De voortdenderende trein van de globalisering komt hortend en stotend tot stilstand, en dat heeft volgens hoofdstrateeg Neil Dwane van Allianz Global Investors grote gevolgen voor beleggers. Ook vindt hij het hoog tijd dat het beloningsbeleid voor senior managers in alle economische sectoren wordt herzien.
Dwane: ‘Momenteel zijn er in Westerse economieën meer verliezers dan winnaars. Beleggers moeten durven nadenken welke rol zij spelen in de toenemende ongelijkheid en welke consequenties dit heeft op de lange termijn.’
De globalisering kwam met de komst van president Ronald Reagan in de VS en premier Margaret Thatcher in Groot-Brittannië in de jaren ’80 echt uit de startblokken. Toen China in de jaren ’90 zijn deuren openzette voor Westerse bedrijven op zoek naar goedkope arbeid, was de mondialisering een feit, vertelt Dwane in een gesprek met Investment Officer.
Eerlijke ruil
‘De Westerse consument profiteerde in ruil hiervoor van een enorme toename van producten tegen zeer lage prijzen. De opkomst van Trump en de keuze van de Britten om uit de EU te stappen zijn maar enkele aanwijzingen dat deze uitruil tussen bedrijven en consumenten voor veel mensen niet langer werkt. Die ‘klassefrictie’ is momenteel voelbaar in verschillende Westerse economieën en dat is zorgelijk. Het stelt de rechtvaardigheid binnen maatschappijen aan de kaak.’
Het monetaire beleid van na de financiële crisis heeft volgens de strateeg een substantiële bijdrage geleverd aan die groeiende ongelijkheid. De kwantitatieve verruiming heeft obligaties en aandelen te hoog gewaardeerd en de lage rentes hebben kleine spaarpotjes doen verdampen, terwijl ook de lonen nauwelijks zijn gestegen. Daarnaast is er geen degelijke vervanging gekomen voor de jobs die het Westen aan het Oosten heeft verloren.
Deglobalisering
‘Oude en zekere arbeidsplaatsen worden in toenemende mate ingeruild voor ‘Uber-achtige’ baantjes die de kloof tussen rijk en arm alleen maar doen toenemen. Dit ongenoegen geeft populisten vrij spel die op hun beurt de anti-immigratiegevoelens weten aan te wakkeren’, schetst hij de recente Europese situatie. De globaliseringsgolf die zich vanaf de jaren ’70 als een olievlek over de wereld verspreidde, loopt volgens Dwane dan ook op zijn laatste benen.
‘Er is een grote kans dat we aan de vooravond staan van enkele decennia van deglobalisering met grote sociale en economische consequenties tot gevolg. Deze situatie is overigens niet nieuw. Na de Eerste Wereldoorlog kreeg het isolationisme in de VS de bovenhand, Duitsland kreunde onder de herstelbetalingen en dat bleek weer de voedingsbodem voor het nationaal-socialisme. Het huidige anti-immigratiesentiment en de opkomst van het populisme zijn tekenen aan de wand voor toekomstige instabiliteit. Daar houden beleggers niet van.’
Kapitalisme 2.0
Dwane noemt ongelijke samenlevingen ongezond. Volgens hem leiden ze altijd tot instabiliteit. Daarom ziet hij uit hoofde van zijn functie voor zichzelf een fiduciaire plicht om mee na te denken over de rol van de financiële wereld in het ontstaan en in stand houden van de groeiende ongelijkheid.
‘Financiële diensten worden in deze discussie eerder als onderdeel van het probleem dan als deel van de oplossing gezien. Het is onze taak om mensen van het tegendeel te overtuigen. Daarom moeten beleggers samen met klanten, bedrijven, politici, toezichthouders en de media durven debatteren over een Europees kapitalisme 2.0 waarin niet langer enkel de ‘happy few’ van de welvaart profiteert.’
Eerlijk delen
Om het goede voorbeeld te geven, moet de financiële wereld volgens Dwane haar beloningsbeleid herzien. Tegelijkertijd moet zij het engagement aangaan met de bedrijven waarin wordt geïnvesteerd om hen ervan te overtuigen hun winsten eerlijker en billijker over werknemers te verdelen.
‘Bedrijven moeten beter nadenken over hun bijdrage aan de samenleving, want zonder die samenleving geen winstgevend bedrijf. Tegelijkertijd moeten we de hand in eigen boezem steken. Het afgelopen decennium hebben goudlokje, de monetaire versoepeling en het nulrentebeleid van de centrale banken, het senior management in de financiële wereld via stijgende aandelenkoersen rijkelijk beloond. Tegelijkertijd hebben gewone werknemers nauwelijks van die ‘booming’ beursjaren geprofiteerd. De dood van de Amerikaanse droom noem ik dat: hard werken leidt blijkbaar niet meer automatisch tot grotere rijkdom.’
Loonstijgingen
Bedrijven moeten volgens hem de lonen laten stijgen en hun personeel via educatie wapenen tegen de opkomst van disruptieve technologieën als kunstmatige intelligentie. Anders lopen werkgevers én werknemers het risico ten prooi te vallen aan politici ‘die doorgaans geen benul hebben waarmee ze bezig zijn’.
Dwane: ‘Om overregulering te vermijden, moeten beleggers het heft nu in eigen hand nemen. Banken worden nu overgereguleerd en dat is hun eigen schuld. Na de financiële crisis wilden ze maar één ding: terug naar de ‘good old times’ om gewoon weer hun miljoenenbonussen op te kunnen strijken. Ik zou graag zien dat de vermogensbeheersector het vanaf nu wat verantwoordelijker aanpakt en de waarde deelt van de beleggingen die we voor onze klanten maken.’