‘Het einde van het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China is helemaal niet in zicht, omdat China niet van plan is om zijn importtarieven te verlagen om meer te importeren.’ Dat zegt Michael Every, hoofd Financial Markets Research Asia Pacific bij Rabobank.
Michael Every (foto), die de zege van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 goed voorspelde, alsook het handelsconflict met China dat erop volgde, stelt dat media geen goed beeld van de werkelijkheid geven.
‘Er is sprake van een zekere Realpolitik als het gaat om de internationale verslaggeving over China. Als je als internationale pers teveel slechte dingen over China schrijft, dan ben je niet meer welkom en verlies je de toegang tot het land.’
Niet-aanvalsverdrag
Het weerhoudt Every, die zelf vanuit Hong Kong werkt, er niet van om zich scherp uit te spreken. Zo zegt hij over het handelsconflict tussen de VS en China dat er in het beste geval een nieuwe nietszeggende deal tussen de presidenten Trump en Xi Jingping uit voortkomt. Een hedendaagse versie van het non-agressiepact tussen Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog noemt Every het.
Dat Every zo regelmatig gelijk heeft, voelt niet altijd goed, zegt hij. ‘Het is een soort emotionele hedge. Je hoopt eigenlijk dat je ongelijk hebt.’ Every was onlangs voor het jaarlijkse diner van CFA Society VBA Netherlands in Amsterdam. Fondsnieuws sprak hem in de marge van zijn bezoek.
Every: ‘De VS en China onderhandelen met verschillende intenties. Vanuit de VS denk ik dat het oprechte onderhandelingspogingen zijn. Ze willen afdwingen dat China meer Amerikaanse goederen importeert en dat ze structurele veranderingen doorvoeren in de economie. Want als je de economische politiek verandert, verander je ook de algehele politiek. China is daarover minder enthousiast en dat is ook logisch want zodra de communistische partij niet langer aan de knoppen zit, dan zal haar macht eroderen.’
In het meest positieve geval komt er volgens Every, in het licht van de door Trump gewenste herverkiezing in 2020, na de zomer een soort kortetermijndeal waarbij beide partijen zullen doen alsof ze er blij mee zijn. Maar dat is een lege huls en het zal beiden er voornamelijk om te doen zijn dat zich kunnen ‘herbewapenen’, waarna de relatie een nog agressievere vorm aanneemt. Kortom, een niet-aanvalsverdrag.
Bij deze historische parallel houdt het niet, stelt Every. Volgens hem is er een nieuwe Koude Oorlog gaande waarbij de handelsspanningen slechts een symptoom zijn: ‘Het was eerst een select gezelschap dat bereid was te kijken naar de geschiedenis om daar bepaalde vergelijkingen mee te maken op het gebied van economische politiek en nationale veiligheid. Als je actief bent op de financiële markten dan kijk je daar niet standaard naar. Maar als je alle punten met elkaar verbindt, dan zie je welke kant het opgaat.’
Met zijn visie richt Every zich uitgesproken tegen de opvatting op de financiële markten dat de VS en China tot een handelsakkoord zullen komen, wat volgens hen ook de sterke koerswinsten van het afgelopen kwartaal rechtvaardigt.
China staat op tweesprong
Zijn alle positieve ontwikkelingen die we in de afgelopen decennia hebben gezien dan een sprookje geweest? ‘Ja en nee’, antwoordt Every. ‘Politiek is het altijd een sprookje geweest. Op de een of andere manier is er sprake van een collectieve ontkenning van het concept van een totalitaire staat, waar geen sprake is van een rechtsstaat. Sinds Xi Jingping aan de macht is en zichzelf tot president voor het leven heeft benoemd, worden mensen wakker.’
Every wijst er op dat er in economische zin wel degelijk sprake is van veranderingen, maar we zijn nu aangekomen op het punt dat China moet kiezen of het bereid is om échte markthervormingen door te voeren, die volgens hem zullen zorgen voor volatiliteit en instabiliteit. ‘Dit betekent dat de communistische partij niet langer de macht heeft om een groeicijfer op te tekenen en niet langer de macht heeft om prijzen te bepalen. Het alternatief is om vanaf nu de poot stijf te houden. Ik denk dat ze voor het laatste kiezen, want ze gaan natuurlijk niet tornen aan het politieke systeem om de markten tevreden te stellen.’
One Belt One Road
Brussel maakt zich volgens Every dan ook terecht zorgen over de ontwikkelingen in het kader van het ‘One Belt One Road’ initiatief. ‘Stel je eens voor dat de VS dit deden, allerlei grote infrastructurele objecten kopen in Europa. Daar zou iedereen zich op zijn minst ongemakkelijk over voelen.’
Het verbaast hem overigens niet dat China voet aan de grond heeft gekregen in Oost-Europa en Italië. ‘Ik zie hiervoor twee belangrijke oorzaken. Zo is de Europese Unie sinds de eurocrisis niet meer bezig met wat er in de rest van de wereld gebeurt, maar uitsluitend nog met zichzelf. Daarnaast heeft Brussel Oost-Europa en Italië volledig van de EU vervreemd met beleid dat wordt ervaren als een dwangbuis.’
‘Investments flow from politics’
In zijn presentatie voor het jaardiner van CFA Society VBA Netherlands was Every duidelijk: ‘China is not too big to ignore, I advise exactly that’. In zijn optiek is het beter om in India actief te worden.
‘De veelbelovende demografie en het lage inkomen per hoofd van de bevolking doen herinneren aan China’s historische ontwikkeling. Er is op dit moment geen andere opkomende economie met dezelfde karakteristieken en omvang. Bovendien is de Indiase economie vrijwel niet gecorreleerd met die van de rest van de wereld. Het land heeft juist voordeel bij een groeivertraging of een probleem in China dat ervoor zorgt dat grondstoffenprijzen dalen, waarvan ze sterk afhankelijk zijn.’
Toch is er ook hier sprake van politieke ontwikkelingen die soms zorgelijk zijn. Maar dit hoeft volgens Every niet af te schrikken: ‘Verkiezingsuitslagen daargelaten, loont het voor het Westen om een machtige bondgenoot te hebben in deze regio. En zoals men zegt: “investments flow from politics”.’