Waar de veranderingen in het afgelopen decennium geleidelijk en vrijblijvend zijn verlopen, zien wij dat beleggingsportefeuilles in de komende jaren fors zullen veranderen als gevolg van een drietal externe factoren. Dit biedt ongekende kansen voor asset managers en zeker ook voor die asset managers die de afgelopen jaren minder commercieel succes hadden.
De twee grootste markten voor asset management in Nederland zijn de institutionele distributie naar pensioenfondsen met 1.679 miljard euro en de distributie via banken naar particuliere beleggers met 159 miljard euro. Asset managers leveren verschillende beleggingsstrategieën aan zowel pensioenfondsen als banken. Nieuwe kansen ontstaan bij verschuivingen in allocaties naar andere of nieuwe beleggingscategorieën of wanneer een bestaande asset manager wordt vervangen.
Dit laatste kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van onvoldoende prestaties of hoge kosten. Elk jaar wordt wel een deel van de portefeuille gewijzigd. Het afgelopen decennium was er bijvoorbeeld een geleidelijke transitie van actief naar passief beleggen en werden er Nederlandse hypotheken opgenomen in veel portefeuilles. Ondanks dat de indruk bestaat dat dit een snel proces was, gaat dit in de praktijk geleidelijk. Dit komt doordat er geen overduidelijke externe aanleiding voor deze veranderingen aanwezig was. Voor de komende jaren zien wij dat een drietal externe factoren die vele portefeuilles ingrijpend zullen gaan veranderen.
Het nieuwe pensioenstelsel
De eerste externe factor is het nieuwe pensioenstelsel. De overgang van (collectief) defined benefit pensioen naar (collectief en individueel) defined contribution pensioenvormen gaat grote verschuivingen in allocaties tot gevolg hebben. Sommige beleggingscategorieën zullen populariteit verliezen door het vervallen van het Financieel Toetsingskader (FTK) of operationele complexiteit onder het nieuwe pensioencontract.
Denk hierbij aan de afnemende noodzaak voor langlopende obligaties of de rente afdekking in een LDI-beleggingsstrategie. Andere beleggingscategorieën die eerder benadeeld werden onder het FTK zullen juist veel vaker terug gaan komen in portefeuilles. Hierbij kan gedacht worden aan beleggingscategorieën zoals inflation linked bonds die bescherming bieden tegen inflatierisico’s. Aangezien de overgang naar het nieuwe pensioencontract een concrete deadline heeft, zal dit de komende jaren vele kansen bieden voor asset managers met de juiste expertise.
Versnelling in duurzaam beleggen
De tweede externe factor is het toenemende belang van duurzaam beleggen, mede als gevolg van impactvolle wetgeving met wederom concrete deadlines. Daar waar de overgang naar duurzamer beleggen een kwestie was van geleidelijkheid en vrijwilligheid, wordt in de komende jaren een versnelling verwacht. Dit wordt met name veroorzaakt door regelgeving die vergaande transparantie voorschrijft. Het belang van duurzame beleggingen wordt binnen de sector steeds breder gedragen en definities worden verder verankerd in wetgeving.
Dit brengt meer helderheid. Niet willen achterblijven bij de concurrentie zorgt voor groepsdruk en de aandacht van ratingbureaus en belangenverenigingen intensiveren die druk. Daarnaast zullen steeds meer partijen de financiële gevolgen incalculeren van niet-duurzame beleggingen in de vorm van fysieke risico’s, transitierisico of stranded assets. Dit alles zal ook de komende paar jaar leiden tot vervanging van asset managers die achterblijven bij het invoeren van duurzaam beleggen. Met name veel Angelsaksische asset managers hebben hiervan te vrezen.
Search for yield innovaties
De derde externe factor heeft te maken met de huidige economische omgeving van al geruime tijd lage rentes, zonder een duidelijk vooruitzicht voor hogere rentes. Iedereen kent inmiddels de kreet ‘search for yield’: de zoektocht naar beleggingscategorieën en -strategieën die meer rendement opleveren.
De impact van de Covid-19 pandemie heeft hier echter nog een extra dimensie aan gegeven. Ondanks dat er een deel van de bevolking is dat zware financiële consequenties van de maatregelen tegen het virus ondervindt, is bij een groot deel van de bevolking een andere ontwikkeling zichtbaar. Bij banken worden grote financiële reserves aangehouden die exceptioneel gegroeid zijn.
Dit is enerzijds het gevolg van onzekerheid over de toekomst. Anderzijds besparen Nederlanders fors. Het geld wordt niet uitgegeven aan het bezoek aan de horeca, het boeken van een vakantie of de aanschaf van een nieuwe auto. Banken proberen al jaren Nederlanders aan het beleggen te krijgen, met wisselend en overwegend negatief succes. De voornaamste reden hiervoor is de algemeen terughoudende houding van Nederlanders ten aanzien van beleggen.
Daarnaast was het voornamelijk in het belang van de banken om hogere marges te verdienen aan beleggen ten opzichte van sparen. Het belang van spaarders en banken ligt nu meer op één lijn dankzij de combinatie van het toegenomen spaargeld en de lage of negatieve spaarrentes. Onze analyses laten reeds in 2020 een bovengemiddelde toename zien in belegd vermogen van particulieren. Enerzijds zoeken spaarders eenvoudigere, goedkopere en duidelijkere vormen van beleggen. Anderzijds is er innovatie bij asset managers en banken nodig in het aanbod van risico-arme beleggingsproducten.
Een spaarder die wil beleggen, maar beperkt risico wil lopen, wordt vaak defensieve risicoprofielen aangeboden. In deze profielen zijn grote allocaties opgenomen naar geldmarktbeleggingen die net als spaarrekeningen ook negatieve rendementen laten zien en overheidsobligaties die weliswaar weinig kredietrisico kennen maar juist veel renterisico. Al met al is dat voor spaarders die zijn gaan beleggen een niet heel aantrekkelijk vooruitzicht in het scenario dat rentes normaliseren. Hier kunnen asset managers met de juiste innovaties in risicoarm beleggen kansen vinden.
Asset managers aan zet
Deze drie veranderingen zullen een stevige impact gaan hebben op de asset managementmarkt in Nederland. Het afgelopen decennium hebben asset managers van passieve beleggingsstrategieën een groot marktaandeel gewonnen. In eerste instantie zijn BlackRock, State Street en Vanguard en daarna ook Northern Trust grote spelers in de Nederlandse markt geworden. Ook in het beleggen in hypotheken zijn kansen gegrepen.
Aanvankelijk door Achmea en Aegon en inmiddels zijn ook ASR, DMF en NN Investment Partners uit veel portefeuilles niet meer weg te denken. Dit is ten koste gegaan van andere asset managers die te laat of zelfs niet reageerden. De genoemde drie externe factoren gaan grote veranderingen tot gevolg hebben in de komende jaren. Welke asset managers gaan de winnaars zijn en welke de verliezers?
Ronald Verhagen is consultant bij het onafhankelijke consultancybureau AF Advisors. Hij adviseert institutionele beleggers over beleggingsvraagstukken. AF Advisors is één van de kennisexperts die maandelijks een bijdrage voor Fondsnieuws schrijft.