Donkere wolken pakken zich samen boven de opkomende markten. De combinatie van hoge schulden, sterke dollar en economische neergang kan veel landen in het nauw brengen. Het zal er als belegger op aankomen om land per land te bekijken, zegt Pablo Duarte, onderzoeksanalist van het Flossbach von Storch Research Institute.
De voorbije weken is het wat onderbelicht dat veel ontluikende economieën (EM) op een slecht moment door de coronacrisis worden getroffen. ‘In de ontwikkelde landen is er eerder gefocust op de eigen problemen en nauwelijks aandacht besteed aan de storm die zich boven EM aan het vormen is,’ stelt de onderzoeker van de Duitse fondsbeheerder in een gesprek met Investment Officer, het Belgisch-Luxemburgse zusterplatform van Fondsnieuws.
‘De opkomende landen krijgen immers af te rekenen met de gevolgen van de recessie in de industriële markten, hun belangrijkste afzetmarkten, en het effect van Covid-19 op hun eerder zwakke gezondheidszorg,’ beweert Duarte. En dit alles tekent zich af op een moment dat 75 procent van de EM-landen grotere overheidstekorten, een hogere schuld in vreemde valuta en een vier keer groter tekort op de lopende rekening dan in 2007, toen de financiële crisis voor de deur stond.
Dollarsterkte
Op de financiële markten zelf is dit echter niet onopgemerkt voorbijgegaan want de voorbije weken stroomde veel geld weg uit EM waardoor veel valuta enorme klappen kregen zoals de Mexicaanse peso (-22 procent tegenover de dollar), de Zuid-Afrikaanse rand (-20 procent) en de Braziliaanse real (-18 procent).
De vlucht naar de dollar, de reservemunt van de wereld, versterkte die tendens nog. ‘De hoge schuldniveaus en de sterkte van de dollar speelt nu volop in het nadeel van veel opkomende landen. Wat er ook gebeurt met de dollar, het heeft overal een effect op iedereen. Veel landen zullen moeite hebben om hun schulden in dollar te kunnen voldoen want de meeste beschikken niet over veel valutareserves. Daarenboven worden de geïmporteerde goederen duurder en neemt de inflatiedruk toe’, onderstreept de onderzoeker.
Internationale instellingen
Verschillende EM-landen zouden volgens Duarte om het bloeden te doen hun rente kunnen verhogen maar dat zou in de huidige economische toestand contraproductief werken zeker nu de eigen economie het moeilijk heeft en de overheid moeite heeft om de begroting onder controle te houden. Sommige landen zouden kunnen overwegen tot expansionistische maatregelen maar dat zou de kapitaalvlucht nog kunnen opdrijven.
Voor Duarte zal de druk op instellingen zoals het IMF en de Wereldbank om voor financiering en steunpakketten te zorgen hoe dan ook verder toenemen. ‘Het IMF heeft onder andere al nieuwe kortlopende kredietlijnen geopend.’ Een andere mogelijk zijn kapitaalcontroles zodat de druk op de munt kan worden weggenomen. ‘Maar veel landen staan daar weigerachtig tegenover omdat dit op hun reputatie zou kunnen wegen en de aantrekkingskracht voor buitenlandse beleggers en investeerders verminderen,’ besluit de van oorsprong Colombiaanse onderzoeker.
Belegger: wat nu?
En wat moeten beleggers nu doen? ‘Het is moeilijk om een eenduidig advies te geven omdat beleggers natuurlijk uiteenlopende doelstellingen hebben. Wat ik wel kan meegeven, is dat traditioneel gezien EM als één blok wordt gezien. Er lopen echter almaar grotere breuklijnen binnen het segment. Het zal als belegger belangrijk worden om elk land, elke economie individueel te bekijken en de verschillen te onderscheiden.’
Duarte sluit echter niet uit dat er een tweede golf van kapitaaluitstroom kan volgen en dat de druk op EM-munten weer gaat toenemen. ‘Er is nauwelijks een veiligheidsnet en de lockdown is dan ook moeilijker in de praktijk te brengen. Als men honger is blijft men niet thuis. De kans is groot dat het aantal infecties niet zal gaat afnemen.’