Onlinebroker Bux heeft in november vorig jaar een boete van 1,6 miljoen euro gekregen van de Autoriteit Financiële Markten voor het overtreden van het provisieverbod.
Bux gaf tussen januari 2022 en eind april 2023 een vergoeding aan finfluencers, vergelijkingswebsites en bestaande klanten die nieuwe klanten aanreikten, blijkt uit een persbericht van AFM. Bestuurder Jos Heuvelman: “Dergelijke financiële prikkels zijn onwenselijk en slecht voor het vertrouwen in de sector.”
De onlinebroker, sinds 2024 onderdeel van ABN Amro, gebruikte een affiliate-programma en een vriendenprogramma. Voor elke potentiële klant die stappen doorliep in het aanmeldproces tot het openen van een beleggersrekening, ontvingen finfluencers een vergoeding. “Hiermee had de finfluencer een financieel belang om zoveel mogelijk volgers aan te brengen bij Bux”, schrijft AFM.
Aanbrengvergoedingen zijn in strijd met het provisieverbod, en verboden omdat deze niet in het belang van een potentiële klant zijn. Bux heeft de overtredingen inmiddels beëindigd, aldus de toezichthouder.
AFM heeft de boete opgelegd op 18 november vorig jaar. Bux heeft een bezwaar ingesteld. In het boetebesluit van de AFM beroept de onlinebroker zich erop dat het wettelijke provisieverbod niet van toepassing is op haar execution onlydienstverlening.
“BUX verleent geen beleggingsadvies en is niet actief als vermogensbeheerder. De dienstverlening van BUX bestaat uitsluitend uit het uitvoeren van effectenorders van klanten. Dit is execution only-dienstverlening, waarop het provisieverbod niet van toepassing is.”
Het provisieverbod
Sinds 2013 geldt in Nederland het provisieverbod, dat moet zorgen dat beleggingsondernemingen het klantbelang centraal stellen en moet voorkomen dat consumenten, als gevolg van financiële prikkels, een kant op worden gestuurd die niet in hun belang is.
Het verbod maakte een einde aan het verstandshuwelijk tussen bank en asset manager, vanuit het idee dat de adviseur mét een klant kijkt naar de beste oplossing in de markt tegen de beste voorwaarden. ‘Een compleet ander perspectief, omdat we volledig onafhankelijk en zonder rare prikkels ons werk kunnen doen voor de klant en ook alleen door de klant betaald worden’, zei oud-directeur Beleggingscompetence Bert van den Broek eerder in een interview met Investment Officer.
In de sector is het beeld dat het provisieverbod weliswaar heeft geleid tot meer transparantie over kosten, meer onafhankelijke adviezen en minder belangenconflicten. Wel is de “negatieve bijvangst” dat consumenten in de praktijk minder advies afnemen als de kosten direct in rekening worden gebracht in plaats van verstopt te zijn in financiële producten. Bovendien geldt het provisieverbod alleen in Nederland en het Verenigd Koninkrijk, wat van Europa een ongelijk speelveld maakt.
Gerelateerde artikelen op Investment Officer:
- Rabo: vanuit klantbelang was provisieverbod geniaal
- Nederlands provisieverbod inspireert Europese Commissie
- Ortec Finance: elke Nederlander verdient een financieel advies
- Bux: ‘Wij maken geen spel van de beurs’