De geopolitieke onrust mag hoogtijdagen vieren, op de financiële markten haalt men de schouders op. Vooral de outperformance van Europese aandelenbeurzen kwam onverwachts, en de oorzaak is net zo goed verbazend.
Als het gaat over Oekraïne, wordt Europa simpelweg buiten de vredesonderhandelingstafel geplaatst. Intussen heerst er vrees voor een nieuwe golf van inflatie. Toch klom de S&P500 index vorige week tot een nieuwe recordhoogte. De inspiratie hiervoor haalde de index uit de publicatie van de ondernemingswinsten over het vorige kwartaal.
Met een jaar-op-jaar toename van de Amerikaanse bedrijfswinsten met 16,9 procent levert het vierde kwartaal van 2024 het beste resultaat sinds het laatste kwartaal van 2021, weliswaar met grote onderlinge verschillen tussen bedrijven. Ook Europese bedrijven leveren beter dan verwachte resultaten en omzetcijfers, maar in een kleinere orde van grootte dan in de VS.
De periode sinds het jaarbegin bevat opvallende verrassingen. Het meest in het oog springend is wellicht de onverwachte outperformance van de Europese beursindices, die niet zo lang geleden nog als een bedreigde diersoort werden beschouwd, omwille van de dreigende tarievenoorlog.
Wind in de bancaire zeilen
Met een verschroeiende versnelling troeft de sectorindex van de Europese commerciële banken echter iedereen af. Zelfs de machtige Amerikaanse technologie-aandelen zijn momenteel geen partij voor het Europese bancaire geweld.
Grafiek: Evolutie van de Amerikaans en Europese beurzen en de Europese commerciële banken (prijsindex in eigen munt)
Verbazend, want de context is op het eerste zicht niet speciaal in het voordeel van de Europese banksector. Sterker nog, deze noopt zelfs tot verdere besparingen om de investeringen mogelijk te maken die de bancaire omgeving veilig kunnen houden tegen cybercriminaliteit en om de nodige automatiserings-inspanningen te leveren.
De basisoorzaak voor deze opmerkelijke (verdere) groeispurt van de bankaandelen is echter snel gevonden. Deze speelt zich voornamelijk af aan de passiefzijde van de bancaire balans. Het sterk opgelopen verschil tussen de financieringskosten en de interbancaire rente heeft geleid tot een verdubbeling van de financiële marge. En dat leidt op haar beurt tot een uitzonderlijke stijging van de bancaire bedrijfswinsten, die nu ten volle tot uiting komt.
Vergelijking belangrijkste Europese banken
Bij een vergelijking van de belangrijkste Europese beursgenoteerde banken vallen vooral de grote onderlinge verschillen op. Niet iedere bank wist deze gunstige omgevingsfactoren om te zetten in beurswinsten.
Ik heb de beursprestaties van de 67 grootste financiële Europese instellingen onderzocht, over de laatste vijf jaar. De prijsindex van de Europese banken steeg met ruim 70 procent. De vier banken met de grootste marktkapitalisatie (HSBC, UBS, Santander en Intesa) lieten beurswinsten optekenen van respectievelijk 63 procent,136 procent, 54 procent en 73 procent).
De beste beursprestaties realiseerden enkele Italiaanse middelgrote banken (Di Sondrio, BPM en Unicredit) en de (inmiddels overgenomen) Deense Spar Nord bank. Ze brachten meer dan 200 procent op.
De minste prestaties kwamen van Credit Agricole, KBC, Lloyds en Raiffeisenbank, met respectievelijk “slechts” 16 procent,14 procent, 12 procent en 8 procent aan beursreturns over de laatste vijf jaar.
Stefan Duchateau is hoogleraar en columnist van Investment Officer.