Ierland heeft zichzelf stevig geplaatst als de grootste internationale domicilie voor exchange-traded funds (ETF’s), waardoor uitdagers zoals Luxemburg een inhaalslag moeten maken. Ondanks deze dominante positie zijn sommige in Dublin gevestigde fondsenspecialisten van mening dat het groothertogdom niet helemaal kansloos is.
Volgens gegevens van ETFbook bedroeg het beheerd vermogen van in Ierland gevestigde UCITS ETF’s op 31 december 2022 953 miljard dollar, terwijl Luxemburg goed was voor 277 miljard dollar. In de periode van eind 2018 tot eind 2022 groeide het beheerd vermogen in Ierland met 124 procent, terwijl Luxemburg een groei van 58 procent zag.
Groeispurt dankzij ICAV regime
Volgens Santa Zvaigzne-Sproge van beleggingsmaatschappij Conotoxia Ltd is de groeispurt in Ierland begonnen met de introductie van de Irish Collective Asset-management Vehicle (ICAV) begin 2015.
‘Het heeft tal van voordelen, zoals een aparte wetgeving ten opzichte van andere Ierse bedrijven, waardoor het beschermd is tegen veranderingen in zowel het Ierse als het Europese vennootschapsrecht. Maar het belangrijkste voordeel lijkt te maken te hebben met belastingvoordelen voor zowel investeerders als investeringen met betrekking tot de VS.’
Vrijgesteld van PFIC-regime
De ICAV is vooral aantrekkelijk voor Amerikaanse beleggers, zegt Santa Zvaigzne-Sproge, vanwege de vereenvoudigde fiscale behandeling. Amerikaanse beleggers bevinden zich ermee in dezelfde belastingpositie als wanneer ze rechtstreeks in de onderliggende activa zouden beleggen, waardoor ze vrijgesteld worden onder het Amerikaanse belastingverdrag en belastingvoordelen kunnen gebruiken die verband houden met fondsbeleggingen.
Ierland stelt Amerikaanse beleggers ook vrij van het complexe Passive Foreign Investment Company (PFIC) regime, legt Santa Zvaigzne-Sproge uit. Dit is mogelijk omdat de ICAV ervoor kan kiezen om behandeld te worden als een pass-through entiteit voor de Amerikaanse federale inkomstenbelasting volgens de check the box regels. In de meeste andere rechtsgebieden over het algemeen erkend als een vennootschappelijke entiteit, volgens Santa Zvaigzne-Sproge.
‘Veel rechtsgebieden bieden gunstigere fiscale behandelingen voor dividenden en winsten op aandelenoverdrachten aan vennootschappelijke entiteiten zoals de ICAV, terwijl entiteiten zonder rechtspersoonlijkheid zoals unit trusts in bepaalde gevallen niet worden erkend voor verdragstoegang.’
Lager bronbelastingtarief
Waarschijnlijk het belangrijkste detail is dat het belastingverdrag tussen de VS en Ierland niet alleen Amerikaanse beleggers ten goede komt, maar ook Amerikaanse financiële instrumenten. Amerikaanse aandelen-ETF’s die gevestigd zijn in Ierland betalen een bronbelasting van 15 procent op dividenden in plaats van 30 procent zoals dat geldt voor ETF’s die gevestigd zijn in Luxemburg en andere Europese jurisdicties.
Dit specifieke verdrag met de VS bestond al vele jaren voordat ETF’s rond de eeuwwisseling voor het eerst naar Ierland kwamen.
Paul Heffernan is CEO van Waystone ETF’s, dat zijn hoofdkantoor heeft in Dublin, en is ‘vanaf het allereerste begin’ betrokken bij de sector. In 2000 maakte hij deel uit van een binnenlandse Ierse bank, Bank of Securities Services, die Barclays Global Investors hielp bij de lancering van hun allereerste iShares ETF’s in Europa.
Waarom heeft Ierland zich gevestigd als de grootste internationale ETF-hub? ‘Er zijn een paar verschillende redenen. Toevallig werkten ETF’s met het bestaande Amerikaanse verdrag en konden ze profiteren van de lagere WHT-tarieven.’
Het begon met geluk
‘Maar eerst en vooral begon het met geluk: Barclays Global Investors (BGI) en Merrill Lynch in 2000 waren vroege beslissers in Ierland. Ze beheerden al een reeks beleggingsfondsen, geldmarktfondsen en indexfondsen vanuit hun hoofdkantoor in Dublin. Het was een natuurlijk onderdeel van het uitbreiden van hun aanwezigheid in Ierland door over te stappen op ETF’s.’
Voor Heffernan is de gunstige bronbelasting een belangrijk kenmerk geweest van Ierland om het markaandeel qua assets under management te laten groeien. Per eind maart zaten 1.340 fondsen in Ierland, aldus de Centrale Bank van Ierland.
‘Door goed beoordelingsvermogen, vaardigheden, een sterk regelgevend kader en een beetje geluk is er expertise opgebouwd via dienstverleners en regelgevers, naast vermogensbeheerders die ETF-producten op de markt brengen’, zegt Heffernan. ‘Men begrijpt nu dat we een ongelooflijk ecosysteem voor de ETF-industrie hebben.’
Ierland heeft met 12,5 procent een van de meest concurrerende vennootschapsbelastingtarieven in de Europese Unie. Het heeft ook een breed netwerk van meer dan zeventig landen, waaronder alle grote economieën, waarmee belastingverdragen zijn afgesloten.
‘Een mooie ETF-stoofpot’
Ierland was samen met Luxemburg een van de eerste landen die de EU richtlijn voor instellingen voor collectieve belegging in effecten (UCITS) aannamen, een regelgevend kader in de EU dat het mogelijk maakt fondsen te verkopen aan elke belegger binnen de EU onder een geharmoniseerd regelgevend regime.
Heffernan voegt hieraan toe: ‘Als je de specialistische kennis van ETF’s combineert met het gunstige belastingregime en een wetgevend regime dat de diepgang van het kader begrijpt, dan zorgt het samenbrengen van dat alles voor een mooie “ETF-stoofpot”.’
Hoewel hij het idee verwerpt dat Brexit specifieke voordelen heeft opgeleverd, zegt hij dat Ierland door de verhuizing een van de beste Engelssprekende rechtsgebieden binnen de EU is gebleven, wat toegankelijkheid biedt voor wereldwijde beleggers.
‘We hebben ook een hoogopgeleide en geschoolde beroepsbevolking met aanzienlijke ervaring op het gebied van governance, de juridische oprichting van ETF’s, fondsenadministratie en aanverwante gebieden voor ETF’s. Deze expertise draagt bij aan de efficiënte werking en het succes van ETF’s. Deze expertise draagt bij aan de efficiënte werking van en het toezicht op ETF’s.’
Irish Funds, het vertegenwoordigend orgaan voor de internationale beleggingsfondsgemeenschap in het land, zegt dat de sector doorgaat met het ontwikkelen van zijn dienstenaanbod voor beleggingsbeheerders die ETF’s willen aanbieden via overdraagbare EU-fondsstructuren.
Pat Lardner, CEO van Irish Funds, zegt: ‘Bijna tweederde van de Europese ETF’s (naar waarde) is gevestigd in Ierland en dit aantal blijft groeien.’
Moedertaal
‘Dit is mogelijk gemaakt door verschillende factoren: een sterk en stabiel regelgevend kader met een goed gevestigd icbe-kader, een ondernemingsklimaat dat gebaseerd is op het gewoonterecht en op Engels sprekende mensen, ondersteund door een substantiële infrastructuur van vaardigheden en professionele diensten die op een responsieve en flexibele manier de beste expertise in hun klasse bieden aan emittenten van ETF’s.’
‘Beleggingsbeheerders van over de hele wereld, inclusief die uit Europa, erkennen onze diepgaande competentie, die een nauwe samenwerking, duidelijke communicatie en een ongeëvenaarde kwaliteit van dienstverlening ondersteunt, of ze hun ETF-reis nu beginnen of voortzetten.’
Volgens een nieuw rapport van Oliver Wyman, een wereldwijd managementadviesbureau, zal de ETF-markt in 2027 goed zijn voor 24 procent van het totale fondsvermogen, tegen 17 procent nu. Dat betekent dat er nog veel groei te vinden is. Heffernan merkt op: ‘De meeste klanten met wie we praten, willen in actieve ETF’s stappen. We kijken nu niet naar market cap gewogen passief - het is klaar.
Portefeuille openbaar maken
‘De kans voor Luxemburg is dat er in Ierland nog steeds een vereiste is om dagelijks transparantie te hebben in de openbaarmaking van portefeuilles - en dat is oké voor velen die aan actief beheer doen. Maar er zijn bepaalde groepen actieve beheerders die liever niet dagelijks hun posities openbaar maken’, aldus Lardner.
‘En als de Luxemburgse sector in staat zou zijn om dat te doen, en het is prima om dat te doen omdat het in andere markten bestaat, dan zou dat mogelijk een kans zijn voor Luxemburg om de volgende golf van groei te pakken te krijgen.’
Lardner voegt eraan toe dat het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland vooral binnenlandse markten voor fondsencentra zijn, maar dat Ierland en Luxemburg allebei altijd grensoverschrijdende fondsencentra zijn geweest. ‘Luxemburg en Ierland kunnen daar altijd van profiteren.’