Verdienmodellen staan onder druk, wat ook nieuwe kansen biedt. ‘Technologie is essentieel om de klant tegen lage kosten persoonlijk te helpen’, stelt Achmea-bestuuurder Bianca Tetteroo in een opiniestuk.
Veranderingen zijn nog nooit zo snel gegaan en zullen in de toekomst nooit meer zo traag gaan. De ‘Uberfication’ gaat alle bestaande markten op hun kop zetten. Chatbots zullen in de toekomst met elkaar gaan overleggen. Blockchain wordt groter dan het internet en de SER komt in het eerste kwartaal van 2018 met een advies over een nieuw pensioenstelsel.
De toekomst moet uitwijzen of bovenstaande werkelijkheid wordt. Duidelijk is dat er heel veel heel snel gaat veranderen, gedreven door technologische innovaties en maatschappelijke ontwikkelingen. Bestaande markten en verdienmodellen komen daarmee onder druk te staan, maar nieuwe mogelijkheden ontstaan.
Voor 2018 zijn de economische vooruitzichten positief. De wereldeconomie staat er goed voor. De groei wordt breedgedragen en vertrouwenscijfers staan op recordniveaus. Op de financiële markten lijkt een pas op de plaats na de hoge rendementen van de afgelopen jaren waarschijnlijk en misschien zelfs gewenst. De brede zoektocht naar rendement heeft de koersen al flink doen oplopen. Dit leidt tot relatief lage rendementsverwachtingen voor de komende jaren in de meeste beleggingscategorieën.
Na een periode van ongekend economisch beleid, zijn de grootste risico’s voor 2018 politiek en monetair van aard. De eurozone blijft kwetsbaar voor politieke strubbelingen en de verkiezingen in Italië kunnen voor onrust zorgen. Hoe de markt reageert op de afbouw van de onconventionele crisismaatregelen is een onzekere factor. Op wereldschaal lijkt een lange periode waarin het streven naar meer internationale samenwerking vanzelfsprekend was, ten einde gekomen. Onvoorspelbare actoren kunnen voor extra instabiliteit op de financiële markten zorgen.
Technologische veranderingen
Wat wel (zo goed als) zeker is voor 2018 en de jaren daarna, is dat de technologische veranderingen doorzetten. Het internet der dingen, kunstmatige intelligentie en chatbots brengen nieuwe mogelijkheden en markten. Ook buiten de beleggingswereld worden data en algoritmes inmiddels als het nieuwe goud beschouwd, maar dit brengt ook vragen met zich mee over veiligheid en privacy, waar we vanuit het bedrijfsleven zorgvuldig mee om moeten gaan.
Op sociaal en maatschappelijk vlak zien we dat steeds meer waarde wordt gehecht aan ‘maatschappelijk ondernemen’. Dit gaat verder dan alleen verantwoord beleggen. De veranderende publieke moraal stelt grenzen aan de vrijheid die ondernemingen hebben, en aan de winst die de maatschappij accepteert. Steeds meer bedrijven zien financieel resultaat slechts als randvoorwaarde voor continuïteit en willen primair waarde creëren voor de klant. Ook wordt de menselijke maat in klantbediening weer belangrijker.
We verwachten dat de inzet van nieuwe technologie essentieel zal zijn om tegen lage kosten de klant persoonlijk tegemoet te treden, of dit nu ingevuld wordt via een gepersonaliseerde app of zelflerende chatbot.
De vraag naar personalisatie zien we vooral als een behoefte aan een relevant aanbod op maat en niet zozeer als teken dat de wereld steeds individualistischer wordt. Solidariteit wordt tegenwoordig wel anders ingevuld dan voorheen. Zo is het vertrouwen in de overheid en grote instituties die solidariteit organiseren laag, maar zien we een veelheid aan nieuwe initiatieven en bewegingen die uiting geven aan de behoefte om risico’s te delen en lokaal de verbinding aan te gaan. Voor bedrijven is het belangrijk hierop in te spelen, al is dit niet altijd makkelijk vanuit de bestaande systeemwereld.
In het binnenlandse beleid is meer nadruk komen te liggen op eigen verantwoordelijkheden. Stelsels voor pensioen en zorg zijn versoberd, waardoor risico’s naar burgers en werkenden verschuiven. Hierbij is ruimte en noodzaak ontstaan om nieuwe oplossingen te creëren, bijvoorbeeld voor de eigen financiële toekomst. Voor het nieuwe pensioenstelsel vereist dit een weloverwogen vormgeving van flexibiliteit en handelingsperspectief. Niet iedereen is in staat om binnen deze ruimte de juiste keuzes te maken. Vanuit Achmea werken we daarom aan standaardoplossingen zoals doorbeleggen na pensioendatum en een leeftijdsafhankelijk beleggingsbeleid. We moeten ervoor zorgen dat het ook voor mensen die geen keuze kunnen of durven maken goed geregeld is.
Het is onze overtuiging dat het niet zozeer de individuele innovaties en ontwikkelingen zijn die de snelheid en scope van onze toekomst gaan bepalen. Juist de interactie tussen innovaties op verschillende terreinen zou weleens bepalend kunnen zijn voor de klantbehoeften van de toekomst, en de verdienmodellen die daarop aansluiten.
Organisaties moeten blijven innoveren. Belangrijk hierbij is om de klant oprecht centraal te stellen. Welke behoeftes ontstaan, en hoe kunnen we hier met een persoonlijk aanbod op inspelen? Hierbij hebben bedrijven een grote verantwoordelijkheid om heel bewust om te gaan met data en privacy en het broos opgebouwde vertrouwen van de financiële sector niet te verstoren. Het ontwikkelen in cocreatie met klanten kan hieraan een positieve bijdrage leveren, maar ook de samenwerking met start-ups en andere partners in de keten is essentieel.
Dit brengt mij tot een persoonlijk advies voor het nieuwe jaar: blijf ontdekken! Niet alleen voor het bedrijfsleven, maar ook in het persoonlijke leven. Blijf openstaan voor alle nieuwe mogelijkheden die ontstaan en maak er optimaal gebruik van. Een nieuwsgierige en flexibele houding is het beste antwoord op deze onvoorspelbare en dynamische wereld.
Bianca Tetteroo is bestuurder bij Achmea met vermogensbeheer als aandachtsgebied.
Dit artikel is gepubliceerd in het Fondsnieuws Investment Outlook-magazine van december.