Verzekeraars maken een inhaalslag met de integratie van ESG-factoren in hun beleggingsportefeuilles, en specifiek op het gebied van klimaatrisico’s. Dat is ook hard nodig omdat een “double whammy” dreigt, waarbij ze aan beide kanten van de balans kunnen worden geraakt door de gevolgen van klimaatverandering.
Fondsnieuws sprak met Edward Collinge en Remmert Koekkoek (foto), beide van Robeco, naar aanleiding van het verschijnen van het whitepaper “Climate change: a problem that insurance companies can’t afford to ignore”.
Naast diversificatie is de integratie van ESG-criteria in de beleggingsportefeuille op dit moment het belangrijkste thema waarmee verzekeraars zich bezighouden, zegt Global Head of Insurance Strategy Ed Collinge. ‘We zien echt een versnelling in de integratie van ESG-criteria in het beleggingsbeleid. Niet alleen in Europa, dat traditioneel voorloopt op dit vlak, maar ook in Azië en in de VS.’
Een concrete aanleiding hiervoor is de dreiging van een “double whammy”. Het zijn niet alleen de stijgende kosten van claims voor schade aan eigendommen veroorzaakt door steeds zwaarder weer. Verzekeraars beleggen de premies die ze ontvangen op financiële markten om voldoende rendement te behalen om hun verplichtingen te financieren. Ook hiermee lopen ze risico’s.
Uiteraard verschilt het per type verzekeraar hoe het een zich tot het ander verhoudt, legt Collinge uit. Maar zowel zorg-, schade- als levensverzekeraars hebben gemeen dat ze beleggen in bedrijven die zijn blootgesteld aan risico’s op het gebied van klimaatverandering. Daarnaast beleggen ze vaak ook in bedrijven die risico’s lopen door de noodzaak om over te stappen naar een koolstofarm bedrijfsmodel, zoals leveranciers van fossiele brandstoffen en nutsbedrijven.
Assets at risk
EIOPA, de verzekeringsregelgever in Europa, stelt dat meer dan 10 procent van de beleggingsactiva van Europese verzekeraars zich bevinden in dergelijke sectoren. Maar deze schatting zou misschien zelfs wat conservatief genoemd kunnen worden.
Remmert Koekkoek, hoofd Insurance & Pension Solutions, beaamt dit. ‘De praktijk is minder zwart-wit dan die tien procent. Zo ligt het er bijvoorbeeld aan hoe je het risico definieert en welke scenario’s je hanteert. Eén van onze uitgangspunten is dat klimaatrisico omgeven is door vele onzekerheden. Het is daarom ook niet mogelijk om te zeggen hoe het zich precies zal manifesteren en welke bedrijven in welke mate worden geraakt.’
Hij vervolgt: ‘We moeten beginnen met het meten van de huidige impact door de exposure naar bepaalde bedrijven en sectoren in kaart te brengen. Dat is in de praktijk al een forse uitdaging. Des te meer omdat wij er een sterke voorkeur voor hebben om niet alleen te kijken naar een snapshot van de huidige co2-voetafdruk van een bedrijf, maar ook naar hun toekomstvisie en hoe zich dat houdt in verschillende scenario’s.’
Dashboards en stress scenario’s
In de praktijk betekent dit dat er dashboards voor klimaattransitierisico’s’ en stress scenario’s zijn ontwikkeld om een overzicht te geven van de klimaatgevoeligheid van vastrentende waarden en aandelenportefeuilles. Deze dashboards geven de blootstelling van een portefeuille aan klimaatrisico weer, door de uitsplitsing van de klimaatscores, zowel in absolute termen als ten opzichte van de benchmark.
Op de vraag of de modellen en methodes specifiek zijn ontwikkeld voor verzekeraars, waarvan de portefeuilles gekenmerkt worden door een zeer groot deel vastrentende waarden beleggingen en een buy & maintain-strategie, antwoordt Koekkoek dat dit niet het geval is.
‘De tooling die we hiervoor gebruiken is hetzelfde, de riskmetrics die we hanteren zijn daarentegen specifiek. Die hangen inderdaad samen met de specifieke portefeuillekenmerken. Verzekeraarsportefeuilles worden bijvoorbeeld vaak gewaardeerd op boekwaarde, wat ze meer gevoelig maakt voor downgraderisico. Voor andere klanten die meer mark-to-market-gedreven zijn, ligt dit anders. Zij zijn bijvoorbeeld meer geïnteresseerd in volatiliteit en mark-to-market-risico.’
Hetzelfde geldt voor de ESG-dienstverlening als het voeren van engagementdialogen en stewardship-trajecten. ‘De traditionele opvatting is dat deze trajecten vanuit een aandelenperspectief worden geïnitieerd. Dat zien wij echt anders. Wij maken geen onderscheid tussen aandelen- en obligatiebeleggingen. Bij de gesprekken met bedrijven kijken wij hoeveel er in totaal in wordt belegd (ongeacht asset categorie) en dat bepaalt onze positie aan tafel.’
Met het paper willen Collinge, Koekkoek en hun collega Sandor Hendriks verzekeraars een stappenplan bieden om naar een co2-neutrale portefeuille te bewegen. ‘We onderscheiden in dit proces korte- en langetermijnacties’ legt Collinge uit. ‘De mogelijkheden voor de korte termijn liggen voornamelijk in portfolio-optimalisatie binnen het kader waar verzekeraars mee te maken hebben en voor de langere termijn zit het meer op het vlak van engagement en stewardship.’
Relatieve achterstand
Helemaal nieuw is het thema natuurlijk ook niet voor verzekeraars, benadrukt Collinge. In een eerder interview verklaarde hij de relatieve achterstand: ‘Dit komt doordat de aandacht langere tijd uitging naar andere thema’s. De implementatie van solvency II duurde bijvoorbeeld erg lang. Het weerhield verzekeraars er zelfs een tijd van om in andere asset classes te investeren. Dus hoewel ESG-integratie hen misschien wel aansprak, stond het niet bovenaan de prioriteitenlijst. Dit zien we nu juist enorm veranderen door regelgeving.’
Verwachten Collinge en Koekkoek dat EIOPA de duimschroeven nog verder zal aandraaien met bijvoorbeeld verankering van klimaatrisico’s in het kapitaalbeslag? Koekkoek denkt in ieder geval niet op de korte termijn: ‘Kapitaalbeslag wordt gebaseerd op het risico over een horizon van één jaar. Ze willen daarom ook bewijs dat klimaatrisico zich manifesteert binnen deze tijdspanne. Op basis van de huidige beschikbare data heeft EIOPA recent nog geconcludeerd dat dat bewijs er vooralsnog niet is.’
Hij vervolgt: ‘Tegelijkertijd wordt er momenteel in termen van kapitaalbeslag ook geen onderscheid gemaakt tussen bijvoorbeeld lowvol en andere aandelenstrategieen. Je kunt je dus ook afvragen in hoeverre je in dit opzicht een onderscheid kunt verwachten tussen duurzame en niet-duurzame beleggingen.’
In plaats van de nadruk te leggen op kapitaalbeslag verwacht Koekkoek nog meer nadruk op scenarioanalyse. ‘En dat past ook goed bij klimaatrisico, dat gekenmerkt wordt door een lange tijdshorizon, veel onzekerheden en meerdere hoofdscenario’s die van toepassing zijn. We zien dat verschillende Europese toezichthouders zich hier ook op richten en dit uitbreiden. Ik verwacht dat het meer langs deze route verloopt.’