Een sneller dan verwachte verhoging van de rente vormt het grootste risico voor opkomend Europa. Dit kan leiden tot wisselkoers- en renteschokken in opkomend Europa en tot een verhoogde risicoaversie. Vooral Turije kan klappen verwachten.
Dat schrijft opkomende markten econoom Nora Neuteboom van ABN Amro in een vandaag gepubliceerd rapport over de zeven grootste risico’s voor opkomend Europa.
In principe zijn de groeivooruitzichten voor de regio goed, benadrukt ze. ABN Amro rekent erop dat de groei in opkomend Europa geleidelijk vertraagt, maar boven trend blijft. Voor de gehele regio gaat de bank uit van een groei van 3,1 procent in 2018.
Risico: centrale banken
Maar er zijn ook risico’s. De eerste is een sneller dan verwachte verkrapping door de centrale banken. Ofwel door de Amerikaanse Federal Reserve, van wie drie rentestappen worden verwacht in 2018. Ofwel van de ECB, die naar verwachting van ABN Amro in 2019 komt met een eerste en een tweede renteverhoging.
Dat juist Turkije geraakt zou worden door een snellere renteverhoging van een van de twee centrale banken, komt volgens Neuteboom omdat dit het land is met de meest kwetsbare externe positie. ‘Het tekort op de lopende rekening bedraagt circa 5 procent van het BBP en wordt hoofdzakelijk gefinancierd uit volatiele beleggingsstromen. Om deze reden behoort Turkije al jarenlang tot de zogenomende fragile five van S&P’, aldus Neuteboom in het rapport.
Risico: toenemend illiberalisme
Andere risico’s voor de Europese opkomende markten vormen onder meer het toenemend illiberalisme in Oost-Europa en de inwerkingstelling van artikel 7 tegen Polen en Hongarije.
In dat eerste geval gaat het voornamelijk om Polen en Hongarije, en in mindere mate om Bulgarije, Roemenië en Tsjechië. ‘Tot nu toe hebben beleggers zich niet veel aangetrokken van dit opkomend illiberalisme’, merkt Neuteboom op. ‘De valuta en obligaties van deze landen zijn het beter blijven doen dan die van andere opkomende landen in de regio.’
Maar, nu de groei in de regio waarschijnlijk zal afzwakken, neemt het risico toe dat beleggers zich meer laten leiden door politieke gebeurtenissen en Oost-Europa de rug toekeren.
Risico: opschorting stemrecht
Precies vanwege dat illiberalisme heeft de Europese Commissie besloten om artikel 7 van het EU-verdrag te activeren tegen Polen. Deze kan leiden tot opschorting van het stemrecht in de EU. Volgens Neuteboom ziet het er op dit moment niet naar uit dat het zover komt dat aan Polen sancties worden opgelegd. Dit omdat de EU-lidstaten unaniem moeten zijn in hun stem daarover, en Hongarije waarschijnlijk haar veto zal uitspreken.
Maar mocht het uiteindelijk toch tot sancties komen, kan dat gevolgen hebben voor de geldstromen richting Polen en Hongarije.
Risico: president Erdogan
Andere risico’s die Neuteboom noemt zijn onvoorspelbaar beleid van de Turkse president Erdogan (foto), vervroegde verkiezingen in Turkije, onzekerheid rond Amerikaanse sancties tegen Rusland en een escalatie van het conflict tussen de Oekraïne en Rusland.