We kennen het allemaal wel. Als je een product of dienst wilt uitzoeken dan maak je wel eens gebruik van online beschikbare vergelijkingssites. Zo kan dat ook met beleggingsproducten. Het Europese parlement heeft recentelijk voorgesteld een onafhankelijke vergelijkingstool voor Packaged retail and insurance-based investment products (PRIIPs) in te voeren. Is dit een goed initiatief en gaat dit bijdragen aan een betere toegang tot beleggen voor consumenten?
Voorzien in een vergelijkingssite voor financiële producten behoorde oorspronkelijk niet tot de plannen van de Europese Commissie toen zij haar voorstellen voor de Europese Retail Investment Strategy (RIS) in 2023 ontvouwde. Het Europese Parlement daarentegen heeft recentelijk voorgesteld een onafhankelijke vergelijkingstool op te zetten voor PRIIPs als onderdeel van de RIS. Het doel daarvan lijkt te zijn retailbeleggers in staat te stellen om gegevens van financiële producten beter te kunnen vergelijken.
De vergelijkingstool zal in elk geval gegevens moeten bevatten over prestaties, risiconiveau, voorgestelde beleggingshorizon en kosten van het betreffende financieel product. Daarbij zullen ook kwalitatieve kenmerken meegenomen worden. De gegevens zullen worden gehaald uit de PRIIPs KID’s (key information documents) die te zijner tijd moeten worden geüpload naar een Europese database, het European Single Access Point ofwel Esap. Daarnaast is het de bedoeling dat de PRIIPs KID’s een link moeten bevatten naar de online vergelijkingstool en dat financiële instellingen het gebruik van de online vergelijkingstool promoten op hun websites en in hun marketing materiaal.
Iets nieuws?
Vergelijkingssites of tools zijn niet nieuw. De facto heb je geen wetgeving nodig om online vergelijkingstools op te zetten van financiële producten. Je ziet al verschillende iniatieven in de markt en commerciële aanbieders die dit in bepaalde vorm aanbieden. Wel nieuw is dat deze vergelijkingstool beheerd en opgezet zou moeten worden door de Europese toezichthouders, Esma en Eiopa, gezamenlijk met de nationale toezichthouders, aldus het voorstel van het Europees Parlement. Daarnaast lijkt het voorstel van het Europees Parlement betrekking te hebben op alle beschikbare PRIIPs en dus niet beperkt tot de financiële producten die een bepaalde financiële instelling of een online beleggingsplatform aanbiedt.
Beperkingen, aandachtspunten
De gedachte is zeker niet verkeerd: het opzetten van een (pan-Europese) vergelijkingstool voor beleggingsproducten. Toch is niet dit niet zo makkelijk of vanzelfsprekend als het op het eerste gezicht lijkt.
Ten eerste: wil een online vergelijkingstool echt aantrekkelijk zijn voor consumenten, dan zal de tool moeten uitblinken in gebruikersvriendelijkheid, inzichtelijkheid en een aantrekkelijke look and feel hebben. Een goede gebruikersvriendelijke vergelijkingstool kan zeker bijdragen aan betere toegankelijkheid van consumenten tot beleggingsproducten. Een slecht werkende vergelijkingstool kan juist weer het tegenovergestelde effect hebben. Je kunt betwijfelen of Esma en Eiopa de meest aangewezen en logische partijen zijn zoiets op te zetten. Ze zouden dit beter samen kunnen doen met of delegeren aan commerciële partijen die hier veel meer ervaring mee hebben. Ook al blijkt uit het voorstel dat Esma en Eiopa de vergelijkingstool bij consumenten zal testen, de vraag is of dit automatisch een goede tool gaat opleveren.
Ten tweede lijkt het logisch - gezien het onafhankelijke karakter - dat de vergelijkingstool ziet op alle PRIIPs die verkocht worden in de EU. Echter, een link van een financiële instelling naar de volledige database van Esma en Eiopa heeft misschien niet zo veel praktisch nut voor de retailbelegger. De belegger kan dan wel alle financiële producten die in Europa worden verkocht met elkaar vergelijken, maar hij of zij kan ze toch niet allemaal via zijn eigen bank kopen.
Ten derde rijst de vraag of en hoe de uitkomsten van de vergelijkingstool wel tot de juiste uitkomsten voor de retailbelegger zullen leiden. Als bijvoorbeeld een van de parameters waarop consumenten zoeken de kosten zijn, dan worden nu volgens het voorstel van het Europees Parlement alleen de kosten van de PRIIPs meegenomen en dus niet die van de distributeur. Hiermee gaat de vergelijking al mank, omdat voor de belegger de totale kosten van belang zijn voor een goede vergelijking.
Al met al: de gedachte is sympathiek en niet onlogisch, maar deze online vergelijkingstool voor beleggingsproducten zal veel verder uitgedacht moeten worden. De gesignaleerde aandachtspunten zijn niet onoverkomelijk, maar moeten wel geadresseerd worden wil de online vergelijkingstool ook daadwerkelijk door retailbeleggers op grote schaal gebruikt gaan worden.
Randy Pattiselanno is manager Strategy & Regulatory Affairs bij Dufas, de Dutch Fund & Asset Management Association.