4 keer. 0f 5. Of misschien wel 7 keer. De vraag met betrekking tot de Amerikaanse Fed is níet óf de rente meer dan één keer verhoogd gaat worden dit jaar, maar hoeveel meer dan één keer. Hoe anders is de situatie bij de Europese Centrale Bank! Daar is het bestuur nog lang niet erover eens of het belangrijkste rentetarief überhaupt verhoogd moet worden dit jaar!
Wie echter goed luistert naar de ECB én één bepaald historisch aspect kent, is veel minder verbaasd én komt tot een andere conclusie.
Laat ik beginnen bij het goed luisteren. Isabel Schnabel is een bestuurslid van de ECB, dat ik sinds haar aantreden ingedeeld heb ik groep der duiven, subcategorie ‘überduif’. Zij was de hoofdcheerleader van het ECB-beleid. Had Christine Lagarde, president van de ECB, op een regenachtige dag gezegd dat buiten de zon schijnt, dan was Schnabel iemand die een hele toespraak mét ondersteunende grafieken kon houden waarom Lagarde het goed en iedereen die door het raam kijkt, mis heeft.
Dat betekent dat als bestuursleden zoals Klaas Knot zich wat havikachtig uitlaten, dat nauwelijks van belang is. Het verbaast namelijk niet. Als iemand zoals Schnabel dat echter doet, dan is dat zeer belangrijk voor een ECB-watcher! En dat is onlangs gebeurd.
Krapper beleid
Meer dan één keer heeft ze in haar interviews en toespraken gewaarschuwd dat dé reden achter de huidige hoge inflatie, hoge energieprijzen, structureel kan zijn en dus niet genegeerd kan worden. De ECB moet er rekening mee houden dat de inflatoire druk uit die hoek niet zomaar of helemaal weg zal vallen maar dat die langdurig zal zijn, door de energietransitie. Daar hoort een ander monetair beleid bij. Voor de goede orde: dat betekent een krapper beleid.
En dat historische aspect, wat bedoel ik daarmee? Dat de ECB altijd de Fed volgt, maar met een vertraging. Het was de Fed die destijds, in 2008, begon met de officiële rente te verlagen naar 0 procent. De ECB was in die tijd bezig met – houd u vast – renteverhógingen! Later draaide de ECB bij en kortwiekte ook zij de officiële rente naar 0 procent. Het was eveneens de Fed die begon met quantitative easing, de ECB volgde later.
Dat zou eerder science fiction zijn
De bank uit Frankfurt volgt uiteindelijk, omdat in de sterk geglobaliseerde wereld en met EUR/USD als het veruit belangrijkste valutapaar op de valutamarkten, de ruimte om af te wijken van de koers van de Fed, zeer beperkt is. Hoewel de ECB niet stuurt op een zekere stand van de koers van EUR/USD, is de verandering van die wisselkoers wel van belangrijk invloed op de inflatie in de eurozone.
De ECB stippelt vaak een andere koers uit dan de Fed alleen om later bij te draaien wanneer de werkelijkheid de bank inhaalt en dwingt tot die wijziging. Grote kans dat dat in 2022 niet anders zal zijn. Concreet: houd er rekening mee dat de officiële rente in de eurozone eind dit jaar verhoogd zal worden. Maar: concluderen dat de ECB de Fed volgt, betekent níet dat de ECB de Fed kopieert.
Ofwel: Die 4, 5 of zelfs 7 renteverhogingen waar de Fed zich voor opmaakt, is met betrekking tot de ECB nog steeds eerder science fiction is dan iets wat een beetje waarschijnlijk is.
Meer realist dan ik had gedacht
Tot slot: het is niet alleen dat Schnabel de inflatiedyanamiek uit de energiehoek anders ziet dan in het verleden, zij heeft meer redenen gegeven voor haar stelling dat inflatie eerder te hoog dan te laag dreigt te worden op middellange termijn en dus een beleidswijziging nodig is.
Mijn beeld over haar is daarmee veranderd en ik was te snel met haar in de genoemde subcategorie te plaatsen. Zij is meer een realist dan ik eerder had ingeschat. Voor mij is zij, als realist met duivenachtige neigingen, dé barometer om het toekomstige ECB-beleid te proberen in te schatten.
Edin Mujagić is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en auteur van het boek ‘Keerpunt 1971’. Hij schrijft iedere laatste vrijdag van de maand voor Fondsnieuws een ECB Watch over het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank.