Het grootste pensioenfonds ter wereld, het Japanse Government Pension Investment Fund (GPIF), onderzoekt in hoeverre Artificial Intelligence (AI) een rol kan spelen in de selectie van externe managers.
GPIF contracteerde Sony Computer Science Laboratories (Sony CSL) in oktober 2018 voor een onderzoek naar de toepassing van technologie bij beleggingsbeslissingen. Het project zal volgens planning in maart 2020 worden afgerond.
De verwachtingen zijn hooggespannen. Hiromichi Mizuno, CIO bij GPIF, vertelt aan IPE dat hij ervan overtuigd is dat AI het werk van asset managers kan verbeteren of zelfs vervangen. Mizuno voorziet vooral mogelijkheden voor de kortetermijnhandel, maar dit stelt asset owners juist in staat om meer te focussen op langetermijnthema’s en de duurzaamheid van hun portefeuille.
GPIF beheert 151,4 biljoen Japanse yen, wat gelijk is aan ongeveer 1,2 biljoen euro, vermogen voor haar deelnemers. Met uitzondering van een deel in Japanse staatsobligaties, besteedt GPIF het beheer van alle beleggingen uit.
Teleurstellende beleggingsresultaten
Buiten teleurstellende beleggingsresultaten in het afgelopen decennium leed het fonds recent het grootste kwartaalverlies ooit. In februari meldde het fonds 148 miljard dollar te hebben verloren in het laatste kwartaal van 2018.
GPIF heeft daarnaast nog met een aantal andere uitdagingen te maken. Naast de langdurig lage rente, kampt Japan met een sterk vergrijzende bevolking. Record na record wordt gebroken in termen van leeftijd. GPIF heeft bovendien in tegenstelling tot wereldwijde concurrenten, die vaak ook nog eens beschikken over veel interne beleggingsexpertise, slechts 130 medewerkers, inclusief ondersteunend personeel.
Dit dwingt het fonds om de beleggingen grotendeels uit te besteden. Als gevolg van de hoge uitbestedingsgraad in vergelijking met pensioenfondsen in andere landen, zei Mizuno: ‘GPIF is zich sterk bewust van problemen met betrekking tot de kosten van actief beleggingsbeheer.’ Sinds hij de rol van CIO op zich heeft genomen, worstelt Mizuno met de combinatie van lage rendementen en hoge kosten voor de actief beheerde fondsen.
Proof-of-concept AI-systeem
GPIF contracteerde daarom in oktober 2018 Sony CSL voor het onderzoek naar de toepassing van AI-technologie. Het onderzoek gaat inmiddels de tweede fase in. Het onderzoeksteam zegt dat de eerste studie een proof-of-concept AI-systeem heeft ontwikkeld dat GPIF in staat stelt asset managers te selecteren en te monitoren. Dit systeem zou aanzienlijk kunnen bijdragen aan de verbetering van het beheer van de beleggingen van GPIF, terwijl het ook het risico goed zou beheren.
Daarnaast verwacht het onderzoeksteam dat het onderzoek handvatten biedt voor het vevorderen van de dialoog met externe managers. Op dit moment is GPIF afhankelijk van de trackrecords en de toelichting van managers.
Volgens het eerste tussentijdse rapport van het Sony CSL team kunnen de inzichten helpen bij een meer constructieve en diepgaande dialoog tussen GPIF en fondsbeheerders. Dit komt op zijn beurt de robuustheid en prestaties op de langere termijn ten goede.