Met welke vraagstukken worden pensioenfondsen en verzekeraars in 2016 geconfronteerd? Komen er in 2016 minder wijzigingen in wet- en regelgeving en is er daardoor weer meer tijd voor de beleggingen en de uitvoering? Met welk advies komt de SER inzake het pensioenstelsel voor de toekomst? Hoe om te gaan met centrale thema’s van DNB?
Wat gebeurt er met de Ultimate Forward Rate (rekenrente) van verzekeraars, nu die in 2015 voor pensioenfondsen is gewijzigd? En niet te vergeten: waarin moet u beleggen in een wereld waarin vrijwel alle beleggingscategorieën lage verwachte rendementen opleveren? Vijf keer wat de sector naar ons idee dit jaar bezig gaat houden.
1. Het ontzorgen van bestuurders bij veranderde wet- en regelgeving en marktomstandigheden
Afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor inzicht in de beleggingsportefeuille, en het kunnen bijsturen bij wijzigingen in wet- en regelgeving en in marktomstandigheden. Door goed inzicht in onderliggende rendementsfactoren zoals krediet- en illiquiditeitspremie wordt de kans op dit soort verborgen risico’s verminderd. Deze zorgden bijvoorbeeld in 2008/2009 voor onverwachte verliezen in veel portefeuilles. Inzicht hebben is stap één. Vervolgens wilt u, als bestuurder, kunnen bijsturen via de organisatie die het vermogensbeheer uitvoert. Tussen welke beleggingscategorieën kan ik kiezen en welke implementatievormen staan tot mijn beschikking? In welke mate kunnen mandaten of voorwaarden van (maatwerk)fondsen worden gewijzigd door bepaalde restricties toe te voegen of aan te passen? Worden tijdig interessante nieuwe beleggingscategorieën aan het keuzepalet toegevoegd? Wat ons betreft allemaal relevante onderwerpen voor de bestuurder om in control te zijn en waar fiduciair managers als Kempen kunnen helpen om u te ontzorgen.
2. Beleggen in niet-beursgenoteerd onroerend goed vraagt iets extra’s van uw uitvoeringsorganisatie
Onroerend goed is het meest tastbare en concrete onderdeel van een beleggingsportefeuille. Niet-beursgenoteerde onroerendgoedbeleggingen, eventueel aangevuld met beursgenoteerde onroerendgoedbeleggingen, kunnen in deze omgeving van lage rente, lage rendementen en hoge volatiliteit een belangrijke basis van de portefeuille vormen. Kempen Capital Management verwacht dat met een belegging in Nederlandse woningen mogelijk een rendement van vijf tot zeven procent per jaar1 kan worden behaald en daarmee e afdekking versus de Ultimate Forward Rente (UFR) kan bieden. De UFR veronderstelt dat bovenop de marktrente nog 1% extra rendement moet worden gemaakt2. De UFR ligt op dit moment aanzienlijk hoger dan de marktrente. Daarnaast zal bij een gelijkblijvende marktrente nog eens circa 1% extra rendement moeten worden gemaakt, omdat de UFR door de rentemiddeling zal gaan dalen. Beleggen in niet-beursgenoteerd onroerend goed stelt echter wel eisen aan u als bestuurder: stemmen op aandeelhoudersvergaderingen, het kennen en kiezen van de juiste ‘stenen’, voldoen aan duurzaamheidseisen voor onroerendgoedbeleggingen, bijsturen in sectorallocatie en natuurlijk de (il)liquiditeit in dit deel van de portefeuille.
3. Welke wijzigingen in het pensioenstelsel kunnen we verwachten?
Het Nederlandse pensioenstelsel behoort tot de beste van de wereld. Maar de toenemende vergrijzing, de druk op de rendementen, het afnemend aantal pensioenfondsen en veranderingen in loopbaantrajecten maken veranderingen noodzakelijk. Waar lange tijd verplichte pensioenen met een min of meer verzekerde uitkering (Defined Benefit, of DB) en communicatie op papier de standaard waren, beweegt de sector nu langzaam naar een verplicht en vrijwillig systeem met een vaste premie (Defined Contribution, of DC) en meer online communicatiemogelijkheden. Naast verzekeraars en pensioenfondsen kunnen ook PPI’s en vanaf dit jaar APF’s pensioenregelingen uitvoeren. In februari 2015 heeft de SER in het kader van de toekomstvisie op pensioen een rapport gepubliceerd waarin verschillende nieuwe vormen van pensioenstelsels verkend worden. Hier zien we ook een duidelijke beweging naar een collectief en individueel DC-systeem. Een aanpassing van de verplichtingstelling, een aanpassing van de doorsneepremie of het toevoegen van individuele eigendomsrechten zijn allemaal elementen die serieus worden overwogen om Nederland weer ‘Pensioenkampioen’ te maken.
4.Verantwoord beleggen is en blijft belangrijk
Op de klimaattop in Parijs is eind vorig jaar een belangrijk besluit genomen. We moeten met elkaar nog meer aandacht geven aan onze planeet. Ethisch en duurzaam gedrag, zowel in het dagelijks leven als in beleggingen, is de laatste tijd steeds belangrijker geworden. Waar individuen vaak het gevoel hebben dat ’hun inzet toch niets uitmaakt’, hebben we afgelopen jaar gezien dat grote spelers zoals pensioenfondsen en verzekeraars wel degelijk invloed hebben. De keuze om grote bedragen wel of juist niet in bepaalde sectoren te beleggen kan het gedrag van ondernemingen sterk beïnvloeden. Het is uiteraard niet de primaire taak van pensioenfondsen of verzekeraars om de wereld te verbeteren, maar verantwoord beleggen is wenselijk als het hand-in-hand kan gaan met een bevredigend rendement voor klanten. De afweging tussen ‘makkelijk op korte termijn’ en ‘moeilijker maar duurzaam op lange termijn’ is een ingewikkelde, en zal in de toekomst alleen maar een grotere rol gaan spelen.
5. Nieuwe beleggingsideeën: illiquide categorieën in beeld
De meeste eenvoudige definitie van pensioen is fiscaal voordelig beleggen voor later. Uiteindelijk zetten deelnemers een gedeelte van hun inkomen opzij om door middel van beleggen met fiscaal voordeel vermogen voor later op te bouwen. Hoe kunnen pensioenfondsen een gebalanceerd rendement realiseren nu veel categorieën duur zijn en/of duurder worden? We zien een grote verschuiving naar minder liquide of illiquide beleggingscategorieën, maar zijn zij allemaal nog wel interessant - los van het belang van selectie binnen de categorieën zelf? Veel illiquide beleggingscategorieën hebben al een sterke performance laten zien. Anderzijds zijn er nog wel segmenten waar kapitaal relatief schaars is en rendementsverwachtingen relatief hoog. We verwachten in 2016 weer een aantal nieuwe beleggingsmogelijkheden voor u beschikbaar te hebben.
Deze en meer informatie is te vinden op ‘Nu, Actueel – 7 – 5x onze blik op 2016’
Kempen Capital Management N.V. (KCM) heeft een vergunning als beheerder van diverse beleggingsinstellingen en voor het verlenen van beleggingsdiensten en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.