Verscholen in de uitlopers van de Ardennen ligt een hertogdom dat met vereende krachten bezig is om een hubpositie te bouwen in de wereld van wealth management, private banking en asset management.
De afgelopen tien jaar waren uitdagend voor Luxemburg: de financiële crisis maakte een einde aan zijn fiscale geheimen; kostbare wet- en regelgeving volgde en het businessmodel van het groothertogdom werd uitgedaagd. Anno 2019 blijkt dat de financiële sector haar kracht heeft bewezen: Luxemburg heeft meer te bieden dan een bankgeheim. Het greep de aangescherpte Europese toezichtregels aan om zich juist af te keren van de paar honderd duizend klanten –archetype ‘Belgische tandarts’ die zwart geld probeerde te verdoezelen – naar een substantieel rijkere clientèle die meer hoogwaardige diensten vraagt.
Zij vraagt om planning, zowel voor hun investeringen als voor hun (erf)opvolging. Deze klanten leven in een wereld van bedrijven in meerdere landen, van in het buitenland studerende kinderen, van meerdere vakantiehuizen en een jacht dat afgemeerd is in de Middellandse Zee. Het zijn veelsoortige belangen die intelligent management verlangen omwille van maximale efficiency en minimale belastingdruk.
Luxemburg kent een uniek grensoverschrijdend ecosysteem, gebaseerd op een veeltalige beroepsbevolking en zakelijke- en financiële dienstverlening die de wereldbol omspant. Het Groothertogdom gaf het bankgeheim op, maar de niet-belasting gerelateerde geheimen worden nog altijd met fluwelen handschoenen bewaard.
Het resultaat is dat Luxemburg één van de leidende centra voor wealth management in de wereld is. In de private bankingsector werken 6.300 mensen – een vijfde van de totale financiële industrie. Door opheffing van het bankgeheim is het beheerde vermogen in de drie jaar tot 2017 fractioneel gestegen tot 363 miljard euro, maar volgens cijfers van de Luxembourg Bankers Association Private Banking Group werkt de focus op (Ultra) High Net Worth Individuals goed: sinds 2017 wordt de helft van alle assets beheerd voor klanten die meer dan 20 miljoen euro aan vermogen hebben.
Hub voor alternatieve beleggingen
Zelfstandige vermogensbeheerders kunnen erover meepraten: een vergunning aanvragen in het kader van de Alternative Investment Fund Managers Directive (AIFMD), is een uitdaging. Veel aanbieders van alternatieve beleggingen registreren zich nu in Duitsland, Frankrijk en Nederland, maar Luxemburg stoomt als nummer 4 op. Toen AIFMD in 2013 werd gelanceerd, was het hertogdom de spreekwoordelijke dwerg in dat krachtenveld; nu is het de vestigingsplaats van alternatieve fondsen met ruim 700 miljard euro aan beheerd vermogen. Voor Ucits-geregistreerde fondsen is het, na de VS, de grootst vestigingsplaats ter wereld met een beheerd vermogen van 4.350 miljard euro eind maart. Het Groothertogdom is bezig zich te specialiseren in private equity, vastgoed en private debt. Driekwart van alle private equity-partijen is geregistreerd of actief in Luxemburg.
In 2016, toen de sector klaagde over de traagheid waarmee vergunningen werden verstrekt, reageerde de regering van Luxemburg met de Reserved Alternative Investment Fund (RAIF), die voor een snellere afhandeling van de vergunningsaanvraag zorgt. Deze maatregel was een succes: het aantal RAIF’s verdubbelde in een jaar van bijna 248 tot 575. Tegelijkertijd doet zich een structurele uitdaging voor: er is te weinig aanwezigheid van het front office, zoals portfoliomanagers en beleggingsstrategen. Daarentegen floreren in het land de activiteiten van back- en middle-office, zoals risicomanagement. De aanwezigheid hiervan zorgt schoorvoetend voor toenemende belangstelling van front office-activiteiten. Met een groeiverwachting voor alternatieve fondsen van 50% in de komende 5 jaar wordt verwacht dat Luxemburg daarvan een substantieel deel voor zijn rekening neemt.
Fintechs
Naast private banking, family offices en alternatives heeft Luxemburg fintech startups tot speerpunt benoemd. Blockchain, robo-advies en het gebruik van kunstmatige intelligentie zijn een antwoord op de veranderende levensstijl en het gedrag van klanten. Toch denkt men in het wealth management dat de behoeften van rijke klanten meer gericht zijn op persoonlijk contact. Daarin kan technologie een vitale rol spelen, bijvoorbeeld met op maat gesneden informatie. Opvallend bij de strategie is de rol van de toezichthouder in het ecosysteem van Luxemburg. Zij handelt proactief om ervoor te zorgen dat nieuwe oplossingen tot nieuwe producten kunnen leiden en door te zorgen dat ze tijdig zijn ingebed in wet- en regelgeving.