De quants zijn terug. Na vijf moeilijke jaren hebben kwantitatieve hedgefondsen over de hele wereld de wind weer in de zeilen.
Ook in Nederland lieten computergedreven hedgefondsen in 2014 de beste rendementen zien. Dat is wel eens anders geweest.
Zogenaamde ‘systematische hedgefondsen’, die menselijke emoties willen uitsluiten en puur op basis van ingewikkelde computermodellen de markten analyseren op trends om in en uit te stappen, hebben dramatische tijden achter de rug. Door duidelijk ingrijpen van centrale banken in de markt was het lange tijd moeilijk om duidelijke markttrends te vinden.
Het afgelopen jaar was dat anders. Sinds de zomer hebben vooral systematische hedgefondsen, die in de Verenigde Staten bekend staan als CTA’s (commodity trading advisors), kunnen profiteren van een reeks opvallende marktbewegingen. De olieprijs is sinds de zomer bijna gehalveerd, terwijl de dollar tegenover de meeste grote munten meer dan 10 procent in waarde steeg.
Andere opvallende trends: een verdere daling van de rente, maar ook een spectaculaire val van de Russische roebel.
KenTyde
Het Rotterdamse hedgefonds KenTyde maakte dankbaar gebruik van deze marktbewegingen.
Het KenTyde Diversified Fund steeg bijna 26 procent in waarde tussen januari en november en is daarmee het best presterende fonds in de Holland Hedge Fund Index (HHF Index), een index van 27 Nederlandse hedgefondsen.
De momentumbelegger specialiseert zich in het vinden van belangrijke trends in de markt, of het nou op- of neergaande bewegingen zijn. Daarvoor volgt het prijsbewegingen over de hele wereld, van de stand van de kerosineprijs in Japan tot de prijsbeweging van zonnebloemzaad in Zuid-Afrika.
De afgelopen drie jaar waren ‘heel moeilijk’, erkent Mahbod Elmi, medeoprichter van KenTyde, dat 16 miljoen onder beheer heeft (waarvan ruim 10 miljoen opstartkapitaal van vermogensbeheerder Robeco). Telkens als de markten onderuit gingen was er een centrale bank die ingreep of bemoedigende woorden sprak.
Hierdoor ‘gingen alle markten op elkaar lijken’, aldus Elmi. Dat maakte het lastig voor het computermodel van KenTyde om handelskansen te identificeren.
Dat was te zien aan de rendementen. In 2012 boekte het fonds een min van 13,5 procent. Het jaar daarna ging met een kleine plus van 2,5 procent beter.
Afgelopen jaar begon de strategie zich te bewijzen, aldus Elmi. ‘In 2014 zijn de markten minder gaan correleren. Deelmarkten werden gedreven door hun eigen dynamiek, door politieke ontwikkelingen die alleen regionaal speelden of door het lokale weer.’
Neem bijvoorbeeld de prijsdaling op de Duitse aardappelmarkt, een opvallende ontwikkeling waar het fonds in 2014 geld mee wist te verdienen. ‘De aardappelprijs ging van 10 naar 4,50 euro mede door de weersomstandigheden.
Met het weer heeft Poetin weinig te maken.’ Winstgevend waren ook long- en shortposities op melkprijzen in de Verenigde Staten, longposities op Franse en Koreaanse obligaties en shortposities op gas en olieprijzen.
Transtrend
Ook het Rotterdamse Transtrend, geen onderdeel van de Holland Hedge Fund Index maar met 5,8 miljard dollar (4,9 miljard euro) onder beheer het grootste hedgefonds van Nederland, heeft een goed jaar achter de rug.
Het rendement van het Enhanced Risk (UDS) risicoprofiel van het Transtrends Diversified Trend Program stond eind december op 17,5 procent. ‘Wij doen het goed wanneer er veel trends zijn rondom verschillende thema’s’, legt directeur André Honig uit.
‘De afgelopen jaren waren er veel minder trends dan normaal. En als er al trends te zien waren, dan waren die vaak geconcentreerd rondom een beperkt aantal thema’s, zoals kwantitatieve verruiming. 2014 was anders, met een grotere diversiteit aan trends, op onder andere energiemarkten maar ook op rente- en valutamarkten.’
Een andere Nederlandse CTA die goed presteerde was het IStar Systematic Fund, een Amsterdams hedgefonds dat gerund wordt door twee oud-handelaren van de Amerikaanse verzekeraar AIG. Het fonds kreeg er bijna 18 procent bij sinds begin 2014.
Vraag is hoelang CTA’s beleggers kunnen blijven trakteren op spectaculaire rendementen. Het is immers inherent aan de strategie dat ze verlies moeten nemen op een moment dat een trend op zijn einde komt.
Privium Fund Management
‘De computermodellen van een CTA hebben geen last van menselijke emoties waardoor ze te vroeg winst nemen, bijvoorbeeld omdat de olieprijs stukken lager staat dan wat beleggers gewend zijn’, zegt Mark Baak, directeur van assetmanager Privium Fund Management en tevens oprichter van de Holland Hedge Fund Index.
Maar daar ligt gelijk ook het nadeel, aldus Baak. ‘Je weet ook zeker dat je aan het eind van de trend een stuk verlies pakt. Een CTA stapt doorgaans te laat in, als de trend al is begonnen. En de exit is pas als de trend voorbij is.’
Mahbod Elmi van KenTyde erkent dat timing lastig kan zijn. Zijn fonds probeert dat op te vangen door te beleggen op een veelheid aan markten (en dus meer trends aan te boren). Het feit dat de ene trend op zijn einde loopt, valt dan te compenseren met de start van een andere trend.
‘Daarmee neem je een deel van de grilligheid weg’, zegt Elmi. ‘Maar het blijft altijd de vraag: wie kan zo snel mogelijk de trend herkennen, en wie kan er op het juiste moment afscheid van nemen?’
Copyright: Het Financieele Dagblad, 6 januari 2015