Geldmarktfondsen hebben wereldwijd een flinke groei doorgemaakt. Het belegd vermogen van in ponden en euro’s genoteerde fondsen heeft recent nieuwe hoogtes bereikt. De striktere regelgeving versterkt een van de meest belangrijke kenmerken van dit specifieke type beleggingen: veiligheid.
Dit zegt Reyer Kooy (foto), head of institutonal liquidity management EMEA & APAC bij DWS, in een gesprek met zusterplatform Fondsnieuws.
De markt, die grofweg te verdelen is in de onshore-fondsen in de Verenigde Staten en de rest van de wereld, heeft in de afgelopen maanden in vrijwel alle regio’s te maken met record instroom. Kooy noemt een belangrijke oorzaak hiervoor: ‘Als we kijken naar corporates, die in de regel toch de grootste klantengroep vormen, valt in deze crisis op dat zij snel hebben opgetreden in termen van het vrijmaken van cash. Dit is immers ook hard nodig om liquide te blijven en aan alle cashflows te blijven voldoen.’
Van het aanspreken van kredietlijnen bij banken, tot het opschorten van dividend en het afzien van bonussen. ‘We zagen bedrijven allerhande maatregelen treffen. Maar dan heb je cash en dan komt de vraag, wat doe je ermee? Veel van deze bedrijven hebben hiervoor een vast beleid waar geldmarktfondsen ook onderdeel van zijn.’
Ondanks de lage, en in sommige gevallen zelfs negatieve, rente blijven geldmarktfondsen in trek. Kooy stelt dat er een verrassend lage correlatie blijkt te bestaan tussen de aanhoudend lage rente en geldmarktfondsen. ‘Het is een bijzondere contradictie als je bedenkt dat een van de hoofddoelstellingen van geldmarktfondsen kapitaalbehoud is en de negatieve yield juist zorgt voor het tegenovergestelde.’
De staat van paniek die intuïtief misschien verwacht zou worden, is niet van toepassing. Volgens Kooy is hier een duidelijke verklaring voor: ‘In tijden van marktverstoringen en -veranderingen zoeken mensen veiligheid.’
‘Veel van de beleggers in geldmarktfondsen geen “echte beleggers”
Kooy vult aan dat veel van de beleggers in geldmarktfondsen geen “echte beleggers” zijn. ‘Het zijn organisaties die over relatief grote hoeveelheden cash beschikken. Om dit te kunnen beheren kunnen ze zich onder andere wenden tot een geldmarktfonds, maar deze belegging maakt geen deel uit van een beleggingsportefeuille. Een crisis of lage rente hoeft niets te veranderen aan het liquiditeitsbeleid van een organisatie.’
Het gegeven dat veiligheid en liquiditeit geld kosten, is geland bij beleggers. Het is bovendien behoorlijk versterkt door de aangescherpte regelgeving sinds de vorige crisis. In de crisis van 2008 bleken geldmarktfondsen namelijk kwetsbaarder te zijn voor marktschokken dan gewenst.
De fondsen bleken bovendien over karakteristieken te beschikken die risico’s in het financiële stelsel verspreidden of versterkten. Massale terugbetalingsverzoeken leidden ertoe dat geldmarktfondsen een deel van hun beleggingsactiva moesten verkopen in een dalende markt.
Het fungeerde als een trigger voor een liquiditeitscrisis in de zin dat de markt voor kortetermijnfinanciering besmet raakte. Hetgeen op zijn beurt weer resulteerde in moeilijkheden bij de financiering van financiële instellingen, ondernemingen en overheden, en dus van de economie.
Daarnaast was tot dan toe niet duidelijk gedefinieerd welke leningen mochten worden opgenomen in een geldmarktfonds, met als risico dat er evengoed langer lopende en minder liquide leningen in de portefeuille zaten.
Geldmarktfondsen uiterst veerkrachtig
Kooy, die inmiddels ruim 25 jaar actief is in de geldmarkt, meent dat alle gebeurtenissen in de laatste jaren hebben aangetoond dat geldmarktfondsen uiterst veerkrachtig zijn. In zowel de VS als Europa werd nieuwe regelgeving aangenomen die het vertrouwen van beleggers sterkt en het mogelijk maakt om te kunnen beoordelen of een geldmarktfonds ook daadwerkelijk doet wat het moet doen.
‘Dankzij de regelgeving zijn er in geldmarktfondsen nu mechanismen die voorkomen dat een stressscenario uit de hand loopt. Tot nu toe heeft naar mijn weten nog geen enkel geldmarktfondsen dergelijke triggers geraakt.’
Maar komt dat in het geval van de VS niet vooral door de steunmaatregelen van de Fed in reactie op de coronacrisis? ‘US onshore fondsen hebben directe toegang tot de Fed als tegenpartij voor de leningen in de fondsen. Dat creëert uiteraard extra comfort, maar het maakt niet dat deze fondsen hierdoor per definitie aantrekkelijker zijn voor beleggers.’
Veel tekenen duiden erop dat geldmarktfondsen heel anders uit de huidige crisis zullen komen dan de vorige. En hoewel er nog veel onzekerheid heerst, is Kooy over een ding vrijwel zeker: ‘Als het stof van de crisis is neergedaald, dan zitten we in een heel andere rente-omgeving. Naast Europa, zullen de rentes in de VS en VK op zijn minst ook ultralaag zijn en wellicht zelfs negatief.’
Focus voornamelijk op het hier en nu
Echt nadenken over trends en toekomstige innovaties doet Kooy daarom vooralsnog zeer beperkt. ‘We zijn erg gefocust op het hier en nu, maar er zijn wel wat projecten waar we als industrie aan werken. Een daarvan is bijvoorbeeld het uitbreiden van het aantal gebruikerscasussen voor geldmarktfondsen, en hiermee ook onze klantenkring. Een voorbeeld is geldmarktfondsen in te zetten voor het beheer van geld van klanten.’
Kooy bedoelt hiermee het geld dat een bedrijf voor een klant beheert. Dit omvat bijvoorbeeld vermogen door een bedrijf als belanghebbende wordt aangehouden en dat niet onmiddellijk voor eigen rekening aan het bedrijf opeisbaar is. Een andere casus die volgens Kooy het verkennen waard is, is geldmarktfondsen in te zetten als onderpand voor derivatencontracten van institutionele beleggers zoals pensioenfondsen en verzekeraars.
ESG
Tot slot is er de ambitie om ESG-factoren verder te integreren in geldmarktfondsen. DWS is, naast de Rabobank, de enige aanbieder van een ESG-geldmarktfonds in Nederland. Een verdere uitrol van ESG-beleid over de andere fondsen is nog niet zo makkelijk, vertelt Kooy. ‘Op dit moment kost het voor geldmarktfondsen nog een fractie aan yield om aan een ESG-standaard te voldoen. In de huidige rente-omgeving waarin elke basispunt telt, ligt dit gevoelig. We denken dat gebruikers van geldmarktfondsen nog niet klaar zijn om die stap te maken.’
Wel verwacht hij dat hier verandering in komt. ‘We verwachten wel dat de EU meer criteria zal formuleren waar ook geldmarktfondsen aan moeten voldoen. Ik verwacht dat dit de ontwikkeling alsnog zal versnellen.’