Hoofdeconoom en fondsmanager Erik Weisman van MFS denkt niet dat renteverhogingen door de Federal Reserve noodzakelijkerwijs een einde maken aan de lange bullmarkt in obligaties. Ook in de VS houdt hij negatieve beleidsrentes op een gegeven moment goed voor mogelijk.
De Fed heeft de markten voorbereid op een pad van geleidelijke verhoging van de Fed funds rente, die aan banken in rekening wordt gebracht. Onder normale omstandigheden zou dit moeten doorwerken op geld- en kapitaalmarkten, en ook hier de rente doen stijgen.
Oversimplificatie
Maar Weisman (foto) vraagt zich hardop af of nog wel van normale omstandigheden gesproken kan worden. ‘Pas op voor oversimplificatie’, waarschuwt hij met name voor economen die telkens weer de mist in gaan door zaken te eenvoudig voor te stellen.
Het denken in evenwichtsvergelijkingen hebben ze overgenomen van natuurkundigen. Maar waar deze laatste wetenschappers fundamentele aannames altijd proberen te weerleggen, ontbreekt het economen aan dergelijke zelfreflectie.
Een mooi voorbeeld vindt Weisman het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) om een inflatie na te streven van onder maar dichtbij de 2 procent. De centrale bank was tevreden met het iets oplopen van de inflatieverwachtingen, wat vooral het gevolg was van een schijnbare stabilisatie van de olieprijzen. Ook de groei in de eurozone trok aan.
Enkele weken in het nieuwe jaar lijkt echter de bodem onder de olieprijzen weggeslagen. Financiële markten reageren in paniek. Het rendement op de Amerikaanse 10-jaars Treasury zakte terug onder de 2 procent, terwijl de Duitse Bund nog minder dan 0,6 procent oplevert.
Structurele druk
Weisman wijst op de structurele dempers van de inflatie. Zo is er een productieapparaat opgebouwd onder aanname van robuuste lange termijn groeivooruitzichten. Nu de groei tegenvalt blijkt de overcapaciteit in landen als China enorm. Daarbij hebben veel landen te maken met vergrijzing, wat weer weegt op de productiviteitsgroei.
Centrale banken hebben hierdoor het probleem dat hun monetaire beleid ook minder effectief is. Een renteverhoging of -verlaging heeft daarbij een kleiner effect op oudere burgers, die minder snel hun bestedingspatroon verleggen, wijst de MFS-econoom.
Ook zijn er regels, bijvoorbeeld voor pensioenfondsen en verzekeraars, die de vraag naar staatsobligaties in stand houdt, met de nodige rentedrukkende effecten van dien.
Schuldenbeladen overheden en huishoudens komt dit niet slecht uit. Met de opties van monetaire financiering van schulden of sterke economische groei van tafel, ziet Weisman maar één manier om de schulden dragelijk te houden: ‘Het antwoord is een hele lange periode van lage rentes.’
Beleggers opgelet
Onder deze omstandigheden, moeten beleggers extra opletten. Onder aanhouden van de economische groei, ziet Weisman kansen in segmenten als high yields en aandelen. De renteopslag of spread voor hoogrentende obligaties is bijvoorbeeld sinds 2009 niet meer zo hoog geweest.
‘Bij een hint van verbetering, moet je er snel bij zijn’, zegt hij. Zelf is hij er nog niet helemaal gerust op. Maar als bijvoorbeeld cijfers over de industriële productie in landen als Zuid-Korea en Taiwan aantrekken, kan dat een helder signaal zijn dat China, waarvan de officiële cijfers altijd met argusogen bezien moeten worden, er werkelijk beter voorstaat.
Maar er liggen diverse gevaren op de loer. Europa is wat dit betreft een potentieel kruidvat, met het voortslepende vluchtelingenprobleem en een dreigende Brexit. ‘We mogen nog van geluk spreken dat er pas voor 2017 weer verkiezingen in Frankrijk en Duitsland op de rol staan’, aldus de Amerikaan.
Daarom doen beleggers er goed aan obligaties niet de rug toe te keren. ‘Ergens in de volgende cycli zullen we lagere rentes gaan zien’, stelt Weisman. Hij ziet geen reden waarom de Fed’s beleidsrente niet onder de nul kan duiken, net als in veel andere landen al is gebeurd.
Weisman is behalve hoofdeconoom van MFS, ook beheerder van wereldwijde portefeuilles met staatsobligaties, inflation linked bonds, bedrijfsobligaties en total return strategieën. MFS heeft in totaal een vermogen van circa 400 miljard dollar onder beheer.