Stefan Duchateau doceert financieel-economische vakken aan de KU Leuven en UHasselt. Welk immens populair financieel product heeft hij uitgevonden? Welke vernedering voelt hij vandaag nog? En wat is zijn grootste frustratie als consultant?
In een vorig professioneel leven was Stefan Duchateau de CEO van een groot fondshuis bij een grootbank, waar hij de klikfondsen uitvond en daarmee het fondshuis op de internationale kaart zette. Na zijn vertrek koos hij voor een rol als onafhankelijk adviseur én voor de academische wereld. Zo doceert hij portfoliomanagement, risicobeheer en beleggingsleer aan de KU Leuven en de Universiteit Hasselt. Hij runt ook zijn eigen investeringsfonds voor institutionele beleggers.
Jonge werkloze
Maar hoe begon het allemaal? Duchateau deed in het begin van de jaren tachtig zijn intrede op de arbeidsmarkt, in een economisch heel grauwe periode. ‘Ons land werd toen getroffen door de meest troosteloze jeugdwerkloosheid ooit. Werk vinden was niet gemakkelijk. De vernedering van in een lange rij met honderden te moeten aanschuiven aan het werkloosheidskantoor, dat zit er nog altijd in. En dan ben ik slechts een maand werkloos geweest.’
De Limburger ging eerst aan de slag in een revisorenkantoor, tot hij de vraag kreeg om bij een bank te gaan werken. ‘Ik ben daar de jongste directeur geworden die ze daar ooit hebben gehad. Toch is dat nooit mijn ambitie geweest. Je hebt mensen die iets willen zijn, die enkel een functietitel nastreven om daar dan niets mee te doen. En dan heb je mensen die iets willen doen. Ik behoor tot de laatste. Ik heb altijd geprobeerd om goede beleggingsresultaten op tafel te leggen. En dan is het ook geen toeval dat ik tot op een bepaald niveau opklom in de hiërarchie.’
Klikfondsen
In het midden van de jaren negentig maakte Duchateau de overstap naar de grootbank, om daar de leiding te nemen over het fondsenbeheer. ‘Van 8 miljard euro onder beheer bracht ik dat over een periode van tien jaar naar 200 miljard euro.’ Wat daar zeker ook toe bijdroeg was een innovatie die uit de koker kwam van Duchateau: de klikfondsen. Jaarlijks vloeiden tientallen miljarden naar het nieuwe beleggingsproduct.
‘De techniek erachter is niet zo eenvoudig. Je moet weten hoe de financiële markten werken, hoe je swaps kunt opzetten, hoe je het geheel stabiliseert terwijl rentevoeten en koersen continu veranderen en je moet ondanks alles erin slagen uit te komen op een punt dat je vooraf hebt vastgelegd. Het idee is daarna heel veel gekopieerd, maar vaak door mensen die niet wisten waarmee ze bezig waren. En dan krijg je natuurlijk gedrochten van gecompliceerde producten.’
Erkenning
Hoewel de klikfondsen een grote hit werden, verzuurde de relatie met zijn werkgever. ‘In het begin kreeg ik ook erkenning, maar toen de bank een nieuwe top kreeg, keerde dat helemaal. Ik werd beledigd en vernederd en in 2008, net voor het uitbreken van de financiële crisis, ben ik vertrokken. Het enige waar ik spijt van heb, is dat ik niet vroeger ben vertrokken om zelf iets uit te bouwen.’
Dat vertrek heeft wel sporen nagelaten. ‘Wat mij vooral getroffen heeft, is dat iedereen je op dat moment laat vallen. Ik ben een vrije geest, maar ik ben ook realistisch genoeg om te weten dat je binnen bepaalde structuren moet werken. En daar heb ik nooit een probleem mee gehad. Maar ik ben een pionier, van het soort dat vroeger het eerste schip naar Amerika nam. Eens de settlers komen, dan voel ik mijn toegevoegde waarde verminderen.’
‘Want eerlijk gezegd: als je leiding geeft aan 300 à 400 mensen, dan spendeer je jouw tijd vooral aan het menselijk potentieel. In die context kon ik niet doen waar ik echt wilde: mooie financiële producten creëren die van waarde zijn en rendabiliteit genereren.’
Zelf uitbouwen
Na zijn vertrek koos hij ervoor om zelf iets te bouwen. Met veel meer vrijheid en zonder de alomtegenwoordigheid van een grote structuur. ‘Ik heb ontdekt dat ik me paradoxaal genoeg binnen zo’n grote structuur veel meer thuis voel. Want dan heb je ook de macht om iets door te drukken. Dat heb je niet als zelfstandig consultant. Daar heb ik toch wel wat problemen mee gehad: met het frustrerende gevoel dat je wel goede ideeën aandraagt, maar dat die niet noodzakelijkerwijs worden uitgevoerd.’
‘Gelukkig kan ik me uitleven met mijn eigen investeringsbedrijf en kan ik wel alle zaken doen waarvan ik vind dat ze nodig zijn. We hebben nu een eigen investeringsfonds voor institutionele partijen, met een beheerd vermogen van zo’n 400 miljoen euro. De ambitie is om daarmee naar 1 miljard euro onder beheer te gaan.’
Beluister de volledige De Spiegel-podcast met Stefan Duchateau en ontdek:
- Of hij nog veel innovatie ziet in de financiële sector
- Waar zijn plichtsbesef vandaan komt
- Zijn ongezonde eetgewoontes
- Hoe hij per toeval een passie voor beleggen ontdekte
- Of hij erin geslaagd is zijn passie voor beleggen door te geven aan zijn twee dochters
- De laatste keer dat hij in het rood is gegaan
- Het mooiste compliment dat hij kreeg
- Wat de insteek is van zijn eigen investeringsfonds