Europese beleggingsfondsen in vastgoed en alternatieve activa zijn kwetsbaar en zouden liquiditeitsrisico’s kunnen lopen in geval van een plotselinge uitverkoop van beleggers, aldus een hoge ambtenaar van Europa’s belangrijkste toezichthouder op de financiële markten, de Europese Autoriteit voor effecten en markten, of Esma. ‘Het is een van de lastige kwesties hier,’ zei hij.
De markten voor deze fondsen hebben te maken met ‘een structurele onevenwichtigheid’ in termen van liquiditeit, waarbij de toezichthouders bijzondere belangstelling tonen voor potentiële liquiditeitsproblemen die kunnen ontstaan wanneer beleggers zich terugtrekken uit vastgoedfondsen van het open-end-type, aldus Christian Winkler, teamleider van de sectie Beleggers en markten bij Esma.
‘Er is een structureel gebrek aan evenwicht tussen de liquiditeit aan de activakant, bijvoorbeeld voor de beleggingen, en die is laag, bijvoorbeeld als een onderneming wil desinvesteren, duurt het lang. En dan hebben beleggers een zware soort van hoge liquiditeit,’ zei Winkler, sprekend na de publicatie van het laatste Esma-rapport over trends, risico’s en kwetsbaarheden.
‘Dit is het ding om voor uit te kijken. Want als beleggers heel snel uit vastgoedfondsen willen stappen, dan zitten de fondsen in de problemen.’
‘Wazig beeld’
Winkler, die journalisten te woord stond, omschreef de kwetsbaarheden als ‘een toezichtprobleem’, met name voor open-end vastgoedfondsen. Een soortgelijke mismatch op het gebied van liquiditeit bestaat ook bij alternatieve beleggingsfondsen. Beheerders van dergelijke fondsen moeten deze risico’s ‘vrij nauwgezet’ beheren, zei hij.
‘Er zit een structurele kwetsbaarheid achter vastgoedfondsen,’ zei hij. ‘Dit is iets dat zeer nauwlettend in de gaten wordt gehouden. Maar ook, als je kijkt naar alternatieve beleggingsfondsen, geeft ons statistisch rapport een vrij duidelijk beeld over hoe dit soort structurele mismatch van liquiditeit tussen fondsen aan de activakant en aan de passivakant, voor de beleggers eruit ziet. Het is een beetje een wazig beeld. Deze fondsen zijn dus kwetsbaar. En dat risico moet door hen goed worden beheerd, en natuurlijk ook door de toezichthouders.
In haar laatste risicorapport, dat bekend staat als haar TRV-rapport, zegt Esma dat het algemene risico van de huidige marktomstandigheden ‘op het hoogste niveau’ blijft. Contagion- en operationele risico’s worden nu als zeer hoog beschouwd, net als liquiditeits- en marktrisico’s, aldus het rapport. Het kredietrisico blijft hoog, maar zal nu naar verwachting stijgen. De risico’s op de effectenmarkten en voor vermogensbeheer blijven zeer hoog, aldus Esma.
‘Bereid je voor op verdere correcties’
‘De Russische militaire agressie tegen Oekraïne, de politieke en economische gevolgen daarvan en de toegenomen inflatie hebben de risico-omgeving van de financiële markten in de EU ingrijpend beïnvloed’, aldus de autoriteit. ‘Herstel op de financiële markten van de EU haperde, volatiliteit nam toe en marktcorrecties werden waarschijnlijker.’
Vooruitblikkend zei Esma dat zowel de risico’s voor de infrastructuur als die voor de consument hoog blijven, zij het nu met verslechterende vooruitzichten, terwijl de milieurisico’s hoog blijven. “In de toekomst blijft de samenloop van risicobronnen zorgen voor een zeer kwetsbaar marktklimaat, en beleggers moeten voorbereid zijn op verdere marktcorrecties.
Tegen die achtergrond zijn beleggers in vastgoed volgens Winkler een bijzondere zorg.
‘Er is een inherent risico. Hoe het zich ontwikkelt, hangt echt af van de visie die beleggers hebben. Of ze denken dat de vastgoedprijzen gaan dalen, waar iedereen het over heeft, en dat risico is reëel in een zwakke economie en met stijgende rentevoeten, en of ze een kortetermijnvisie of een langetermijnvisie hebben. ‘Het gaat echt om het gedrag van beleggers. Dat is een lastige kwestie voor het fonds die ze moeilijk kunnen beheersen, zoals uitstroom in een zeer korte periode.’
Beleggersgedrag gezien als sleutel
In vergelijking met maart 2020, toen beleggers aan het begin van de Covid-19-pandemie plotseling hun posities uit open-end fondsen terugtrokken, merkte Winkler op dat beleggingsfondsen in Europa nu over een langere periode een sterke uitstroom hebben gekend. Brancheorganisatie Efama meldde donderdag dat Ucits en alternatieve fondsen in Europa in juni voor de zesde achtereenvolgende maand te maken kregen met een netto-uitstroom.
‘Nu hebben we sterke uitstromen over een lange periode van tijd. Dit was goed te managen,’ zei Winkler. ‘Het gedrag van de beleggers is daarbij doorslaggevend. Kijken beleggers naar de korte termijn en haasten ze zich? Of kijken ze naar de langere termijn en kunnen ze verliezen over een langere periode verdragen en wachten ze op het herstel? Dat is ook een van de heikele punten hier.’