Dé allesbepalende vraag voor beleggers is momenteel of de actuele ontwikkelingen rondom de handelsoorlog tussen China en de VS spill-overeffecten gaan hebben op de rest van de economie. Als dat zo is, zullen beleggers bewegen richting een recessie.
Dat zegt Jeroen Blokland van Robeco in gesprek met Fondsnieuws. ‘Wat nu interessant wordt, is of we signalen gaan zien van bedrijven die investeringen uitstellen of in bepaalde sectoren de werkloosheid gaat oplopen’, aldus de multi-asset belegger. ‘In dat geval gaan beleggers nadenken over een recessie. Komen die signalen niet, en duurt de huidige onzekerheid niet te lang voort, dan kan er herstel volgen.’
Blokland wacht niet op het antwoord op die vraag, en heeft het risico van tafel gehaald voor al zijn portefeuilles. Een eerste pluk aandelen is enkele maanden geleden verkocht, een tweede gedeelte volgde een paar weken terug. De in het begin van 2019 nog overwogen positie in aandelen, is daarmee een onderwogen positie in aandelen geworden. Ook in high yield hanteert Robeco een onderwogen positie.
Een belangrijke aanleiding voor het afbouwen van het risico was de manier waarop president Trump druk uitoefent op de Amerikaanse Federal Reserve. Blokland: ‘Het liefst wil hij dat de Fed de rente verder verlaagt nog voordat de volgende verkiezingscyclus begint, iets wat hij denkt te kunnen beïnvloeden door de beurzen te laten zakken.’
Impact handelsoorlog
De gevolgen kunnen groot zijn, weten beleggers. Het enige wat ze daarvoor hoeven te doen, is even terugkijken naar de bewegingen in december. Een dieptepunt, volgens Blokland, omdat toen te zien was dat de handelsoorlog wel degelijk impact heeft op de reële economie.
‘We weten nu dat verwerkende industrieën worden geraakt, exportindustrieën worden geraakt, emerging markets worden geraakt. Maar wat is het gevolg van nog een rondje heffingen die met 300 miljard dollar van eenzelfde orde van grootte zijn als die 250 miljard waar al 25 procent op zit? Dan stapelt het zich wel op!’
De vraag volgens Blokland is of de winsten nog kunnen herstellen, of dat de nieuwe heffingen de genadeklap vormen voor de verwerkende industrie en exportsector, en beleggers écht voorzichtiger moeten worden.
Hoewel in de westerse economieën, waar de dienstensector veel groter is, eerder ‘vrij weinig’ te zien was, zou de olievlek zich dan kunnen uitbreiden. Ook in China beginnen andere sectoren immers scheurtjes te vertonen, blijkens de non-manufacturing PMI die hard naar beneden is gekomen.
Uitgang
Het antwoord op de vraag of dit soort data beleggers richting uitgang zal duwen, is volgens Blokland té moeilijk te geven. ‘Wij hebben gezegd: we weten het nu nog niet. De kans is groot dat het eerst nog wat erger wordt en dan zijn we liever voorzichtig. Volgt er een snel herstel, dan hebben we een paar procent van dat herstel gemist. Maar het risico wat daar tegenover staat, dat zijn we niet bereid te nemen.’
Dat betekent niet dat de wereldeconomie er slecht uitziet, volgens de belegger. ‘Maar als dit lang duurt en groter wordt, wordt het wel moeilijker voor beleggers. Eerder rekenden de markten op een herstel in de tweede helft van het jaar, op een stijging van de winsten. Dat scenario wordt lastiger.’
Obligaties
Op de aandelenmarkten neemt de spanning toe, op de obligatiemarkten net zo goed.
Dat de Nederlandse yieldcurve maandag volledig negatief werd, is volgens Blokland vooral een volgende uiting van de al langer lopende trend, met dalende rentes door het vooral in Europa verruimende beleid.
De verwachting dat de ECB volgende stappen zal nemen, plus de zoektocht van beleggers naar veilige havens en een schaarste aan veilig geachte staatsobligaties, gaven het laatste duwtje dat ervoor zorgde dat álle Nederlandse rentes in negatief vaarwater kwamen, volgend op eenzelfde ontwikkeling van de Duitse yieldcurve vrijdag.
‘Nederlands staatspapier heeft maar een kleine opslag ten opzichte van Duits papier, beide landen worden gezien als veilig en het zijn beide open economieën. Dus toen vrijdag alle Duitse rentes onder nul doken na de escalatie van de handelsoorlog, was het logisch dat de Nederlandse zouden volgen bij een tweede dag van onzekerheid.’
Het feit dat de Nederlandse yieldcurve nu onder nul ligt, is volgens Blokland wel ‘een beetje een gimmick’. ‘Theoretisch kun je allerlei dingen bedenken bij die beweging, maar in de praktijk zakt de rente gewoon verder.’
Voor beleggers is vooral de vraag belangrijk of het logisch is om geld toe te leggen op het uitlenen van geld aan overheden. ‘Bij overheden die heel veilig geacht worden, ben je misschien bereid een premie te betalen voor de combinatie van minder risico en schaarste aan obligaties. Maar, intussen zijn er ook Duitse bedrijfsobligaties met een BBB-rating die er geld op toe krijgen. Gangbare economische theorieën werpen dan de vraag op of het wel gangbaar is dat een bedrijf risico neemt met geleend geld en daar dan geen vergoeding voor hoeft te betalen
Hoewel Blokland dat als een interessant en bijzonder vraagstuk betitelt, is de vraag voor zijn eigen portefeuilles niet eens van zo’n groot belang. ‘Bij een multi-asset portefeuille heb je het dan toch over relatief risico. Geloof je dat aandelen een gemiddelde risico-premie hebben van 4 procent, dan zijn er twee conclusies: één, aandelen zijn nog steeds aantrekkelijker dan staatsobligaties en twéé, het absolute rendement dat je op aandelen zult verdienen zal ook lager liggen. Je moet tenslotte met een min-getal gaan rekenen.’