De voorgenomen invoering van een nieuwe spaartaks per 1 januari 2026 is vrijwel onhaalbaar. Dat stelt staatssecretaris Van Rij van Financiën in een interview met NRC Handelsblad. Het uitstel zal gepaard gaan met aanzienlijke, niet-ingecalculeerde schade voor de Nederlandse schatkist.
‘Om heel eerlijk te zijn: als het wetsvoorstel er deze zomer ligt, en we willen ook nog een internetconsultatie doen, en als je daarna anderhalf jaar uittrekt voor het wetgevingstraject, dan wordt het wel heel ingewikkeld om 1 januari 2026 te halen’, zegt Van Rij (foto) in gesprek met de krant. ‘Want je hebt ook nog anderhalf jaar nodig voor de implementatie.’ Daarmee impliceert hij dat de nieuwe heffing op zijn vroegst in 2027 kan worden ingevoerd.
Het kabinet-Rutte had in het regeerakkoord bepaald dat het nieuwe systeem vanaf 2025 in werking zou moeten zijn, maar september jongstleden werd al duidelijk dat die planning niet realistisch was. Het uitstel gaat de overheid veel geld kosten. Zo was een eerdere berekening dat de schatkist door een uitstel tot 2026 al 358 miljoen euro zou mislopen; dat wordt nu dus meer, al kon het ministerie van Financiën nog niet zeggen hoe hoog het schadebedrag zou (kunnen) zijn.
Oorzaak: ict-systemen
De oorzaak van de vertraging is dat de nieuwe belasting op het werkelijke rendement op spaargeld en beleggingen in box 3 van het belastingstelsel vertraging oploopt door de beoogde modernisering van de ict-systemen bij de Belastingdienst. Van Rij stelt bovendien dat er voor een nieuwe aanpak breed draagvlak nodig is.‘Je gaat een nieuw stelsel voor het belasten van vermogens er niet doorheen drukken’, zegt hij in het interview.
De staatssecretaris geeft in het gesprek een sneer naar het kabinet als hij zegt dat bij de formatiebesprekingen indertijd niet goed is nagedacht over de details in deze zaak. ‘Als ik dan vraag: hebben jullie het er goed over gehad wat reëel rendement is, dan is het antwoord: nee, helemaal niet.’
Belasting op spaargeld en beleggingen werd voorheen geheven op basis van een fictief rendement, dat voor iedereen hetzelfde was. Maar spaarders maakten daar met succes bezwaar tegen bij de Hoge Raad, die hen in 2021 in het gelijk stelde en het kabinet opdroeg om tot een nieuwe regeling te komen.
Het kabinet probeert tot een nieuwe, daadwerkelijke belasting op vermogenswinsten te komen, maar slaagt daar vooralsnog niet in. Eén van de oorzaken is dat de ict-systemen bij de belastingdienst onvoldoende zijn gemoderniseerd in de afgelopen jaren.