‘Het beste jaar ooit’, zo betitelt de top van NN Investment Partners 2020 - het jaar waarin de Haagse asset manager 13 miljard euro aan nieuw vermogen binnenhaalde. Dat is pakweg 4 procent van wat NN IP op dit moment voor zijn klanten beheert. Toch is het blijkbaar niet genoeg: moederbedrijf Nationale Nederlanden (NN) kondigt op maandag aan haar dochter te willen afstoten.
Dat nieuws kwam voor de markt als een donderslag bij heldere hemel. Het was zo verrassend, dat de redactie van Fondsnieuws maandag in alle vroegte gebeld werd door analisten wat zij hiervan wist. Dat overkomt ons niet zo vaak - maar klaarblijkelijk was dit persbericht zo brisant dat dat tot een gewijzigd rollenspel leidde: bron vraagt bij boodschapper na.
Gemene deler in alle reacties: niet de inhoud van het door NN op zijn website gebrachte nieuws verbaast de markt, maar de vorm waarin. ‘Waarom dit bericht nu naar buiten brengen?’ vragen marktvorsers zich af.
Het effect van dit bericht veroorzaakt namelijk de nodige schade aan de asset managementtak van het verzekeringsconcern. Zolang onduidelijk is welk vonnis het moederbedrijf over haar dochter velt, speelt NN IP in het spel tussen asset owner en asset managers even niet meer serieus mee. Als er een Request for Proposal (RFP) wordt gedaan en NN IP wil meedingen, dan wordt op het RFP-formulier achter zijn bedrijfsnaam nu ongetwijfeld een oranje vlaggetje gezet.
De twee opties achter dit nieuws
Er zijn dan ook twee opties mogelijk waarom NN voor de communicatievorm van een persbericht heeft gekozen: óf er is al een alliantie of een overname in de maak, óf er is iemand die er bij NN intern belang bij heeft om dit persbericht juist nu naar buiten te brengen.
Om bij de eerste mogelijkheid te beginnen. De asset management industrie is door een combinatie van passieve oplossingen, strengere wet- en regelgeving en forse kostendruk, steeds meer een schaalspel geworden. Alleen wie groot en sterk is, houdt de rat race vol. Partijen als NN Investment Partners zijn in de Nederlandse markt respectabele aanbieders, met veel kennis en kunde, maar internationaal is dat van een andere orde. Kortom, schaalvergroting is bittere noodzaak. Het is een medicijn waar vrijwel iedereen voor kiest, die “stuck in the middle” is.
Door de lage rentes en de draai naar private markets die zich mede daardoor bij asset owners aftekent, moet fors geinvesteerd worden in de asset manager. Het kan zijn dat de verzekeraar dat vanuit een perspectief van “return on investment” niet aantrekkelijk vindt. Een fusie, een alliantie of een desinvestering kan dan een serieuze en terechte optie zijn.
Wie kan met wie samengaan?
De geruchtenmachine in de sector draait daarover al enige tijd. NN IP en Robeco zouden - in de Nederlandse context - logische partners kunnen zijn. In de top 100 staat NN IP op plek 75 en Robeco op 104. Samen schurken ze net tegen de top 50 aan.
Eén ding is zeker: de chemie tussen de twee marktpartijen is de afgelopen jaren verbeterd. Zo zijn veel mensen over en weer overgestapt. Neem alleen al Gilbert Van Hassel, de topman van Robeco, die eerder voor NN IP dezelfde functie aanhield. Tegelijkertijd hebben Van Hassel en de huidige NN IP-topman Satish Bapat goede contacten.
Ook inhoudelijk groeien beide partijen steeds sterker naar elkaar toe: beide excellereren - internationaal - op het terrein van ESG, terwijl ze ook uiteenlopende beleggingscompetenties hebben: multi assets en EMD enerzijds, en factor beleggen en enhanced indexing anderzijds. Bovendien moedigt Robeco-moeder Orix haar Rotterdamse dochter ook aan tot overnames, die gaan nu meer in de richting van private markets, maar Van Hassel heeft NN IP bij diverse gelegenheden als fusiepartner geopperd.
Saillant detail: de man die namens Robeco betrokken is bij de zoektocht naar partners en/of overnamekandidaten is Martin Nijkamp, binnen het executive committee verantwoordelijk voor strategisch product & business development. In zijn vorige leven (2008-2017) was Nijkamp lid van de management board van NN IP.
Het belang van pensioenfondsen
Een samengaan van NN IP en Robeco zou ook vanuit de Nederlandse pensioenfondsen, met ongeveer 1600 miljard euro aan pensioenvermogen, belangrijk zijn. Feit is nu dat pensioenfondsen voor uitbesteding van vermogens alleen nog maar zúlke lage fees willen betalen, dat fiduciair managers als NN IP vrijwel “om niet” dat vermogensbeheer doen. Steeds meer marktpartijen leggen in dat extreem bloederige schaalspel hun hoofd in de schoot. De laatste slachtoffers daarvan zijn: Axa Investment Managers, Actiam en Robeco.
Nog even en pensioenfondsen, die bij iedere gelegenheid zeggen het liefst met Nederlandse asset en fiduciar managers zaken te doen, hebben de stoelendans onder fiduciair managers zo lang voortgezet dat er voor hen als asset owners niets meer te kiezen valt. Kortom, er is bijna sprake van een nationaal belang om een sterke nationale asset manager te behouden.
Maar als Robeco de beoogde fusiepartner niet is, dan zou ook Aegon Asset Management in beeld kunnen zijn. Maar die asset managementtak heeft ook zijn sores: veel geld wordt van de verzekeraar beheerd, terwijl hier en daar in de markt bovendien getwijfeld wordt of zij wel voldoende kennis in huis heeft op het terrein van private markets, waar nu vrijwel iedereen - door de lage rentes en de kwetsbare staatsobligaties - naar uitwijkt. Bovendien is de vraag of Nationale Nederlanden zijn asset manager wel wil laten samenwerken met het dochterbedrijf van een heuse concurrent.
Het specifieke belang van David Knibbe
De ander reden voor dit maandagochtend naar buiten gebrachte nieuws kan zijn dat iemand binnen het concern er specifiek belang bij heeft om dit nu naar buiten te brengen. Dat kan David Knibbe zijn, de huidige topman van NN. Hij kwam vorig jaar onder vuur te liggen van activistische aandeelhouders, zoals Elliot Management. De hedgefondsmanager stelde dat NN te weinig ambitie aan de dag legt.
Dat gebeurde voordat de zojuist aangetreden Knibbe voorjaar 2020 op een beleggersdag zijn nieuwe strategie zou ontvouwen. Elliot lanceerde de campagne ‘The time is now for NN’. Het vond dat NN wel wat meer risico zou mogen nemen bij het beleggen van polisgeld. Ook was hij van mening dat er onderdelen verkocht zouden moeten, wat volgens hem de aandelenkoers sterk zou kunnen opstuwen. Mogelijk heeft die druk Knibbe er nu toe aangezet om verkoop van onderdelen nu in overweging te nemen, zoals het afstoten van de asset managementtak.
Daarnaast kan het zijn dat Knibbe inderdaad overweegt het polisgeld wat risicovoller te gaan beleggen, zoals verzekeraar Vivat nu ook gaat doen op instigatie van Anthora, de op de Bermuda-eilanden gevestigde levensverzekeraar, waar private equity-huizen als Apollo achter schuilgaan. Eén van de consequenties van dat besluit is dat het eigen asset managementbedrijf Actiam nu in de verkoop wordt gezet. Daarvoor hebben zich inmiddels, naar verluidt, 15 potentiële kopers gemeld. Met verkoop van de asset manager wordt de solvabiliteit van de verzekeraar verbeterd.
Er speelt nog iets anders, zo wordt in de markt gesteld. Met het vertrek van Lard Friese en het eveneens afgezwaaide bestuurslid Michel van Elk, zijn twee sterke pleitbezorgers van een eigen asset manager bij het moederbedrijf vertrokken. Knibbe zou veel kritischer zijn en veel meer zien in het inhouse beheren van het eigen boek. Daarvoor is vertrouweling Jelle van der Giessen, de huidige chief investment officer, sinds 2013 verantwoordelijk. Inmiddels is daar een fors eigen beleggingsvehikel opgezet. Bijkomend voordeel: die competenties uitbouwen binnen de verzekeraar zelf zou zowel financieel als strategisch gunstiger zijn dan deze bij de asset managementtak tot ontwikkeling te brengen, zo stellen bronnen tegenover Fondsnieuws.
Blijft over die ene troefkaart
Blijft over die ene troefkaart die nog op de speeltafel gelegd kan worden en dat is Lard Friese zelf. Hij is vertrokken bij NN om de leiding op zich te nemen bij concullega Aegon. Diens asset managementtak houdt op wandelafstand van NN Investment Partners in Den Haag kantoor.
Bij NN IP laten ze zich er op voorstaan dat ze goed zijn in het aangaan van allianties en samenwerkingsverbanden. Laatste bewijs daarvan: NN IP heeft met (de eveneens in Den Haag gevestigde) fiduciair manager MN één EMD-team gevormd. Dat bevalt zeer goed, zo laten ze bij NN IP weten. Mogelijk is dat het voorgerecht geweest voor het echte grote werk: Aegon Asset Management en NN IP samenvoegen tot één nationale kampioen.
Als al deze opties niet op tafel (komen te) liggen, dan resteert slechts nog de verkoop van NN IP aan een buitenlandse partij. In dat geval is het nieuws van deze ochtend reden om morgen op Koningsdag de nationale driekleur halfstok te hangen.