Obligatiebeleggers volgen nauwlettend de scherpe daling van de lange rents wereldwijd. Beleggingsexperts, die gericht zijn op vastrentende waarden, denken dat het antwoord van kwantitatieve verruiming weer voorzichtig dichterbij komt.
De onzekerheid over de escalerende handelsoorlog tussen China en de Verenigde Staten dreef beleggers vorige week richting schuldpapier. In de VS daalde de tienjaarsrente in hoog tempo met als resultaat een omgekeerde rentecurve. Een lager effectief rendement op langlopende obligaties dan op op kort schuldpapier, wordt doorgaans gezien als een voorteken van een recessie. Deze veelgebruikte recessie-indicator is inmiddels op een niveau dat sinds 2007 niet meer is voorgekomen.
De rente op de Duitse Bund ging zelfs naar de laagste stand sinds de hereniging van het land in 1990: -0,20 procent. In Nederland dook de rente op langlopende Nederlandse staatsobligaties vrijdag voor het eerst sinds de zomer van 2016 onder het nulpunt: -0,02 procent.
Maandag volgde de Amerikaanse obligatiemarkt waar de tienjarige rente met 5,5 basispunten daalde tot 2,0693 procent - het laagste punt in 21 maanden. Vorige maand ging de tienjaarsrente al met 38 basispunten omlaag. In tegenstelling tot de rente stijgt de prijs.
‘Verbazingwekkend lage inflatie’
Een van de hoofdoorzaken van de lage rente is volgens Chris Iggo (foto), CIO vastrentende waarden bij AXA IM, de ‘verbazingwekkend lage inflatie’. In zijn analyse “How low can you go?” stelt Iggo dat de daling van de rendementen op langlopende obligaties deels is te wijten aan het groeiende pessimisme onder beleggers over de mogelijkheden van centrale banken om de inflatie dichtbij hun doelstelling te krijgen.
Volgens Iggo zijn alle ogen gericht op de Amerikaanse Fed, die nog wel ruimte heeft en ook ziet, blijkens uitspraken van James Bullard van de Fed, voor enige stimulering. ‘Er is een groeiende verwachting dat de Fed het beleid moet verzachten in de komende weken of maanden. Als aandelenmarkten verder dalen en risicopremies toenemen, dan zal dit eerder vroeg dan laat plaatsvinden.’ Een terugkeer van kwantitatieve verruiming door centrale banken sluit Iggo hierbij niet uit.
Risk-off, duration-on
De combinatie van lagere groei, achterblijvende inflatie en dalend vertrouwen maken dat obligatiebeleggers het beste kunnen kiezen voor een hogere kredietkwaliteit en een langere looptijd. Volgens Paul Brain, hoofd vastrentende waarden van Newton (onderdeel BNY Mellon IM), is het in de huidige politieke en economische fase bovendien belangrijker dan ooit om te kiezen voor een actieve en flexibele benadering van vastrentende waarden beleggingen.
In zijn analyse “How the rise of populism could hit your bond returns” stelt Brain dat obligatiebeleggers een nieuwe, onvoorspelbare fase ingaan die een sterke relatie heeft met de opkomst van populistische politieke partijen.
De kwantitatieve verruiming van de afgelopen tien jaar voorkwam niet alleen een systeemcrisis van het wereldwijde financiële stelsel, het leidde daarnaast tot zeer lage rentes. Daarnaast heeft dit monetaire beleid een onbedoeld neveneffect gehad, namelijk dat het een asset bubbel heeft veroorzaakt die vooral mensen met vermogens ten goede is gekomen. Effectenkoersen en vastgoedprijzen zijn sterk gestegen, terwijl het reële rendement op spaartegoeden te verwaarlozen, of zelfs negatief is.
Helicoptergeld
De toenemende onvrede onder het electoraat heeft bijgedragen aan de opkomst van populistische politieke partijen die pleiten voor hogere overheidsuitgaven en lagere belastingen. In veel landen zijn de schulden inmiddels al flink opgelopen. Als de rente op het huidige niveau blijft, voorspelt het Internationaal Monetair Fonds dat de totale rentekosten van VS de komende drie jaar met meer 100 miljard dollar zullen toenemen. Ook in Europa moeten beleggers rekening houden met de opmars van populistische partijen die bereid zijn tot hogere schulden ter financiering van een Keynesiaans beleid.
De hogere uitgaven en stijgende begrotingstekorten moeten volgens de moderne monetaire theorie door overheden worden gefinancierd met “helicoptergeld”. Dit zal leiden tot stijgende rentes en lagere rendementen voor obligatiebeleggers. ‘Passief beleggen past hier niet bij’, betoogt Brain.