Beleggingsfondsen en ETF’s die beleggen in Rusland hebben ongekende verliezen geleden nadat de Russische president Poetin besloot Oekraïne binnen te vallen. Beheerders van fondsen in opkomende markten die aan Rusland zijn blootgesteld, kijken nu ook nauwlettend naar mogelijke liquiditeitsproblemen als gevolg van uitstroom nu het Westen heeft besloten Rusland uit het internationale betalingsnetwerk Swift te verwijderen.
De Europese financiële toezichthouders hielden de gevolgen van de crisis voor de financiële markten al ‘nauwlettend in de gaten’. Het gaat om de Europese Autoriteit voor effecten en markten (Esma) met de nationale financiële toezichthouders in de 27 EU-lidstaten, alsook om de Europese Centrale Bank (ECB), die rechtstreeks toezicht houdt op de grootste banken in Europa.
‘Esma houdt, in coördinatie met de nationale bevoegde autoriteiten, de gevolgen van de Oekraïnecrisis voor de financiële markten nauwlettend in de gaten’, zei een woordvoerder van Esma vrijdag tegen Investment Officer. ‘We beoordelen zorgvuldig de bijbehorende risico’s om de ordelijke werking van de markten, de financiële stabiliteit en de bescherming van beleggers te waarborgen.’
ECB wil markten openhouden
Na een informele vergadering van ECB-presidenten in Parijs op donderdag, zei ECB-bestuurslid Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, dat de centrale bank vastbesloten is om ervoor te zorgen dat de Europese financiële markten blijven functioneren. ‘We zullen ervoor zorgen dat de liquiditeitsvoorwaarden goed blijven’, zei hij tegen de Nederlandse NPO-televisie.
Volgens een persoon die bekend is met de besprekingen, hebben industriegroepen de internationale besprekingen over financiële sancties tegen Rusland op de voet gevolgd. Een krachtig pakket zoals dat zaterdagavond laat werd aangekondigd, kan specifieke gevolgen hebben voor fondsen in opkomende markten die couponbetalingen van Russische bedrijven verwachten.
Het is onduidelijk of deze dividenden zullen worden uitbetaald. De Russische olieproducent Lukoil, bijvoorbeeld, heeft na de koersdaling van deze week nu een dividendrendement van 40 procent. Het gemiddelde dividendrendement van Russische aandelen is nu 20 procent,
VanEck Russia ETF 33 procent lager
Onder de exchange traded funds was een van de grootste verliezers vorige week de VanEck Russia ETF, die 33 procent daalde. Deze ETF heeft een blootstelling van maar liefst 82 procent aan Russische aandelen. Een andere zware verliezer was de iShares MSCI Russia ETF, die ongeveer 89 procent van zijn beheerd vermogen heeft toegewezen aan Rusland. Deze ETF moest in de afgelopen vijf handelsdagen 35 procent prijsgeven. Zowel de door roebels gedomineerde MOEX-aandelenindex als de door dollars gedomineerde RTS-index hebben deze week 36 procent verloren.
De beurzen van Rusland en Oekraïne behoorden vorige week tot de slechtst presterende ter wereld. De Russische beurs staat tot nu toe op een verlies van 43 procent en de beurs van Oekraïne is in het afgelopen jaar met 28,5 procent gedaald.
Onder de op Rusland gerichte aandelenfondsen doken naast VanEck ook andere fondsen zwaar in de min. Lyxor MCI Russia Ucits ETF - Acc heeft dit jaar bijvoorbeeld meer dan 55 procent prijsgegeven, gevolgd door de iShares MSCI Russia ADR.GDR Ucits ETF USD, die tot nu toe 54 procent heeft verloren in 2022.
Obligatiefondsen ook omlaag
Het DWS Russia Bond Fund, dat belegt in Russisch staatspapier, verloor vorige week meer dan 20 procent van zijn waarde en is tot nu toe dit jaar met 28 procent gedaald. Andere DWS-fondsen die hard zijn geraakt, zijn het DWS Russia Rouble Fund, dat een verlies lijdt van bijna 20 procent op jaarbasis tot nu toe. Het DWS Russia Rouble Fund F heeft tot nu toe 19,83 procent verloren.
Het in Stockholm gevestigde East Capital, een belangrijke beheerder van Oost-Europese activa, zei vrijdag in een nota aan beleggers dat de markt op dat moment leek te worden aangemoedigd door de relatief beperkte internationale sancties tegen Rusland, omdat Duitsland en Italië terughoudend waren om een Swift-verbod aan de maatregelen toe te voegen. ‘De Amerikaanse sancties die donderdagavond werden aangekondigd, werden over het algemeen gezien als aan de lichte kant van wat ze hadden kunnen zijn. Daarom was de markt vandaag zo sterk’, zei East Capital voordat zaterdag laat aanvullende maatregelen werden aangekondigd.
De uitbreiding van de internationale maatregelen tegen Rusland, waaronder het verbannen van het land van president Vladimir Poetin uit het Swift-netwerk voor internationale betalingen, evenals maatregelen om te voorkomen dat de Russische centrale bank haar internationale valutareserves aanspreekt. De maatregelen werden aangekondigd door de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, in een gezamenlijke verklaring namens de EU, de VS, Duitsland, Frankrijk, Italië, het VK en Canada.
‘De oorlog van Rusland is een aanval op de fundamentele internationale regels en normen die sinds de Tweede Wereldoorlog van kracht zijn en die wij willen verdedigen. Wij zullen Rusland ter verantwoording roepen en er collectief voor zorgen dat deze oorlog voor Poetin een strategische mislukking wordt’, aldus de verklaring.
Rol voor Luxemburgse CSSF
De oorlog en de sancties zullen in de komende week nieuwe handelsdruk uitoefenen op vermogensbeheerders zoals East Capital. Met kantoren ook in Hongkong, Moskou en Tallinn, beheert de East Capital Group 5,2 miljard euro voor een scala aan internationale beleggers, waaronder toonaangevende instellingen, bedrijven en particulieren, aldus haar website.
Sinds 2018 is East Capital ook in Luxemburg geregistreerd als East Capital Management SA, een entiteit die onder toezicht staat van de Luxemburgse financiële toezichthouder CSSF. Een woordvoerder van de CSSF was zondag niet onmiddellijk beschikbaar voor commentaar.
Het Ruslandfonds van East Capital behaalde dit jaar een negatief rendement van 38,6 procent. Zijn fonds voor Oost-Europa, waarvan Rusland het grootste land is, daalde sinds begin januari met 31,5 procent.
‘De markt bleef gisteren wel handelen, zij het met frequente pauzes, en we waren actief waar we significante mispricing zagen’, aldus East Capital in haar update van 25 februari. ‘Gezien het feit dat de markt in beweging was, hebben we onze fondsen opengehouden en we verwachten dat te blijven doen, tenzij er zich negatieve ontwikkelingen voordoen.’