Op voorhand werden de directe gevolgen van het Brexit-referendum overschat. Maar nu de uittreding van het Verenigd Konikrijk uit de Europese Unie onafwendbaar lijkt, kunnen de Britten zich opmaken voor jaren van lagere economische groei.
Dit zegt Peter Westaway (foto), hoofdeconoom van Vanguard in Europa, in een gesprek met Fondsnieuws.
Geen weg terug
‘Het is als kijken naar een auto-ongeluk in slow motion’, zegt Westaway, die deze week sprak op een congres voor pensioenfondsbestuurders in Utrecht georganiseerd door PensioenPro.
Hier liet hij zijn licht schijnen over de recente politieke omwentelingen in de wereld. Tegelijkertijd werd in zijn land van herkomst een nieuw hoofdstuk geschreven in het drama dat Brexit heet.
Het Britse Hogerhuis ging akkoord met de opening van de onderhandelingen over uittreding op voorwaarde dat de uiteindelijke deal nog eens zou worden voorgelegd. Het is Westaway niet duidelijk hoe deze belofte zich verhoudt tot de uitspraak van premier Theresa May dat ‘geen deal beter is dan een slechte deal’.
‘Het lijkt me duidelijk dat het VK uit de EU valt en hoe ze (het Hogerhuis, red.) dit dan nog kunnen verwerpen is niet helder’, aldus de Vanguard-econoom. ‘Maar we zijn nu een pad ingeslagen waarvan geen weg terug is.’
Hetzelfde lijkt te gelden voor de wens van de Schotse regering om met een nieuw referendum te komen over onafhankelijkheid van het VK. Een meerderheid van 61 procent van de Schotten stemde tegen Brexit.
Maar Westaway heeft er een hard hoofd in of Schotland met een referendum kan voorkomen dat het met de rest van het VK de EU zal moeten verlaten. Ook ziet hij geen meerderheid vóór een breuk met het VK en tevens in de EU blijven. Veel Schotten willen immers helemaal nergens bijhoren.
Een volgende kopzorg voor de regering in Londen is Noord-Ierland. Dit deel van het VK is opgebloeid met het verdwijnen van de grenscontroles met Ierland. Vooral onder de pro-Ierse fracties gaan stemmen op voor een referendum vergelijkbaar met dat wat de Schotten voor ogen hebben.
Lange termijn effecten
‘Economen overschatten het effect van onzekerheid’, ziet Westaway nu in. Britse burgers stelden niet direct hun aankopen uit. De daling van het pond maakte ze eerder bang voor hogere prijzen in de toekomst.
Daarnaast stond de Bank of England meteen paraat om de monetaire teugels te laten vieren. En vanuit Westminster werd fiscale stimulering toegezegd. ‘Het is verrassend te noemen hoe robuust de economie zich hield.’
Maar de hoofdeconoom is er niet gerust op dat dit ook naar de toekomst houdbaar zal blijken. ‘Bijna alle economen denken dat de lange termijn negatieven de overhand zullen krijgen.’
Zo zal hoe je het wendt of keert de handel moeizamer verlopen. De voorspiegelingen van politici dat de handelsovereenkomsten die de Britse overheid zal weten te sluiten beter zijn dan de huidige, trekt hij in twijfel.
‘De verdragen zullen ook niet snel ingevoerd kunnen worden’, aldus Westaway. Intussen staat bijvoorbeeld voor de financiële sector veel op het spel. Deze sector maakt 10 procent van de economie uit, maar is goed voor 25 procent van de belastinginkomsten. ‘Het is de kip met de gouden eieren.’
De Vanguard-econooom verwacht dat de economie de komende 5 tot 10 jaar tegen een jaarlijks verlies van circa 0,5 procent per jaar aankijkt. Daarmee zou de economie op termijn dus structureel een procent of 5 onder potentieel uitkomen.
Kansen in perspectief
Ondanks dit minder aanlokkelijke vooruitzicht, wijst Westaway erop dat Britse aandelen het recent goed hebben gedaan. Net als elders, profiteerden ze van de aantrekkende inflatieverwachtingen.
Ook blijft de Bank of England bij zijn ruime monetaire beleid en was de daling van het Britse pond een steun in de rug voor internationaal georiënteerde bedrijven.
Beleggers zijn nog steeds bang voor dalende vastgoedprijzen. ‘Veel inkt is verspilt aan rapporten die een crash op de vastgoedmarkt voorspellen’, lacht de econoom. Veel kopers van Londens vastgoed komen van buiten het VK en met de val van het pond zijn de prijzen voor hen alleen maar aantrekkelijker geworden, wijst hij.
Toch zal een zwakkere binnenlandse groei zijn weerslag ook op deze sector hebben, denkt Westaway. Daarentegen is het aanbod in de Engelse hoofdstad zeer beperkt.
De beste beleggingskansen ziet de econoom toch op het Europese continent. ‘Het Europese groeiverhaal is onvoldoende opgepikt’, zegt hij. Om eraan toe te voegen dat ook hier de politieke risico’s groot zijn, zo niet groter.
Nederlandse parlementsverkiezingen
Over de Nederlandse verkiezingen van woensdag maakt hij zich weinig zorgen, net als de aanstaande Duitse verkiezingen. Maar stembusgangen zoals die in Frankrijk en Italië zouden het hele Europese project in gevaar kunnen brengen.
In het algemeen denkt Westaway echter dat buiten de EU de politieke wil om de boel bij elkaar te houden wordt onderschat. ‘De politieke wil is er. Wel kan een Europa op twee snelheden worden, waarin de kernlanden dichter naar elkaar trekken met een losse schil van landen eromheen.’
Meer achtergronden op Fondsnieuws: