Hoe lang de rente op het huidige record lage niveau ook blijft, op de langere termijn zal zij onherroepelijk stijgen. Voor het verdienmodel van asset managers heeft dat gevolgen, erkent Jacco Maters, de recent aangetreden nieuwe topman van Delta Lloyd Asset Management.
‘De reële rente staat nu in de min. Dat betekent dat je een dief van je eigen portemonnee bent als je in staatspapier belegt’, zegt Maters in een gesprek met de FN/Insider-sectie van Fondsnieuws.
‘Of we het dieptepunt met 0,7 procent hebben bereikt, weten we niet. Japan laat zien dat de rente héél lang, héél laag kan blijven. Vaak is het zo dat de rente ongeveer overeenkomt met met de economische groei. Die is nu heel laag. Als dat zo blijft, is dat een punt van zorg.’
Maar, erkent Maters, ‘we kunnen er wel zeker van zijn dat er op enig moment sprake zal zijn van een stijging van de rente. Voor huizen met obligatiefondsen betekent dat niet veel goeds.’
Directe bedrijfsleningen
Als de rente stijgt, dalen de rendementen en zullen beleggers uitstappen. Voor asset managers die veel obligatiebeleggingen en -fondsen hebben, is dat een serieus bedrijfsrisico, want dan dalen de inkomsten.
Maters, die amper drie maanden als topman van Delta Lloyd actief is, zegt dat hij met de directie naar alternatieven kijkt. Volgens hem is dat ondermeer het direct lenen aan bedrijven, die nu - vanwege de eisen die in de Basel III-akkoorden omtrent solvabiliteit worden gesteld - bij banken beperkt kans maken op kredietverlening.
‘Er is veel vraag naar onderhandse leningen in het bedrijfsleven. We doen het nu al, maar zullen dat verder gaan uitbouwen.’ Delta Lloyd wil dat doen met gesloten fondsen voor institutionele beleggers en family offices, omdat het om renderende, maar illiquide beleggingen gaat.
Maters denkt dat Delta Lloyd voor een expansie in deze markt goed geëquipeerd is. ‘We hebben in Nederland contact met de top-100 bedrijven, terwijl we door onze creditanalisten ook een goed beeld en veel kennis van dergelijke leningen hebben.’ Hij wijst er wel op dat het om een zeer arbeidsintensieve analyses gaat.
Defined contribution
Naast directe onderhandse leningen wil Maters met de Delta Lloyd Deelnemingen fondsen meer extern geld ophalen. Ook zijn er inmiddels indexfondsen gelanceerd, die in de defined contribution pensioenproducten van Delta Lloyd verzekeringen worden toegepast.
Maters wijst er wel op dat een stijging van de rente voor verzekeraars tegengestelde effecten heeft: de solvabiliteit verbetert, maar de rendementen en de inkomsten kunnen verslechteren. Ook kan het zijn dat door de vergrijzing de verplichtingen naar beleggers toenemen en de cash flow verslechtert. Hetzelfde gebeurt bij pensioenfondsen: de verliezen op de obligatieportefeuille nemen toe, maar de dekkingsgraad verbetert.
Echte alpha nodig
Maters erkent dat door de beschikbaarheid van passieve producten de concurrentie toeneemt en er prijsdruk ontstaat. ‘Je moet echt alpha genereren. Wij denken dat we met onze strategie van 5 procent-deelnemingen, zoals in het Delta Lloyd Deelnemingen fonds, de markt over een langere termijn kunnen verslaan.’
Hij neemt de gelegenheid om op de nadelen van passief beleggen te wijzen.
‘Neem de Euro Stoxx 50. Dat is de meest populaire index voor passieve beleggers. Maar als je er goed naar kijkt, dan blijkt dat bedrijf 51 in deze categorie onvoldoende wordt bestudeerd en geanalyseerd en dat er sprake is van verborgen waarde.’ Ook ziet hij bij passief beleggen de kans op nog niet-opgehelderde tegenpartijrisico’s en dividendlekkage.
Maar ook actieve managers kunnen serieuze fouten maken. Zo was het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds belegd in Imtech, waar fraude werd geconstateerd met forse koersverliezen tot gevolg. ‘Inderdaad, daar hebben we fouten gemaakt.’
Maters, die bij zijn vorige werkgever veel modelmatig beleggen heeft gedaan, looft de gestructureerde aanpak ervan.
Creativiteit onmisbaar
‘Dat is de kracht van het model, maar de zwakte is dat het creativiteit uitsluit. Goede actieve managers onderscheiden zich door hun creativiteit. Ze pakken aandelen op, zoals Samsung, die anders zouden blijven liggen en verdienen daar voor klanten geld aan. Het liefst zie je en-en: creativiteit in een gestructureerde omgeving. Bij de meeste grote fondshuizen is voor creativiteit geen plaats.’