‘De strategie voor de periode 2021-2025 is niet revolutionair anders dan de strategie die we in de vijf jaar daarvoor hebben gehad. Het is eerder evolutionair’, erkent Karin van Baardwijk, de CEO van Robeco. Ondanks de oorlog in Oekraïne en de volatiele markten, ziet zij positieve ontwikkelingen voor het bedrijf, zoals de wereldwijde trend naar verduurzaming en de lancering van enkele in eigen huis ontwikkelde innovatieve producten en strategieën.
De 45-jarige van Baardwijk, die voorheen chief operating officer van Robeco was, is per 1 januari Gilbert Van Hassel als CEO opgevolgd. Zij maakte binnen Robeco naam als iemand die staat voor inclusiviteit en diversiteit, wat tot uiting kwam in het feit dat zij het silo-denken wist te doorbreken binnen de organisatie. Bovendien was ze verantwoordelijk voor een lastige, maar succesvolle klus in 2020, toen ze de outsourcing leidde van delen van de back office naar JP Morgan.
Nu, in haar nieuwe rol, geeft ze invulling aan de drie speerpunten die in de strategie voor 2021-2025 zijn benoemd: het behouden en uitbouwen van de positie van Robeco als voorloper op het gebied van duurzaam beleggen; het creëren van groei en het vergroten van de winstgevendheid; en als derde het aantrekken en behouden van talentvolle medewerkers, zo vertelt van Baardwijk in haar eerste interview sinds haar aantreden als CEO.
Robeco zoekt acquisitie in private markets
Groei zou zowel organisch als niet-organisch kunnen geschieden, vertelt ze. ‘Het uitbreiden van onze investment capabilities zoeken we momenteel vooral in hoeken waar wij op dit moment minder actief zijn, zoals private markets, bijvoorbeeld in private debt. Maar de “success rate” hangt vooral af van de prijs die je bereid bent te betalen. Iedereen is op zoek naar hetzelfde. De vijver waar we met elkaar in vissen is klein en kent hoge multiples. Daarbij speelt natuurlijk ook nog mee de vraag of onze aandeelhouder (het Japanse Orix, redactie) bereid is die prijs te betalen. Maar daar trekken we samen in op. Dus daar heb ik momenteel geen zorgen over.’
Eén van de regio’s waar Robeco in het afgelopen decennium is neergestreken is de Verenigde Staten. ‘Idee was destijds dat we met één van onze best presterende strategieën, zijnde quant (gebaseerd op het 5-factormodel van Nobelprijswinnaar Eugene Fama en Kenneth French, redactie) veel vraag zouden ontmoeten. Maar toen veranderende de markt van een waarde naar een groei oriëntatie. Dit had impact op de investment performance, waardoor de vraag afnam. Nu zie je de markt opnieuw draaien en zien we een positieve investment performance van onze quant-oplossingen.’
Een ander thema waar Robeco zich in de VS op richt, dat is de wijze waarop de Rotterdamse asset manager invulling geeft aan ESG-integratie. ‘Dat staat in de VS nog in de kinderschoenen. Onze klanten zijn daar, in toenemende mate, in geïnteresseerd en volgen de ontwikkelingen in Europa op de voet. Tegelijkertijd zie je dat er ook een tegenbeweging is, die sceptisch staat tegenover ESG en verduurzaming. Voorbeelden daarvan vind je in staten als Florida, West Virginia etc. Maar dat beschouwen we als een “hurddle” die we zullen moeten nemen, want de opmars van duurzaam beleggen zoals we dat in Europa hebben gezien zal ongetwijfeld doorgaan.’
Van Baardwijk stelt dat hoewel Robeco in de markt wordt gezien als een koploper op “sustainable investing” (SI), men een breder palet heeft aan te bieden dan alleen pure duurzaamheid. ‘De manier waarop wij over duurzaam beleggen praten in Europa is anders dan hoe men er in bijvoorbeeld de VS of in Azië over spreekt. Voor ons is het heel belangrijk om te kijken in welke volwassenheidsfase van het ESG-vraagstuk de klant zich bevindt en hoe wij de klant dan effectief kunnen helpen. Naast volledige verduurzaming bieden wij dan ook ESG beleggen aan. Door het integreren van financieel materiële ESG factoren, maar ook engagement, voting en exclusie proberen wij bij te dragen aan het verder verduurzamen van hun investeringen.’
Hoewel de focus op de wensen van de klant ligt en in de mandaten van het huis ook producten zijn opgenomen die tot artikel 6 van de EU-verordening SFDR worden gerekend, is Robeco in zijn eigen doelstellingen en portefeuilles gericht op de artikelen 8 en 9 van de EU-verordening SFDR. Recent zijn een paar fondsen wel geherclassificeerd, nadat de AFM – als één van de weinig Europese toezichthouders – stelde dat alle beleggingen in een artikel 9-fondsen 100 procent aan de definitie van duurzaam beleggen moeten voldoen.
‘SFDR is goed nieuws voor ons’
‘Ja, er zijn verschillen in de manier waarop in EU-lidstaten de SFDR voor artikel 8 en 9 eisen worden geïnterpreteerd. Dat stelt de vraag hoe je daar mee moet omgaan. Maar toen de SFDR er kwam, hebben we gezegd dat dit eigenlijk heel goed nieuws is voor ons. Als je, zoals wij, gericht bent op het behalen van de financiële doelen voor klanten, met inachtneming van duurzame doelen, dan ben je er bij gebaat dat er meer regulering komt, waardoor onze klanten in staat worden gesteld om ons te vergelijken met de concurrentie. Dat is niet slecht voor Robeco. We hebben vertrouwen in wat wij doen en kunnen goed onderbouwen waarom een product bijvoorbeeld echt artikel 8 of 9 is. Bovendien, als het grijze gebied rond SFDR wordt opgelost dan wordt de wereld daar ook beter van.’
Eén van de grote thema’s van de sector is op dit moment het zogenoemde “greenwashing”. Dat heeft volgens van Baardwijk te maken met het feit dat sommige marktpartijen ESG als marketingtool gebruiken: partijen passen, in reactie op de grote vraag naar licht- en donkergroene fondsen, de etiketten aan. Maar zij heeft in dat kader het volste vertrouwen dat wet- en regelgevers met SFDR uiteindelijk het kaf van het koren zullen gaan scheiden.
De Europese Commissie heeft recent laten weten dat zij pas in mei 2024 greenwashing op EU-niveau zal definiëren wat daar onder wordt verstaan. Reden is dat zij van de drie financiële toezichthouders van de EU, de zogenoemde ESA’s, dan pas feedback ontvangen heeft. Het verbaast van Baardwijk niet dat het zo lang duurt. ‘Daar zijn gewoon heel veel vlieguren en jaren voor nodig. Er zit echter wel een duidelijke leercurve in het interpreteren en implementeren van de SFDR. Binnen de belangenvereniging Dufas praten we daar ook vaak over. Toezichthouder Esma en de Europese Unie zijn op uiteenlopende momenten gestart. Hoe verhoudt zich dat? Iedereen is nu bezig met het zoeken naar herijking. Wat zijn de excessen? Wat is goed en acceptabel? Ik begrijp het wel dat tijd nodig is om dat vast te stellen.’
Het niet parallel lopen van bepaalde ontwikkelingsprocessen blijkt uit het feit dat in 2015 het Klimaatakkoord van Parijs is gesloten met concrete doelen en dat de formulering en de implementatie van de Europese verordening SFDR van latere datum is. Volgens van Baardwijk kost het de sector veel tijd om ‘te bepalen wat bepaalde artikelen van de SFDR voor onze sector betekenen’. Dat is een meerjarentraject, zegt zij.
Robeco heeft zichzelf het doel opgelegd om jaarlijks 7 procent in zijn strategieën te decarboniseren. ‘Dat doen we ook. We meten dat ook. Daarbij zijn de eerste jaren makkelijker dan de jaren die nog gaan volgen. We zitten daarnaast nu in een energiecrisis waarbij iedereen van alles nog aan het doen is om het huis warm te krijgen, dus kan het zijn dat de maatschappij op dit moment carboniseert en vervolgens weer harder moet decarboniseren. Tegelijkertijd moet je de langere termijndoelstelling van CO2-neutraal in 2050 wel in het vizier houdt, ook al is de alledaagse situatie heel moeilijk.’
Van Baardwijk stelt dat Robeco goed gepositioneerd is om de zelf opgelegde doelstellingen van 2025 en 2030 te halen, zijnde -30 en -50 procent minder CO2-uitstoot. ‘Maar, inderdaad, het is een groot vraagstuk boven de markt. Hele industrieën moeten in de spiegel kijken, reflecteren op zichzelf. Dit is wat ik er zelf aan doe, doe ik genoeg? Moet het sneller? Tegelijkertijd zijn we ook afhankelijk van wat er in de wereld gebeurt. Als je je zelf constant die vraag stelt, moet je ook kunnen uitleggen welke voortgang je maakt op de korte en op de lange termijn.’
De vruchten van de evolutie
Voor Robeco was 2021 een uitstekend jaar. Het resultaat na belastingen groeide dankzij hoge rendementen en instroom van nieuw klantvermogen van 38,8 miljoen euro in 2020 tot 113,2 miljoen euro in 2021. Maar het huidige kalenderjaar is daarentegen pittig: medio 2022 was het beheerd vermogen van Robeco gedaald tot 178 miljard euro, tegen 200 miljard euro eind 2021.
Ondertussen werkt Robeco aan nieuwe producten en strategieën - onder Van Hassel was de kritiek dat het Rotterdamse huis onvoldoende innoveerde, zowel intern als extern door overnames. Van Baardwijk herkent die kritiek wel, maar ziet mogelijkheden.
Zo brengt het huis eind deze maand een nieuw biodiversiteitsfonds op de markt. ‘Wij zijn één van de eersten die belegt in het beperken van het verlies van biodiversiteit. Daartoe hebben we samengewerkt met het Wereldnatuurfonds, dat één van de grootste research organisaties op dit terrein is. Wij hebben een framework ontwikkeld om bedrijven te beoordelen op hun impact op biodiversiteit en dit model gebruiken we om bedrijven te selecteren voor dit fonds.’
Daarnaast heeft Robeco in 2017 een SDG Framework opgezet. Daarin is een driestappenmethode ontwikkeld om de bijdragen van bedrijven, zowel positief als negatief, aan de 17 duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties te kwantificeren. Het raamwerk werd in 2018 ingezet om bedrijven te identificeren voor een SDG-credits - en een aandelenfonds.
Die SDG-scores zijn doorontwikkeld. In augustus 2022 heeft Robeco het SDG Framework beschikbaar gesteld aan doelgroepen zoals universiteiten en klanten, met als doel hier feedback op te krijgen. Met dit zogenoemde SI Open Access initiatief heeft Robeco de ambitie om een ‘toonaangevend analyse-instrument in de wereld te worden’. Van Baardwijk: ‘Het doel is om de kwaliteit van onze data verder te verhogen en de valideren door feedback te vragen aan academici en klanten. Onze data wordt steeds belangrijker en de kwaliteit hiervan is voor Robeco cruciaal. Want “garbage in, is garbage out”. Het zou mooi zijn als onze data meer en meer een leading indicator zou kunnen worden.’
Op de vraag of daar geen businessmodel in zit en of men de data niet aan derden wil verkopen, antwoordt van Baardwijk: ‘Nee, wij zijn geen dataprovider. Het gaat ons om het verrijken van de data en te leren van de feedback.’
“Next generation”
Tot slot noemt van Baardwijk nogmaals quant, waar men bezig is om een nieuwe generatie quant-strategieën te ontwikkelen. ‘Dat is ons antwoord op de gekte rond data science. Wij hebben een nieuw team samengesteld, dat handen en voeten gaat geven aan het vinden van niet-gecorreleerde data uit diverse databronnen. Bij voorbeeld: zou een beter moraal van medewerkers kunnen leiden tot outperformance van het bedrijf waarvoor ze werken? Als je alleen maar naar financiële data kijkt, dan kom je daar niet achter’, zegt van Baardwijk.
‘Drijvende kracht achter die “next generation” is Mike Chen (foto), die aangetrokken is en als hoofd alternative alpha research vanuit Boston werkt. ‘Hij houdt zich bezig met vragen als welke bronnen kan ik combineren? Hoe incorporeer ik dat? Daaruit zullen nieuwe quant producten voortkomen, gebaseerd op machine learning en kunstmatige intelligentie. Niet-gecorreleerde relaties zullen blootgelegd kunnen worden, die door klassieke instrumentaria niet zichtbaar worden.’
‘Vroeger waren we als Robeco vooral gericht op de Erasmus University voor het aantrekken van nieuw talent. Maar de vijver waarin we nu vissen is veel groter. Zo brengt Chen met zijn relaties bij het MIT-instituut een groot netwerk mee. Dat helpt ons goede mensen binnen te halen die hierin het verschil kunnen maken. Dat brengt een cultuur met een interessante dynamiek en stelt ons ook in staat om internationaal talent aan ons te binden.’
Dus het klopt, zegt van Baardwijk afsluitend: ‘Robeco is niet van de revolutie, door bijvoorbeeld het businessmodel compleet te veranderen. Néé, wij zijn van de evolutie, van de incrementele innovatie.’