Tot voor kort was impactbeleggen vrijwel exclusief het domein van grote institutionele beleggers. Maar sinds een paar jaar schieten impactfondsen voor particulieren als paddenstoelen uit de grond.
Triodos Investment Management (IM) was tot een paar jaar terug zo’n beetje de enige assetmanager waar particuliere impactbeleggers terechtkonden. Het duurzame fondshuis runt al jaren diverse impactfondsen, waaronder het Triodos Groenfonds en het Triodos Fair Share Fonds dat microkredieten verstrekt aan kleine ondernemers in ontwikkelingslanden.
Maar sinds april dit jaar belegt het ook binnen andere duurzame fondsen, zoals het Triodos Sustainable Equity Fund, alleen nog in bedrijven ‘die positief bijdragen aan de duurzame transitie’.
Zeven transitiethema’s Triodos
‘In plaats van een best-in-class-benadering toe te passen, waarbij we beleggen in de meest duurzame bedrijven in elke sector, kijken we nu als eerste naar de positieve impact die een bedrijf maakt en in hoeverre het bijdraagt aan onze zeven transitiethema’s, legt Hans Stegeman uit. Hij is hoofd beleggingsstrategie bij Triodos IM. Onder deze thema’s zijn gezondheid en welbevinden, inclusief samenleven en ‘empowerment’, duurzame landbouw en voeding en duurzame mobiliteit.
Deze zeven thema’s van Triodos hebben nogal wat overlap met een aantal van de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen oftewel Social Development Goals (SDG’s), die in 2015 door de Verenigde Naties werden gelanceerd met als doel de wereld duurzamer en eerlijker te maken.
Social Development Goals
Impactfondsen die assetmanagers sindsdien zijn gestart hebben deze SDG’s vrijwel zonder uitzondering enthousiast omarmd: stuk voor stuk beleggen ze in thema’s die vaak expliciet te herleiden zijn naar een of meerdere van deze doelen. Dit lijkt een slimme zet van assetmanagers: het is een uitstekend marketinginstrument richting particuliere beleggers die er belang aan hechten dat hun geld een positieve impact heeft.
De VN heeft die SDG’s alleen niet bedacht met assetmanagers in het achterhoofd. Veel van die doelen zijn daarom lastig belegbaar, en de meeste impactfondsen concentreren zich op een beperkt aantal SDG’s.
NN IP Global Equity Impact fonds
Dat geldt ook voor het NN IP Global Equity Impact fonds, vertelt beheerder Willem Schramade. ‘Vooral in de SDG’s goede gezondheid en welzijn, met duizend belegbare bedrijven, en betaalbare en duurzame energie, met een universum van vijfhonderd bedrijven, vinden we veel impactbedrijven’, zegt Schramade.
Zijn fonds bestaat overigens al sinds 2006, maar is ruim twee jaar geleden omgeturnd tot een impactfonds. Voorheen was het een wereldwijd trendfonds met een ‘totaal andere beleggingsstrategie’, vertelt Schramade. Ook voor andere impactfondsen, zoals het Wellington Global Impact Fund, zijn gezondheid en schone energie de belangrijkste thema’s.
Lastig te onderscheiden
Daardoor is het lastig voor dit soort retailaandelen impactfondsen zich te onderscheiden. Schramade bevestigt dat: ‘Het is inderdaad moeilijk om over te brengen wat ons anders maakt. Duurzaamheidsratings van fondsbeoordelaars als Morningstar laten bijvoorbeeld niet zien hoeveel impact de bedrijven waar we in beleggen werkelijk hebben.’
Het BlackRock Impact World Equity Fund doet het iets anders. Het fonds laat zich niet primair leiden door de SDG’s. In plaats daarvan belegt het in bedrijven ‘met een meetbare positieve impact op de samenleving.’
Het gevolg van deze doelstelling is een portfolio die wel erg veel lijkt op een mainstream aandelenindex: Apple, Microsoft, Amazon en Google-moeder Alphabet zijn de vier grootste posities van het fonds, en Facebook staat ook nog in de top 10. Het fonds gedraagt zich dan ook als een ‘benchmark hugger’ pur sang (zie grafiek).
Hoe specifieker, hoe beter
Dan lijkt een strategie die geijkt is op specifieke thema’s toch een beter idee. Want hoe specifieker je je pijlen richt, hoe meer impact je uiteindelijk hebt en hoe makkelijker je je in de kijker kunt spelen bij particuliere beleggers.
Dat was precies wat de Franse ETF-aanbieder Lyxor dacht toen het dit jaar een gender-gelijkheid-ETF oprichtte, een kunstje dat UBS vlak daarna overigens herhaalde. ‘Producten met een specifiek verhaal resoneren beter bij private banks en retailbeleggers’, legt François Millet, hoofd productontwikkeling voor ETF’s bij Lyxor, uit.
De thematische indextrackers van Lyxor zijn allemaal gelieerd aan een van de SDG’s, voegt Millet toe. Voor de meeste daarvan, zoals de World Water-ETF en de Healthcare-ETF, is dat overigens toeval, want die bestonden al voordat de VN zijn doelstellingen formuleerden.
CPR Asset Management, een dochteronderneming van het eveneens Franse fondshuis Amundi, is een recent voorbeeld van een assetmanager die zich met een fonds heel specifiek op één bepaald SDG richt. In oktober dit jaar lanceerde CPR een actief beheerd fonds dat belegt in beursgenoteerde onderwijsbedrijven, in lijn met het SDG ‘kwaliteitsonderwijs’. Volgens CPR zullen in 2030 de wereldwijde private onderwijsuitgaven verdubbeld zijn naar 30 miljard dollar.
Impact alleen is niet genoeg
Impactbedrijven zijn vaak ondernemingen die sneller groeien dan gemiddeld, vertelt Schramade van NN IP. ‘En ze hebben ook hogere marges en een betere return on capital dan andere bedrijven.’ Op de lange termijn betekenen die eigenschappen volgens hem dat impactbedrijven ook een bovengemiddeld rendement zullen laten zien. En dat zal nodig zijn, wil de stijl echt aanslaan.
Want impact is leuk, rendement is ook belangrijk. PGGM, dat al sinds 2014 aan impactbeleggen doet, zal bijvoorbeeld zijn impactbeleggingen heroverwegen, mocht blijken dat die geen marktconform rendement opleveren, vertelt Gert-Jan Sikking, senior adviseur duurzaamheid bij deze pensioenuitvoerder. ‘We willen geen rendement in te leveren met impactbeleggen’, zegt hij.
ESG-beleggen via een best-in-class-benadering zal daarom voorlopig de boventoon blijven voeren binnen duurzaam beleggen, denkt Philip Kalus, directeur van asset management consultancy Accelerando Intelligence. ‘Er bestaat al behoorlijk wat empirisch bewijs dat ESG-screening outperformance kan opleveren. Voor impactbeleggen geldt dat nog niet, en daarom zie ik dit voorlopig een nicheproduct blijven.’
