Broker Binck liquideert portefeuille omdat Fibonacci-oprichter de leden zou misleiden met een rendementsdoelstelling van 30 procent. De beleggingsclub slaat terug met kort geding.
Internetbroker BinckBank heeft aangifte gedaan tegen een grote klant, de Leidse beleggersvereniging ‘Fibonacci’. Oorzaak: een ‘sterk vermoeden van misleiding’. Ook heeft de beleggingsbank in één keer de gehele portefeuille van ruim 7 miljoen geliquideerd die Fibonacci had staan op rekeningen van Binck, die vervolgens zijn geblokkeerd.
Misleiding
Binck stelt dat de rigoureuze maatregel nodig was omdat ze vermoedt dat Fibonacci zijn 102 leden via de website www.30procentperjaar.nl misleidt. Beleggers wordt een rendementsdoelstelling van 30 procent per jaar voorgespiegeld. Die is ‘onmogelijk’ te realiseren volgens de bank, die zicht heeft op de activiteiten op de rekeningen van Fibonacci.
Die zijn tegen het licht gehouden als onderdeel van een reguliere steekproef. Ook vindt de bank dat Fibonacci niet aan ‘de wettelijke eisen’ voldoet. Daarmee lijkt Binck te doelen op een vergunningsplicht die geldt voor professionele beleggers. ‘Dan is Binck verplicht om in te grijpen’, zegt een woordvoerder, die verder geen inhoudelijk commentaar wil geven op de zaak.
Kafka
Maar Fibonacci heeft helemaal geen vergunning nodig, reageert Hans van Brussel, de oprichter en beleggingsstrateeg van Fibonacci. Immers: de club heeft minder dan 150 leden en lang geen 100 miljoen euro onder beheer - redenen voor toezichthouder AFM om een vergunning te eisen. Van Brussel noemt de handelwijze van Binck ‘bizar’. ‘Dit is Kafka’, zegt de oud-interim-manager en uitgever van HP/De Tijd, die onder het pseudoniem ‘Dr. Doom’ nog steeds stukjes schrijft over beleggen.
Van Brussel slaat terug met een kort geding, dat vrijdag in Amsterdam dient. Fibonacci eist toegang tot de geblokkeerde bankrekeningen en herstel van de situatie zoals die bestond voordat de posities eind januari werden geliquideerd. Leden van de vereniging zouden namelijk voor ‘honderdduizenden euro’s’ schade’ hebben opgelopen doordat Binck in twee uur de portefeuille van 16.000 optiecontracten ‘tegen ramkoersen’ heeft afgebouwd.
Het jaarlijks rendement van 30 procent is volgens Van Brussel bovendien slechts een doelstelling en geen belofte, laat staan een garantie. Dat weten de leden, stelt de Leidenaar, want ze hebben de statuten van Fibonacci allemaal bij hun volle verstand ondertekend.
Koffie en cake
Grote vraag is dan ook waarom Binck zo resoluut optreedt tegen een ‘beleggingsstudieclub’, zoals Binck Fibonacci kwalificeert. Het lijkt erop dat de bank twijfels heeft bij de structuur van de vereniging. Komen de leden van de gemiddelde beleggingsstudieclub periodiek bij elkaar om samen de beleggingsbeslissingen te bediscussiëren, bij Fibonacci bepaalt penningmeester Van Brussel in zijn eentje de strategie. ‘Wij zijn geen gezelligheidsvereniging met koffie en cake’, aldus Van Brussel. ‘Maar we delen de kennis digitaal.’
Het beleggingsbeleid van Fibonacci wordt uitgevoerd door MediaShare, een bedrijf dat weer eigendom is van Van Brussel. MediaShare ontving daarvoor volgens hem een ‘bruto vergoeding’ van gemiddeld 45.000 euro per jaar. Dat was althans de gang van zaken tot november vorig jaar, toen Binck vragen begon te stellen over het predicaat ‘beleggingsstudieclub’ en de beheervergoeding werd geschrapt.
Short strangle
Van Brussel is geen doorsnee belegger die kiest voor een portefeuille van aandelen en obligaties. Fibonacci belegt het overgrote deel van het vermogen via een complexe optiestrategie die bekendstaat als de ‘short strangle’. Die komt er kort gezegd op neer dat Van Brussel zowel een langlopende putoptie als een langlopende calloptie verkoopt voor dezelfde onderliggende waarde, bijvoorbeeld een aandeel Philips.
Daarvoor strijkt hij een premie op, die hij (gedeeltelijk) kan behouden zolang de koers niet teveel omhoog of omlaag schiet. Het is een strategie die vooral werkt bij een zijwaartse koersontwikkeling.
Tovermiddel
Een tovermiddel, zo lijkt het, want Fibonacci streeft naar een rendement van 30 procent op jaarbasis. De resultaten berekent de club overigens op ‘een afwijkende manier’, valt te lezen in de voorwaarden, ‘met de kanttekening dat dit resultaat ongerealiseerd is’. Anders gezegd, het rendement wordt al berekend vóór het moment van afrekenen. ‘Natuurlijk is daarop af te dingen, maar zo doen we het’, aldus het White Paper van Fibonacci.
De optiestrategie is bij handelaren echter omstreden. Een directeur van een groot Amsterdams optiehuis noemt de ‘short-stranglestrategie’ uiterst riskant en de rendementsberekening door Fibonacci ‘absurd’. ‘Je kunt geen optieverplichtingen aangaan voor vijf jaar en dan ongerealiseerde rendementen claimen. Bovendien raakt een rendementsdoelstelling van 30% kant noch wal in een wereld waarin je blij mag zijn met een paar procentjes per jaar’.
Journalisten
De leden, onder wie veel journalisten, familieleden en ondernemers, houden vertrouwen in hun penningmeester. De bekende journalist Ton van Dijk bijvoorbeeld, voormalig hoofdredacteur van de Nieuwe Revu, legde 25.000 euro in. Hij was aanvankelijk sceptisch over de beloftes van Van Brussel. ‘Ik heb de kat uit de boom gekeken. Ik ben niet zo achterlijk dat ik denk dat je zomaar 30 procent kan binnenhalen. Maar op een gegeven moment dacht ik: ik weet dat hij gokt. Tot nu toe heeft hij goed gegokt, ik gok met hem mee.’
Van Dijk blijft optimistisch. ‘De leden zijn niet achterlijk. We weten allemaal dat Van Brussel een riskante, op de rand van de staalkabel lopende, evenwichtskunstenaar is.’
Copyright: het Financieele Dagblad, 19 februari 2015.