De voorspellende waarde van terugkijken is beperkt, maar verdiept het inzicht en begin januari is het moment om dat te doen.
Met het verstrijken van 2022 omvat de reeks die ik vanaf de jaren ’80 bijhoud nu 101 jaar. Voor aandelen zijn voor de jaren vanaf 1980 herbelegging-indices gebruikt en voor eerdere jaren de performance van de index plus een dividendrendement.
Het startjaar is 1922, want de gegevens van eerdere jaren liggen zo ver uit elkaar dat het beeld te troebel is. Voor obligaties zijn de jaarcijfers de opbrengst van een staatslening die op 1 januari een looptijd had van tien jaar of daar het meest dichtbij zat.
| Periode | Aandelen | Obligaties |
| 1922-2022 | 8,5% | 4,8% |
| 1973-2022 | 10,4% | 5,8% |
| 1993-2022 | 8,8% | 4,2% |
| 2003-2022 | 7,2% | 2,5% |
| 2013-2022 | 9,2% | -0,6% |
| 2022 | -11,4% | -22,3% |
Opmerkelijk
Een ieder zal zo zijn eigen gedachten hebben bij deze cijfers, maar opmerkelijk is het resultaat van tienjaars staatsleningen. In 2022 was dat minus 22,3 procent. Het vorige ‘record’ dateert van 1999 toen het minus 6,0 procent was. Het resultaat over de laatste tienjaars periode, van een jaarlijks doorgerolde staatslening, was minus 4.5 procent en dat cijfer was nooit eerder negatief. Het illustreert nog maar eens hoe extreem 2022 was. Aandelen presteerden een stuk ‘beter’ met een negatief resultaat van 11,4 procent. Slecht, maar niet eens een top-10 plaats in de afgelopen 101 jaar.
Of deze resultaten een voorspellende waarde hebben, is op zijn minst twijfelachtig. Ik waag me toch aan twee uitspraken. Voor obligaties zou onder het motto ‘na regen komt zonneschijn’ gezegd kunnen worden dat na een rampjaar een herstel waarschijnlijk is. Wat daar tegen pleit is dat het rendement van 2.8 procent eind 2022 weliswaar het hoogste is sinds 2010, maar ook lager dan in al de jaren voor 2010. Het reële rendement worden daarbij nog buiten beschouwing gelaten.
TINA verliest amper kracht
Aandelen zijn in 2022 in termen van risicopremie (winstrendement minus lange rente) nauwelijks duurder geworden. Het winstrendement is nog duidelijk positief, want het bedrijfsleven is over het geheel genomen - en geholpen door toegenomen pricing power - verrassend goed in staat gebleken de macro economische en geopolitieke tegenwind te weerstaan.
Om in de metaforen te blijven, voorzie ik voor obligaties dat het na de regen blijft druppelen en voor aandelen dat TINA, there is no alternative (voor aandelen), nauwelijks aan kracht heeft verloren.
De grafieken tonen de ontwikkeling van de jaarlijkse opbrengst over periodes van 10, 30 en 50 jaar.
Dirk de Jong is financial markets consultant. Eerder was hij directievoorzitter van HSBC Investment Bank. Dit is een gastbijdrage van zijn hand.