‘Voorspellen, dat heeft geen zin. Daar heb je niks aan.’ Na een korte introductie van Ronald Kupers is dat de eerste splinter die hij in het zelfbeeld van de andere sprekers drukt, zoals die van APG-econoom Thijs Knaap die na hem spreekt over scenario’s en voorspellingen. Kupers, een voormalige Shell manager, kijkt als complexiteits-wetenschapper op een andere, meer holistische wijze naar de wereld. Zijn gehoor hangt aan zijn lippen.
Néé, voorspellen is zinloos en die economische wetenschap is ook veel te vroeg tot wasdom gekomen. De wetenschap, opgebloeid en groot geworden in de 19e eeuw, had nog zeker honderden jaren nodig gehad om ook waarachtig en waardevol voor de mensheid te worden, zo heeft Kupers al in diverse eerdere presentaties en gesprekken gezegd.
Dat voorspellen geen enkel nut heeft, bewijst de energiemarkt wel. Zo wordt voor najaar 2023 krapte op de Europese gasmarkt voorspeld, maar Kupers doet dat af als onzin. ‘Er is bijna geen markt die zo onbetrouwbaar is als de energiemarkt’, zegt hij, om eraan toe te voegen dat we wél een onmiskenbaar probleem hebben en dat is de klimaatproblematiek.
Volgens Kupers zullen veel oude bedrijven en bedrijfstakken de klimaattransitie die ook een economische transitie teweegbrengt, niet overleven. En dat geldt ook voor Shell, zijn oud-werkgever. Ook deze decennialange lieveling van beleggers overleeft de energietransitie waarschijnlijk niet.
Dan komt hij op de kern van zijn bijdrage aan de Investment Outlook 2023 van Investment Officer in de Hermitage in Amsterdam: de LNG-markt, die nu furore maakt in het spel van energievoorziening en geopolitiek als gevolg van het conflict met Rusland, is ‘een buitengewoon bizarre markt. Het is eigenlijk geen markt. De contracten zijn vaak 25 jaar of langer.’
Kupers spreekt zijn verbazing erover uit dat de EU-lidstaten en de Europese Commissie zulke lange contracten aangaan, terwijl Europa vanuit de “Green Deal” naar een groene, CO2-neutrale toekomst streven. ‘Op korte termijn werkt het wel, want we zijn heel rijk’ , maar kortzichtig is het volgens hem wel. In de marge van het event zegt hij van het EU-beleid niet veel te begrijpen. Hij spreekt van paniekvoetbal.
Want Amerikaans LNG-gas behoort tot de meest vervuilde gassen ter wereld. De methaan die erbij vrij komt, warmt de aarde nog sneller op. En over luchtspiegelingen gesproken, waterstof - het laatste modeverschijnsel - is ook geen oplossing: er is veel te veel energie nodig om waterstof te produceren. De enige, en belangrijkste oplossing is gewoon wind- en zonne-energie.
En die andere energie, kernenergie, moet u ook maar vergeten, vertelt Kupers. ‘Het kost vier keer zo veel als zonne-energie en het matcht totaal niet met andere energiebronnen. Kernenergie in combinatie met zonne- en windenergie is “horreur”.’
Kupers, als methaan-specialist verbonden aan de Verenigde Naties, besluit met de opmerking dat hij ook niks ziet in prijsplafonds zoals het kabinet nu wil afkondigen. ‘We zijn zo rijk dat we allerlei domme dingen kunnen doen.’
‘Energiecrisis zorgt ook voor dynamiek’
Hoofdeconoom Thijs Knaap van pensioenbelegger APG, die na Ronald Kupers sprak heeft de toch wat ondankbare taak om terug te grijpen op voorspellingen en scenario’s waarvan de beleggingsindustrie zich al decennia bedient. Knaap vertelt dat een stijgende energieprijs tot dalende productiviteit leidt, waarvan ook in de jaren 70 van de vorige eeuw, na de oliecrisis, sprake was.
Maar duurdere energie heeft ook voordelen, zegt Knaap. Het zorgt namelijk ook voor dynamiek en innovatie. Op die ontwikkelingen probeert APG als inhouse-belegger van pensioenfonds ABP nu ook in te spelen. Er wordt grootschalig in windparken, windturbines, zonne-energie en waterkracht belegd. Op dit moment zelfs voor een bedrag van 18,5 miljard euro.
Knaap presenteerde de mogelijke scenario’s van APG en liet het zogenoemde “centraal pad” van de belegger zien. Daarbij wordt voor 2027, als stip op de horizon, uitgegaan van een inflatie van 1,8 procent in de eurozone en van 2,3 procent in de VS. Productiviteitsgroei zal dan respectievelijk 0,8 en 1 procent zijn, de tienjaarsrente zal in Duitsland en de VS respectievelijk 1,8 en 3 procent zijn en de aandelenrisicopremie voor 2027 zal voor Europa en de VS beiden 3,5 procent zijn.
Tijdens de Investment Outlook 2023 werden naast bijdragen van key note-sprekers en een hoofddebat met de beleggingsstrategen van de vijf grootbanken ook presentaties gegeven door asset managers, zijnde Invesco, LFDE, Obam, PGIM, State Street Global Investors en T. Rowe Price.
Gerelateerde artikelen op Investment Officer: