In een wereld die onder hoogspanning staat zijn er experts en adviseurs nodig die kunnen uitleggen hoe we onze toekomst veilig kunnen stellen. Dat zegt VUB-professor Jonathan Holslag.
‘We bevinden ons op een kantelpunt’, zo luidde de boodschap van VUB-professor en politicoloog Jonathan Holslag op het jaarlijkse congres van BZB-Fedafin. Hij schetste er een wereld van grote onrust. ‘De relatie tussen China en de Verenigde Staten staat onder hoogspanning, naarmate er steeds meer macht wegebt uit het Westen in de richting van het Oosten. Dergelijke machtsverschuivingen gingen in de geschiedenis altijd gepaard met hoogspanning en vaak ook geweld tussen de grote spelers.’
Dat proces is al volop aan de gang. De spanning tussen China, de Verenigde Staten en Rusland is al van die aard dat een nieuwe Koude Oorlog en wapenwedloop niet veraf lijkt. Ook de ontkoppeling van bepaalde delen van de financiële sector is niet ondenkbeeldig: Rusland werkt al aan een eigen financieel systeem en China is er volop bezig om de blootstelling aan westerse bedrijven terug te dringen.
Daarbovenop blijven er zich volgens Holslag enorme disruptieve krachten opbouwen in Afrika. Binnen enkele decennia zal de bevolking daar met een miljard mensen toenemen; dat in een regio die zwaar getroffen zal worden door de klimaatopwarming en waar ook de economische omstandigheden onzeker zijn. De migratiedruk vanuit die regio zal onvermijdelijk toenemen. En alsof dat nog niet genoeg is, verkeert de Westerse wereld te midden van al dat tumult in een staat van verbrokkeling. Het Europese project wankelt, eerst door de Brexit en nu door de problemen met Hongarije en Polen.
Een schokvaste samenleving
België is een klein land maar zal de gevolgen van wat er zich op het wereldtoneel afspeelt duidelijk voelen. Holslag: ‘We zijn een van de meest geglobaliseerde landen ter wereld. We profiteren enorm van de globalisering in tijden van voorspoed, maar we voelen het harder als er een kink in de kabel komt.’
Om daar mee om te gaan doet Holslag enkele aanbevelingen voor de financiële sector in ons land. ‘Banken en verzekeraars moeten gezinnen bijstaan in de vaak moeilijke keuzes die ze moten maken. Instellingen die zich louter toespitsen op het verkopen van producten zullen zichzelf irrelevant maken in een samenleving die we in de eerste plaats schokvast moeten maken.’ Hij pleit voor een terugkeer naar de essentie: ‘Wat is de finaliteit van onze spaarinspanningen en investeringen? We denken altijd eerst aan het stimuleren van economische activiteiten of technologische ontwikkelingen. Maar die staan slechts ten dienste van het echte doel: het creëren van een betere wereld voor onze kinderen. Gezinnen hebben geen nood aan producten, wel aan begeleiding bij het maken van de juiste keuzes in functie van de toekomst van hun kinderen.’
Investeren in de eigen toekomst
Volgens Holslag is het ook nodig dat de Belgische gezinnen investeren in hun eigen toekomst. Er staat veel geld geparkeerd op spaarrekeningen, maar dat wordt onvoldoende geactiveerd. ‘Er is nochtans een gigantische investeringsnood in ons land. Er moet massaal worden geïnvesteerd in energie-infrastructuur, nieuwe wegen, rioleringen en de heropbouw van het rampgebied na de overstromingen. Banken en verzekeraars staan voor de grote uitdaging om laagdrempelige en schokvaste investeringsmogelijkheden te bieden. De behoefte is er, net zoals het kapitaal. Als financiële instellingen die koppeling goed kunnen maken, dan kan bankieren iets heel nobel zijn.’