In de rubriek Actualiteit in beeld deze week aandacht voor de luchtvaartsector en dan specifiek voor vliegtuigbouwer Boeing. Het aandeel van het Amerikaanse bedrijf is sinds eind maart meer dan 100 procent in waarde gestegen. Terecht? Dat is de vraag nu zijn klanten voor existentiële uitdagingen staan.
Het nieuws van gisteren joeg zelfs de meest verstokte gelukszoekers en gokbazen van de beurs af: volgens de branchekoepel Iata lijdt de sector dit en volgend jaar een verlies van vele tientallen miljarden dollars en lopen de schulden met ruim 100 miljard dollar. Mede hierdoor dreigen nog dit jaar meer dan 1 miljoen arbeidsplaatsen in de sector te verdwijnen.
‘Ter vergelijking: tijdens de financiële crisis en de hoge olieprijzen van 2008 en 2009 kampten luchtvaartbedrijven met verliezen van 31 miljard dollar’, waarschuwde Iata-directeur Alexandre de Juniac dinsdag. Dankzij overheidssteun wordt een bankroet voorkomen, maar de schuldenpositie van de wereldwijde luchtvaartsector groeit dit jaar met 120 miljard dollar tot 550 miljard dollar. Dat is 92 procent van totale omzet die de sector in 2021 denkt te verdienen, aldus Iata.
De twee hofleveranciers van die sector zijn Boeing en het pan-Europese bedrijf Airbus. Zij maken deel uit van een duopolie: geen enkel luchtvaartbedrijf kan om hen heen, zodat de koers van de twee aandelen omhoog stuiterde toen in maart duidelijk werd dat overheden wereldwijd te hulp schoten. Het aandeel Boeing is sindsdien meer dan 100 procent in waarde gestegen en noteert nu een beurswaarde van meer dan 100 miljard, terwijl in maart nog gespeculeerd werd op nationalisatie, of dat de cashrijke belegger en investeerder Warren Buffett Boeing van de gewisse dood zou komen redden.
Maandag ging Boeing nog eens met 12,7 procent in beurswaarde omhoog in de verwachting dat het vliegverkeer snel hervat zou worden. maar dinsdag was het nieuws van Aita en enkele geannuleerde of zelfs geschrapte vliegtuigorders aanleiding voor een koersdaling van bijna 6 procent.
Eind april gaf topman David Calhoun van Boeing een toelicht op de eerste kwartaalcijfers van het bedrijf. Ondanks alle zorgen, gaf hij blijk van veerkracht, of misschien was het gewoon de roze bril waarmee hij naar de werkelijkheid keek. In één van de slides die hij toelichtte, sprak hij de verwachting uit dat de trend in het wereldwijde aantal passagiers komende jaren weer in de pas gaat lopen met de langetermijntrends.
Bron: Boeing, Aita. Infographic: Core Digital Strategy
Die groei van het aantal passagiers is voor Boeing als vliegtuigbouwer essentieel, want daarvan zijn de vliegtuigorders van afhankelijk. Maar voor het zoet, komt eerst het zuur. Helena Becker, een analist in de luchtvaartsector die al decennia meeloopt, denkt dat luchtvaartmaatschappijen hun vloot met 20 procent gaan afbouwen, omdat het nog wel 3 tot 5 jaar zal duren voordat de sector terug is op zijn oude niveau. Voor Boeing is dat zorgwekkend nieuws: er zal nagenoeg geen behoefte zijn aan vervanging van toestellen als de sector niet terugkeert naar 80 tot 90 procent van het niveau van 2019.
De krimp van de sector werd in april al duidelijk, toen leasemaatschappijen Avalon en Gecas respectievelijk hun orders voor 75 en 69 nieuwe 737 MAX-toestellen bij Boeing annuleerden. En dat was nog maar het begin, in de navolgende weken regende het annuleringen, ook van grote luchtvaartmaatschappijen als American Airlines. Boeing reageerde snel en met harde hand: de productiecapaciteit werd voor bepaalde toestellen teruggebracht met 40 tot 50 procent. Voorlopig kan het aloude productieschema van 57 afgeleverde toestellen per maand niet meer gerealiseerd worden.
Het probleem voor vliegtuigbouwers is dat de vaste kosten ten opzichte van de variabele kosten zeer hoog zijn. Ontslag van personeel en vermindering van productie vormen dan ook een ‘druppel op de gloeiende plaat’. Meer zoden aan de dijk zette het besluit van Boeing om 40 miljard dollar te lenen op de kapitaalmarkt. Dit geld zal vooral gebruikt worden voor de schuldfinanciering; de vrije kasstroom zal nu nog maar een fractie zijn van 13,6 miljard dollar dat in 2018 nog werd bereikt.