Asset managers lopen het risico van imagoschade, nu er aantoonbaar sprake is van gevallen van greenwashing. ‘En dat terwijl de maatschappij roept dat zij die verduurzaming belangrijk vindt. Ik zou me als particulier bekocht voelen als er op een product “duurzaam” staat, maar dat het bij nader inzien toch zwaar tegenvalt.’
Marcel Andringa (foto), uitvoerend bestuurder balans- en vermogensbeheer bij pensioenfonds PME, licht zijn visie toe op het debat rond greenwashing, naar aanleiding van een recente post van hem op Linkedin. Daarin stelt hij dat BlackRock wel wat manmoediger mag zijn waar het om engagement en stembeleid gaat. Andringa postte zijn bericht naar aanleiding van een column van FD-columnist Mathijs Bouman die vond dat BlackRock-topman ‘slappe hap’ opdient als het om de uitvoering van engagement en stembeleid gaat.
‘SDG’S zijn niet opgesteld voor beleggingen’
Andringa was het met Bouman eens en licht zijn opvatting in een gesprek met Investment Officer nader toe. Op de vraag wat hij vindt van de vorige week geuite kritiek van wetenschappers op het misbruik van de ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties, zegt Andringa: ‘Daar kan ik heel duidelijk over zijn. Er zijn veel producten van asset managers in de markt die het groenlabel hebben, maar dat niet zijn. SDG’s zijn nu eenmaal heel lastig te meten. Ze zijn ook nooit geschreven om beleggingen op te baseren, maar om de ontwikkeling van de wereld positief te beïnvloeden. Er zijn natuurlijk partijen die oprecht die link naar SDG’s proberen te maken, maar het blijft heel lastig.’
Andringa vervolgt: ‘Wij hebben in 2016 als een van de eerste pensioenfondsen ingezet op die SDG’s en op de vraag hoe we dat meten en doen. Tegenwoordig meten we het nog wel, maar hebben we de doelstellingen met het oog op onze beleggingen ervan afgehaald. Zo maken we een onderscheid tussen SDG’s en impact. Voor investeringen die we doen en die impact beogen, hebben we die doelen wel van te voren scherp geformuleerd. Maar aandelen die we in onze index hebben zitten, met een groot SDG-aandeel, is vaak eerder sprake van toeval dan van een heldere keuze.’
PME doet engagement zelf
PME heeft de beleggingen over een deel van zijn pensioenvermogen toevertrouwd aan BlackRock. Het gaat dan om een aandelenmandaat voor Amerikaanse aandelen (3 miljard euro), Europese aandelen (870 miljoen euro) en aandelen gericht op het Verre Oosten (1,7 miljard euro). Voor deze beleggingen heeft PME een eigen index opgezet, waarin 20 procent van de ondernemingen afvalt omdat ze minder scoren op ESG. BlackRock voert op basis hiervan een indexmandaat die passief wordt ingevuld. ‘BlackRock is daar heel goed in en het is bovendien ook goedkoop’, zegt Andringa.
Engagement en stembeleid worden namens PME niet door asset managers gedaan, dus ook niet door BlackRock. Tot twee jaar geleden was de fiduciair manager MN uit Den Haag daarvoor verantwoordelijk. ‘MN stemde dat met ons af. Maar tegenwoordig doet MN voor ons alleen nog het engagement over ongeveer 30 zogenoemde prioriteitsaandelen.’ Daarbij gaat het volgens Andringa om thema’s die voor PME prioriteit hebben, zoals energietransitie, leefbaar loon en biodiversiteit.
‘Ongeveer 1,5 jaar geleden hebben we gezegd: het is als pensioenfonds onze taak om met zoveel mogelijk bedrijven in gesprek te zijn van wie we aandelen en obligaties in portefeuille hebben. Daarbij gaat het om pakweg 500 bedrijven waarvoor EOS namens ons engagement voert. EOS verstrekt ook een stemadvies op basis van ons eigen stembeleid, op de uitvoering daarvan houden we zelf toezicht. Voor de engagements door MN zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de energietransitie, hele duidelijke kaders en mijlpalen afgesproken en hebben we vastgelegd hoe we doelen meten en hoe we erover rapporteren.’
‘Engagement wordt serieuzer opgepakt’
Andringa stelt vast dat er in vergelijking met 15 jaar geleden absoluut sprake is van meer beweging. ‘Vroeger belde je af en toe eens met investor relations. Maar dat is nu echt aan het verschuiven. Het zijn serieuze gesprekken met het topmanagement. Bedrijven hebben daar ook geen moeite mee. Tegenwoordig vragen asset owners zich af: wat is mijn doelstelling van het engagement traject? Wat zijn de mijlpalen? Hoe pak ik dat aan? Wat zijn de tijdlijnen? Die beweging zie ik ook bij asset managers. Maar het is waar: het komt ook voor dat als puntje bij paaltje komt, men toch net even anders, of niet stemt. Het kan dat het in enkele gevallen anders loopt, maar dan moet je dat wel duidelijk aangeven en verantwoorden’, vindt hij.
Op de vraag of asset owners geen afscheid zouden moeten nemen van asset managers die niet intrinsiek gemotiveerd zijn om echt te verduurzamen en dus niet voldoen aan het uitgangspunt van “put your money where your mouth is”, erkent Andringa dat een moeilijke vraag te vinden.
‘Belangrijk is dat je doet wat je zegt’
‘Partijen waar wij mee werken, vragen wij alleen onze index op een efficiënte manier uit te voeren, tegen lage kosten, zonder veel risico. Als je echter heel strikt zou zijn, dan zou je inderdaad kunnen overwegen dat als een partij op andere gebieden, zoals verduurzaming, geen stappen maakt, je daar conclusies aan zou moeten verbinden.’
‘De reden van mijn post over BlackRock was dat het voor de hele industrie, dat wil zeggen zowel voor asset management als voor asset owners, inclusief pensioenfondsen, belangrijk is dat je doet wat je zegt, en dat je dat echt serieus neemt. Iedere partij heeft zijn eigen keuzes, maar doe de dingen die je zegt. Dat heeft de wereld nodig.’
Het gesprek met Marcel Andringa vond plaats voor de inval door de autoriteiten bij DWS vanwege de verdenking van greenwashing.