Henk van Eldik woont en werkt al decennialang in Luxemburg. Als kenner van de fondsenindustrie ziet hij hoe het Groothertogdom zich blijft ontwikkelen als innovatief Europees beleggingscentrum.
Regen tikt op het dak van Vinissimo, een Italiaanse groothandel in een industriële loods aan een drukke weg nabij het hypermoderne winkelcentrum Cloche d’Or in Luxemburg-stad. Tegenover het pand torent het strakke glazen kantoor met een kakelvers nieuw logo van CA Indosuez, de Franse assetmanager die vorig jaar Degroof Petercam overnam. Enkele professionals, informeel gekleed op deze zomerdag, steken snel de straat over voor een lunch met een broodje Parmaham of een warme pasta. Wie niet met een espresso naar buiten loopt, vertrekt met een goede fles Barolo of een doos ravioli onder de arm.
Aan een van de robuuste houten tafels zit Henk van Eldik. De geboren Nederlander woont en werkt al decennialang in Luxemburg. Wat begon als een tijdelijke uitstap tijdens zijn militaire dienst begin jaren tachtig, groeide uit tot een internationale carrière in de fondsenindustrie die hem via Fidelity leidde naar zijn huidige rol als partner in een third-party marketingfirma. Luxemburg werd ook op persoonlijk vlak bepalend: hij ontmoette er zijn Luxemburgse vrouw, met wie hij later een tijd in Zeist woonde, voordat ze samen definitief naar Luxemburg terugkeerden toen Van Eldik bij Fidelity aan de slag ging.
‘Luxemburg is op z’n best als het informeel is’, zegt hij, nippend van zijn espresso. ‘De echte gesprekken vinden plaats op plekken als deze.’
Tijdens de lunch schuift ook Jean-Marc Goy even aan, toevallig. De voormalige directeur van de Luxemburgse toezichthouder CSSF is tegenwoordig voorzitter van Alfi, de invloedrijke brancheorganisatie van de Luxemburgse fondsenindustrie. Goy maakt zich zichtbaar zorgen over de recente Europese discussies rond de zogenaamde ‘eligible assets’ in Ucits-fondsen. Hij uit die bezorgdheid vrijuit. Van Eldik luistert, knikt, stelt vragen. ‘Het zegt veel over Luxemburg dat iemand als Jean-Marc gewoon aanschuift. Openheid is hier de norm. Je kunt kritisch zijn zonder dat het persoonlijk wordt.’
Van bankgeheim naar open ecosysteem
Van Eldik heeft Luxemburg in vier decennia drastisch zien veranderen. ‘Toen het bankgeheim sneuvelde na de wereldwijde financiële crisis van 2008, dacht iedereen: dit was het dan voor Luxemburg. Maar Luxemburg verraste opnieuw.’
In plaats van stil te vallen, heroriënteerde het land zich. Family offices groeiden explosief, geholpen door flexibele structuren als de SIF (Specialised Investment Fund) en later de Raif (Reserved Alternative Investment Fund). Vandaag de dag is Luxemburg een meertalige, grensoverschrijdende hub waar juridische kennis, flexibiliteit, toezicht en Europees paspoortrecht samenkomen in een ecosysteem dat moeilijk te evenaren is.
Toch leeft er in Nederland nog altijd een hardnekkig beeld van Luxemburg als belastingparadijs. Volgens Van Eldik is dat volkomen achterhaald. ‘Probeer hier tegenwoordig maar eens een bankrekening te openen voor een fonds. Dat is een enorme uitdaging. De AML- en KYC-regels zijn hier minstens zo streng als elders in Europa.’
Boutique boven bulk
Met zijn firma richt Van Eldik zich op third-party marketing: het vertegenwoordigen van onafhankelijke, vaak kleinere fondsbeheerders met een uitgesproken profiel. Denk aan namen als Gavekal, Pareto en Aubrey. Vanaf dag één biedt hij macroresearch van Gavekal Dragonomics aan om beleggers te helpen macrotrends te vertalen naar beleggingskeuzes.
‘We kiezen bewust voor kwaliteit. Boutique-managers met aantoonbare alpha, een helder beleggingsproces en een bewezen track record.’
Hij merkt dat de concurrentie is toegenomen. Meer partijen proberen een plek te veroveren in de distributieketen, vaak met een breed palet aan fondsen. ‘Onze filosofie is: minder is meer. Wij geloven dat fundselectors echt op zoek zijn naar onderscheidende strategieën. Niet naar het zoveelste kopietje van een benchmarkfonds.’
Toch beseft hij dat het speelveld is veranderd. ‘De opkomst van ETF’s zet druk op actief beheer. Fundselectors moeten zich afvragen: wil je je onderscheiden door de goedkoopste index te selecteren? Of door waarde toe te voegen via innovatieve strategieën en impactvolle investeringen?’
Eltif als Europese groeimotor
Dat laatste brengt het gesprek op de Eltif, het relatief nieuwe Europese Long-Term Investment Fund. Van Eldik is een uitgesproken voorstander van het instrument. ‘Veel partijen gebruiken Eltifs nu als vehikel voor private equity of private debt, met een focus op rendement. Maar ik zie veel meer potentie: impact investing, duurzame technologie, Europese groeibedrijven.’
Hij pleit voor het beter mobiliseren van het Europese spaargeld. ‘Iedereen praat over de Savings and Investment Union, maar ondertussen blijft het spaargeld op spaarrekeningen staan. Eltifs kunnen dat geld in beweging brengen, richting echte economische ontwikkeling.’
Nederland, zegt hij, hoeft daarin niet achter te blijven. ‘De regelgeving ligt er al. Eltif is een Europese structuur. Waarom wachten we op Luxemburg? Nederland zou prima zelf Eltif-vehikels kunnen opzetten. Waarom gebruiken Triodos en ASN dit niet om geld bij Europese particuliere beleggers op te halen waar de Nederlandse FGR´s dit niet mogen? Carbon Equity heeft hier wel de eerste stap gezet.’
Een cultuur van toegankelijkheid
Wat maakt Luxemburg volgens Van Eldik uniek? ‘Het is een klein land met een groot bereik. Iedereen spreekt meerdere talen. Je ontmoet hier in één week mensen uit dertig verschillende landen. En ondanks die internationale setting is de cultuur informeel, open en gericht op samenwerking.’
Dat bleek ook uit de lunch bij Vinissimo. ‘Dat zo iemand als Jean-Marc Goy gewoon even aanschuift om te praten over Ucits-regelgeving, dat vat Luxemburg wel samen. In welk ander Europees land gebeurt dat nog?’
Hij kijkt naar buiten. De regen is even gestopt en lunchtijd is voorbij. Een groepje jonge professionals verlaat het restaurant met laptops onder de arm. Sommige met een fles wijn. ‘Dit is Luxemburg: een plek waar het oude en het nieuwe Europa elkaar vinden. Waar innovatie en regelgeving hand in hand gaan. En waar een Nederlander zich na veertig jaar nog steeds thuis voelt.’
Dit is de achtste aflevering van de zomerserie 2025 van Investment Officer, over Nederlandse beleggingsprofessionals die werkzaam zijn in het buitenland. Lees ook aflevering 1 met Olaf Brugman vanuit Frankfurt, aflevering 2 met Tjalling Halbertsma vanuit Londen, aflevering 3 met Christian Pellis vanuit München, aflevering 4 met Daphne Engelke vanuit Zürich, aflevering 5 met Vincent Kuiper vanuit Madrid, aflevering 6 met Ewoud Swaak vanuit Atlanta en aflevering 7 met Ruulke Bagijn vanuit New York.