Wie duurzaam wil beleggen, kan ESG-factoren integreren in zijn proces. Andere opties zijn enkel de koplopers in een sector te selecteren. Een inventarisatie.
Er zijn drie categorieën van duurzaam beleggen te onderscheiden. Bij de eerste wordt alle informatie over een bedrijf meegenomen in het besluitvormingsproces. De fondsmanager kijkt dan naast financiële informatie naar de wijze waarop een bedrijf omgaat met het milieu (environment) en de mens (social) en het functioneren van het bestuur (governance). Dit wordt volledige ESG-integratie genoemd.
De tweede categorie maakt gebruik van een best-in-class benadering waarbij alleen bedrijven voor selectie in aanmerking komen die binnen hun branche sterk scoren op ESG-factoren. Deze selectiemethode wordt vaak gecombineerd met het uitsluiten van bedrijven die zich bezighouden met zaken waar een belegger absoluut niet in mag of wil beleggen, zoals controversiële wapens, kernenergie en — steeds vaker — tabak. Ook bedrijven waar sprake is van een controverse (bijvoorbeeld schending van mensenrechten, omkoping of corruptie vallen af. In de praktijk blijft dan vaak nog maar een klein deel van het beleggingsuniversum over. Dit noemt men maatschappelijk verantwoord beleggen, of socially responsible investing (SRI).
De derde categorie is het zogeheten impactbeleggen. Deze manier van duurzaam beleggen is de laatste jaren doorgedrongen tot de ‘listed space’ van beursgenoteerde bedrijven. Een meetbaar positief effect op mens of milieu is hier het hoofddoel. Daarnaast is de intentie van de belegger om dit positieve effect te bewerkstelligen heel belangrijk. Alleen achteraf meten is dus niet voldoende bij impactbeleggen.
‘Impactbeleggen heeft een enorme groei doorgemaakt, wat een geweldige ontwikkeling is, maar de uitdaging is nu om “impact washing” tegen te gaan’, stelt Nina Hodzic van Allianz Global Investors. Hierbij doen fondsen zich ‘groener’ voor dan ze in werkelijkheid zijn.
Geen eenduidige definitie
Dit komt volgens haar vooral doordat er geen eenduidige definitie van ‘impact’ bestaat. Daarnaast staat het rapporteren van bedrijven op basis van de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN (de Social Development Goals, oftewel SDG’s) nog in de kinderschoenen. ‘De beleggingsindustrie zou veel meer met bedrijven moeten “engagen” om de beschikbaarheid en de kwaliteit van deze data te verbeteren.’
ESG-integratie en SRI zijn wat breder toepasbaar dan impactbeleggen. Op basis waarvan maakt een belegger de keuze voor de ene aanpak dan wel de andere? En levert de ene meer rendement op dan de andere?
Om met die laatste vraag te beginnen: ‘Het is niet een kwestie van welke methode meer rendement oplevert of beter is’, aldus Hodzic. ‘Voor verschillende duurzame beleggingsstrategieën geldt dat ze even goed of zelfs beter presteren dan traditionele beleggingsstrategieën. Waar het om gaat zijn de voorkeuren en doelstellingen van de belegger. Wil deze in principe in zo veel mogelijk bedrijven kunnen beleggen, dus zonder restricties vooraf, dan krijgt ESG-integratie snel de voorkeur. Hecht een belegger vooral veel waarde aan de reputatie van de bedrijven waarin hij belegt, dan ligt SRI voor de hand.’
Volkswagen
Zo kan het zijn dat het aandeel Volkswagen vanwege het “sjoemelschandaal” wordt uitgesloten door een SRI-fonds op basis van controverse, terwijl bij een geïntegreerde aanpak het aandeel wel in de portefeuille belandt, omdat de analist ervan overtuigd is dat het bedrijf inmiddels de juiste maatregelen heeft getroffen om herhaling te voorkomen én het aandeel daarnaast aantrekkelijk is geprijsd.
‘Het is bij een geïntegreerde aanpak echter cruciaal om niet te veel te leunen op de beoordelingen van externe ESG-dataleveranciers’, zegt Hodzic. ‘Bij Allianz GI hebben we daarom een onlinesamenwerkingstool ontwikkeld waar al onze duurzaamheidsspecialisten, mainstreamanalisten en fondsbeheerders alsook economen en strategen wereldwijd inzichten delen en discussiëren over materiële ESG-factoren, om zo een holistisch beeld te vormen van elk bedrijf waarin we beleggen.’
Best-in-class
Pensioenbelegger TKP Investments (TKPI) ziet dat haar klanten steeds meer opschuiven naar duurzame oplossingen. ‘Ons productenaanbod groeit daar n mee’, zegt hoofd fiduciaire diensten Coos Luning.
‘Te denken valt bijvoorbeeld aan een actief beheerde aandelenportefeuille met een lange-termijnfocus waar de integratie van ESG-factoren een belangrijke rol spelen. Maar ook aan best-in-classoplossingen voor passieve beleggingen, waarbij per sector wordt belegd in de 25 procent best scorende ondernemingen op het gebied van duurzaam beleggen.’
De dochteronderneming van verzekeraar Aegon belegt voor haar klanten hoofdzakelijk in eigen fondsen, die worden beheerd door externe managers. De integratie van ESG-factoren in het beleggingsproces vormt een ‘vast onderdeel’ bij de selectie van actieve managers. Dat geldt onder meer voor het TKPI MM Long Term Investment Fund, waarvoor de drie managers het concept van langetermijnbeleggen allen op eigen wijze dienen in te vullen.
Een ervan — TKPI wil de namen van de externe beheerders niet noemen — is sterk gericht op het selecteren van best-in-classondernemingen op het gebied van duurzaamheid. De andere twee beheerders richten zich op andere kenmerken van langetermijnbeleggen, zoals technologische ontwikkelingen, en hebben een sterke focus op de langetermijnresultaten.
‘Zij hebben, eigenlijk vanzelfsprekend, een hoge mate van ESG-integratie’, aldus Luning. Het fonds combineert dus in feite de twee verschillende aanpakken.
Meerdere klanten van TKPI hebben vermogen naar het Long Term Investment Fund gealloceerd. Ook wordt er belegd in het TKPI MM World Equity Index SRI Fund, een passief beheerd best-in-classwereldaandelenfonds. Hierdoor worden onder meer een aantal ondernemingen uitgesloten die op het gebied van CO2-uitstoot slecht scoren.
Engagement
Voor wat betreft de Europese aandelenportefeuille houdt aangesloten pensioenfondsen vast aan een breder gespreide portefeuille, maar overwegen nadrukkelijker in te zetten op engagement. Dus verschillende delen van een pensioenportefeuille worden soms op een verschillende wijze duurzaam belegd. ‘Meerdere klanten kiezen voor specifieke allocaties naar duurzame strategieën’, zegt Luning. ‘Er zijn pensioenfondsen die specifieke allocaties maken naar een bepaalde impactportefeuille, of beleggen (een deel van) de aandelenportefeuille best-in-class, en passen voor andere beleggingscategorieën bijvoorbeeld “slechts” een uitsluitingenbeleid toe.’