Laten we waardig beginnen: de asset allocatie is immers de moeder aller beleggingsbeslissingen. Aan het begin van elk jaar gaan er lijstjes rond op het internet, met hoe de diverse vaderlandse banken en vermogensbeheerders gepresteerd zouden hebben. Impliciet gaat men er dan vanuit, dat ieder dezelfde asset-mix hanteerde, bijvoorbeeld 60/40 aandelen/obligaties.
Zo’n lijstje zag er dan bijvoorbeeld zo uit, qua behaalde performance in het jaar ervoor:
Manager A +6%
Manager B +8%
Manager C +10%
Manager D +12%
Mooi, denkt u wellicht: ik ga eerst maar eens met manager D een kopje koffiedrinken: die lijkt wel gevoel te hebben voor actief beheer en scoort meer alpha dan de rest.
Helaas gaat deze vlieger niet zo simpel op. Je kunt uit dat lijstje immers niet opmaken welke onderliggende benchmarks de beheerder hanteert bij z’n strategische assetallocatie (SAA): is dat MSCI World voor de aandelen (met circa 70 procent weging in de VS) of bijvoorbeeld 25 procent MSCI Europe en 75 procent MSCI World of wellicht All-Country World Index (ACWI) waarin ook opkomende landen zijn opgenomen? In de praktijk was de beheerder met de meeste blootstelling naar de VS en de minste blootstelling naar opkomende landen, de laatste vijf tot tien jaar het beste af. En dat gold zeker ook voor het afgelopen jaar.
Manager D had waarschijnlijk de meeste Amerika-exposure en dus de beste bèta. Of men daar bovenop ook nog alpha genereerde, valt niet zomaar te zeggen. Als particuliere klant krijg je vaak alleen het absolute rendementen voorgeschoteld. Pas na goed doorvragen leer je welke benchmarks men hanteerde en wat hun alpha was. Een performance-attributie-rapport is dan nog een flinke stap verder.
De Nederlandse vermogensbeheerder lijkt, ook qua compliance, flink gefocust op risicoprofielen. Aan klanten wordt regelmatig gevraagd de afgesproken verdeling tussen zakelijke en vastrentende waarden (digitaal) te bevestigen. Zoiets oogt dan weer AFM-proof, maar is dat nu echt belangrijk?
Ik schrijf dit omdat er in de markt veel discussie is over welke strategische assetallocatie en bijbehorende benchmark het meest wenselijk is. Het afgelopen jaar hebben diverse partijen hun Europa-bias in de aandelenportefeuille ingeslikt ten faveure van de VS en MSCI World. Slechts een enkeling maakt de gedurfde, contraire beweging, soms zelfs met toevoeging van een valuta-hedge. Op het gebied van vastrentende waarden is soms meer kredietrisico aan die strategische assetallocatie-benchmark toegevoegd, zoals hoogrentende obligaties en schulden uit opkomende markten. Ook ziet u de laatste tijd de opkomst van grote Amerikaanse assetmanagers die het risicobeheer en de uitvoering met beursgenoteerde fondsen uit handen nemen van de Nederlandse managers.
Zo nu en dan krijgt u dus een significant andere bèta. Niet door het actieve tactische assetallocatiebeleid, maar door de wijziging van de onderliggende strategische assetallocatie-benchmark. Ja, soms zelfs met een andere vermogensbeheerder erbij. Maar wordt u dat ook verteld? En wordt het beheercontract met u dan ook aangepast? Of krijgt u na afloop van het gesprek gewoon weer dat mailtje, waarbij u braaf op ‘bevestig’ mag drukken bij de 60/40-verdeling van uw portefeuille?
U had een speelveld afgesproken met uw beheerder, maar die heeft dat geografisch, sectoraal of valutair inmiddels flink veranderd en ook de doelpalen een eind verzet. Laat u hier gras over groeien of kiest u er toch maar voor om wat extra vragen te stellen?
Mijn indruk is dat er steeds meer grote tactische assetallocatiebeslissingen worden genomen, die feitelijk verpakt zijn in veel minder zichtbare strategische assetallocatie-wijzigingen. Menige klant zal denken dat het resultaat een kwestie is van (relatieve) performance, van alpha dus, in plaats van een veranderde bèta. Dit maakt het knap ingewikkeld om die alpha van het track record nog überhaupt vast te stellen bij wisselende bèta’s, vooral als die ook nog binnen één verslagjaar plaatsvinden.
Tot slot: uiteindelijk willen we allemaal een beetje zekerheid, wat houvast bij een manager. Focus, koersvastheid, verbondenheid met het bedrijf, het zijn ook actuele thema’s in het bedrijfsleven. Het FD, moederbedrijf van Investment Officer, hecht daar ook aan bij haar columnisten. Met de 30 miljard die ik afgelopen week kreeg uitgekeerd, houd ik die focus. En dus beste lezer, no sweat, ontspan, ik ben er nog gewoon!
Volgende keer zoom ik wat meer in op separate beleggingssegmenten: is het daar wel alpha, of toch ook weer bèta dat de klok slaat? We gaan het zien….
Wouter Weijand werkte van 1983 tot 2025 in assetmanagement, waarvan ruim veertig jaar als (lead) portfoliomanager in obligaties, aandelen, vastgoed, illiquide beleggingen en uiteindelijk ook als CIO.