en medische sector als voorbeeld. Maar binnen die sectoren moet je wel per bedrijf vaststellen of ze die impact werkelijk waarmaken.
Schramade: ‘Een Indische bank die microkredieten verstrekt, of een ziekenhuisketen die uitbreidt in rurale gebieden zodat meer mensen toegang hebben tot medische zorg, zijn voorbeelden van daadwerkelijke impact.
Tegelijkertijd hebben veel grote bedrijven tegenwoordig de mond vol van de Sustainable Development Goals, maar in de praktijk hebben ze vaak nog niet de cijfers die aantonen hoeveel mensen ze met hun aanpak ook echt bereiken. Daarom is engagement cruciaal: om vast te stellen hoe groot de impact is en in hoeverre het bedrijf in staat is die impact (en het financiële rendement) op lange termijn te blijven leveren.’
Mentaliteitsverandering
Schramade noemt de huidige duurzaamheidspogingen in de sector ‘een doekje voor het bloeden’. Zowel de overheid als de academische- en financiële wereld zullen beter hun best moeten doen om de maatschappij van de economische waarde van impactbeleggen te overtuigen, vindt hij. De pogingen van de Europese Commissie om duurzaamheid af te dwingen kunnen volgens de portefeuillemanager dan weer een averechts effect hebben.
Door te hameren op classificaties en ratings, wordt greenwashing volgens hem juist aangemoedigd. Hij ziet meer heil in een aantrekkelijke pricing van duurzame beleggingsproducten. ‘Bijvoorbeeld door hun lagere systeemrisico zichtbaar te maken in de risicoraamwerken waaraan financiële instellingen onderworpen zijn. Nog beter is de invoering van een serieuze CO2-prijs, dan gaat het echt snel bewegen.’
Maar dan nog moet de sector eerst wel zelf in de toegevoegde waarde geloven en de daad bij het woord voegen, vindt hij. ‘Steeds vaker lees ik dat duurzaamheid mainstream geworden is. Dat klopt niet: het is mainstream om erover te praten en producten duurzaam te noemen, maar intussen blijft men hangen in de oude structuren en gaat er steeds meer geld naar passieve fondsen, waar van transitieanalyse helemaal geen sprake is.
Ook een veel gehoord excuus is dat de klant er nog niet klaar voor is. Als ik dat hoor denk ik: zo komt die duurzame transitie er nooit. Je moet niet op elkaar blijven wachten maar vooruitkijken. De sector moet veel ambitieuzer worden en verder denken dan wat de klant nu wil.’