De belangrijkste communicatie na de Amerikaans-Chinese besprekingen in Genève kwam van de Amerikaanse minister van Financiën, Scott Bessent. Hij zei dat importheffingen van 125 procent, respectievelijk 145 procent, elke handel in de weg staan en dat dat niet de bedoeling is. Daarmee floot hij feitelijk Trump terug en Trump accepteerde dat, waardoor er weer enige rationaliteit terug is in de discussies.
Helemaal gerust kunnen we er nog niet op zijn, maar bemoedigend is het wel. Zeer bemoedigend zelfs, wat mij betreft.
Per saldo overheerst de opluchting nu de invoerheffingen over en weer fors zijn verlaagd en er voorlopig een soort bestand van 90 dagen is afgesproken. Aandelenbeurzen zijn behoorlijk hersteld. Ze zijn zelfs niet ver van hun eerdere hoogtepunt en economen hebben hun inschatting van het recessierisico verlaagd. De vraag is of het beursherstel terecht is en of aandelenkoersen op hun huidige niveaus verenigbaar zijn met de resterende recessiekans.
Recessies zijn buitengewoon negatief voor aandelenmarkten. Scherpe dalingen van aandelenkoersen – bear markets – doen zich vooral voor in samenhang met recessies, vooral wanneer die zich in de VS voordoen. Het probleem voor beleggers is dat aandelenmarkten vooruitkijken en dat een bear market doorgaans begint voordat de economie krimpt. Derhalve is de inschatting van een recessiekans in de VS relevant voor beleggers. Maar waar baseer je zo’n inschatting op?
Lang heb ik veel waarde gehecht aan de omgekeerde yield curve als voorspeller van recessies. Maar dat is de afgelopen twee jaar geen succes gebleken.
Sommige economen gebruiken ‘recession dash boards’, of ‘heat maps’, waarop diverse economische indicatoren staan. De recessiekans neemt dan toe naarmate meer economische indicatoren in het rood staan. Wat mij opvalt aan zulke overzichten is dat de ontwikkeling van de bedrijfswinsten vaak ontbreekt. Onterecht, dunkt mij.
In mijn optiek zijn bedrijfswinsten een cruciale factor in het conjunctuurverloop. Als die zich sterk ontwikkelen, leidt dat tot groei van de bedrijfsinvesteringen. Dan volgt groei van de werkgelegenheid en inkomens, waarop de consumptieve bestedingen toenemen. De onderstaande grafiek laat zien dat verreweg de meeste recessies in de VS in de afgelopen 50 jaar vooraf zijn gegaan door een daling van de winsten (gecorrigeerd voor inflatie) van niet-financiële bedrijven, zoals die in de nationale rekeningen worden gemeten. Deze cijfers lopen tot en met het vierde kwartaal van vorig jaar, dus wie weet hoe het in het eerste kwartaal dit jaar is gegaan, maar de grafiek laat zien dat de winsten al een poosje sterk groeien. Historisch gezien is dat niet een beeld dat je associeert met een naderende recessie.
(Bron Macrobond)
Ik doe er nog een schepje bovenop. Stel dat de economie nu toch in een recessie komt die wordt veroorzaakt door een handelsoorlog. Aan de laatste recessie gingen evenmin dalende winsten vooraf, maar werd juist veroorzaakt door een andere schok, de pandemie. Dan is voor aandelenbeleggers de vraag relevant hoe lang en diep de recessie zal wezen. In de pandemie was de economische krimp venijnig, maar vooral kortstondig. De schade op de beurs was aanzienlijk maar snel weer ingelopen.
Een aantal factoren stemt mij hoopvol dat een eventuele recessie dit keer beperkt en net als in 2020 kortstondig zal zijn. Een economische neergang in de VS is des te problematischer en het herstel des te moeizamer naarmate de financiële positie van gezinnen, bedrijven en banken zwakker is. Momenteel staan die er echter opmerkelijk goed voor. Alleen de overheidsfinanciën zijn bepaald niet fraai. Dat vormt een gevaar op de wat langere termijn, maar niet op de korte termijn. Een les die ik in mijn loopbaan als econoom door schade en schande heb geleerd is dat je de veerkracht van de Amerikaanse economie nooit moet onderschatten. De sterke financiële uitgangspositie bij gezinnen, bedrijven en banken is reden voor optimisme.
Daar komt bij dat Trump is gekozen met een groeiagenda. Of er van de beloofde deregulering en de belastingverlagingen veel terecht komt, moeten we nog afwachten, maar het kan de conjunctuur alleen maar helpen.
Als de handelsoorlog uiteindelijk toch in alle felheid terugkeert, dan zijn de vooruitzichten weer heel anders. Mijn hoop is nu vooral op Scott Bessent gevestigd.
Han de Jong is voormalig hoofdeconoom van ABN Amro. Hij schrijft wekelijks voor Investment Officer over economie en markten. Meer informatie over zijn visie kunt u lezen op Crystal Clear Economics.