Een kwart van de eigenaren van de dertig grootste familiebedrijven in Nederland staat niet vermeld in het UBO-register, zo stelt de NOS op basis van eigen onderzoek. Een deel van de benaderde bedrijven geeft als reden aan de achterstanden bij de Kamer van Koophandel waar het UBO-register te vinden is.
Zelfs als de verwerkingsachterstand is ingelopen zou zijn bij de KvK, dan heeft volgens het ministerie van Financiën niet meer dan 64 procent van de vennootschappen hun UBO’s (ultimate beneficial owners) geregistreerd of doorgegeven. Hierdoor zouden honderdduizenden eigenaren met een aanmerkelijk belang (van meer dan 25 procent) in overtreding zijn.
Het UBO-register is per 27 maart verplicht gesteld in de Europese Unie, met als doel om witwassen, fraude en het financieren van terrorisme makkelijker op te sporen. Ook helpt het bij de controle op het naleven van sancties.
Echte eigenaren blijven vaak unaniem
Van de bedrijven die wel in het UBO-register staan, heeft een deel pseudo-eigenaren ingevuld waardoor de echte eigenaren anoniem blijven. Volgens Open State Foundation is het nu te makkelijk om misbruik te maken. Jesse Renema van OSF pleit voor registratie bij 5 procent van de aandelen in plaats van de huidige vastgestelde 25 procent.
Minister Kaag van Financiën stelde eerder dat het Bureau Economische Handhaving is gestart met de handhaving op de naleving van de registratieplicht in het UBO-register na het verstrijken van de deadline. BEH zet deels in op risico-gebaseerde en deels op steekproefsgewijze handhaving.
De steekproefsgewijze handhaving is echter opgeschort in afwachting van een zaak bij het Europese Hof van Justitie. Daarin draait het om de vraag of een openbaar UBO-register het recht op privacy niet buitenproportioneel schendt. Recentelijk werd bij voorbeeld door De Telegraaf in Nederland erop gewezen dat privé-adressen van UBO’s via het register op te sporen zijn en dat er voorbeelden zijn van mensen die op hun woonadres fysiek bedreigd zijn. Ook de Raad van State was recent kritisch over de gevolgen van de anti-witwasrichtlijn voor de privacy.
Volgens het onderzoek van de NOS zijn grote familiebedrijven in Nederland, zoals Jumbo, BCD Travel en De Heus, niet te vinden in het UBO-register. Volgens PwC verloopt de registratie in Nederland stroef in vergelijking met het buitenland.
‘Verwerkingstijd kan oplopen tot 20 weken’
‘We hebben alle vereiste informatie voor BCD Group bij de Kamer van Koophandel geregistreerd’, zegt een woordvoerder van het zakenreisimperium van John Fentener van Vlissingen tegenover de NOS. Dat hij en zijn zoon Robert-Jan niet te vinden zijn in het register komt volgens de woordvoerder door de verwerkingstijd bij de KvK. ‘Ze hebben ons geïnformeerd dat de verwerkingstijd kan oplopen tot wel 20 weken.’
Twee derde van de EU-landen wacht de zaak bij het Europese Hof niet af en legt al boetes op, zoals blijkt uit het PwC-onderzoek. Zo legde Luxemburg deze maand een boete van 2500 euro op aan een bedrijf. In België is de eerste golf met waarschuwingsboetes van 500 euro uitgedeeld. Nederland beperkt zich op dit moment, mede vanwege de achterstanden in de verwerking van gegevens in het UBO-register, vooralsnog tot waarschuwingsbrieven.
Gerelateerde artikelen op Investment Officer:
- Het verborgen leed dat de anti-witwasrichtlijn veroorzaakt
- Gunstige(re) behandeling FGR nu vastgelegd in wet
- Raad van State legt bom onder voorstel aanpak witwassen