‘De toekomst moet het uitwijzen, maar wat als er nu een bubbel barst en iedereen naar elkaar staat te wijzen? Ik heb de zorg dat we misschien te ver zijn doorgeslagen met het opknippen van de verschillende elementen van de pensioenuitvoering.’
In een gesprek met FN Institutioneel blikt Roelie van Wijk terug op een carrière van ruim dertig jaar in de beleggings- en pensioenwereld. Onlangs maakte ze bekend dat zij het over een andere boeg wil gooien en haar carrière in een meer maatschappelijke en onafhankelijke richting wil sturen. Na bijna 14 jaar heeft Van Wijk Aegon Asset Management verlaten, in haar laatste functie was zij Global Head of Responsible Business & Public Affairs, en droeg zij het voorzitterschap van branchevereniging Dufas over.
Vanuit verschillende rollen zag Van Wijk belangrijke veranderingen in de pensioensector, zoals die van het loskoppelen van de verschillende elementen van de pensioenuitvoering. De eerste knip was tussen de werkgever en het pensioenfonds. Vervolgens die tussen het pensioenfonds en de uitvoerder en aansluitend het scheiden van de pensioenadministratie en het vermogensbeheer. Daarna volgden nog de splitsing tussen intern beheer, multimanagement en recent fiduciair advies.
‘Het scheiden van alle elementen vind ik niet per se in het belang van een pensioenfonds. Het argument dat DNB dit verwacht, zie ik ook anders. De toezichthouder stelt dat het bestuur en de uitvoering van een pensioenregeling in handen moeten zijn van kundige mensen, maar dat wil niet zeggen dat je alles tegen elke prijs in stukken moet knippen. Mijn zorg is dat alles teveel is opgeknipt en dat niemand uiteindelijk meer weet wat nu echt de wens van de eindklant.’
Van Wijk was ruim 30 jaar in de beleggingswereld actief en is nog altijd enthousiast. ‘Het was vooral een ontzettend leuke tijd. Toen ik in 1990 begon bij PGGM als portfoliomanager vastrentende waarden en treasury maakte ik de belangrijke mijlpaal mee dat de overheidsgelieerde pensioenfondsen meer in aandelen mochten beleggen. Het actief ruilbeheer in mijn obligatieportefeuilles werd toen wel minder uitdagend, want als iets verkoopwaardig was ging de opbrengst uiteraard gelijk naar aandelen. Een situatie die bij de volgende werkgever niet speelde. Maar het was een leerzame tijd. Vooral op het gebied van de systemen en de techniek waren er veel ontwikkelingen.’
Duurzaamheid
In 2002 wordt Van Wijk gegrepen door duurzaamheid. Als hoofd aandelen bij SNS Asset Management stond ze aan de basis van de volledige ESG-integratie in alle portefeuilles. ‘SNS, waaronder ASN, liep echt voorop. We hebben toen als eerste de duurzaamheidsanalisten geïntegreerd met de aandelenanalisten.’ Ook als CEO van TKP Investments heeft ze zich hiervoor ingezet. Vrijwel direct na haar aantreden in 2006 zette ze het onderwerp op de agenda. ‘Nog voor de beruchte Zembla-aflevering - Het clusterbomgevoel - hadden we controversiële wapens uitgesloten. Daar was ik toen echt trots op.’
Tijdens haar carrière vervulde Van Wijk diverse nevenfuncties. De bekendste en meest recente is haar rol als voorzitter van de branchevereniging Dufas. Maar ze deed ook ervaring op als voorzitter van de niet-uitvoerende bestuurders van het Spoorwegpensioenfonds ‘De positieve bijdrage die ik kon leveren in de beginfase van een nieuw governancemodel voor Nederlandse pensioenfondsen vond ik heel mooi. Het was een uniek pensioenfonds met een one-tier-board en ook het stakeholdermanagement in deze rol lag me.’
Moeilijke punten waren er ook. ‘Qua tijdsbesteding was het schipperen en mijn positie bij Aegon maakte ook dat het altijd opletten was om conflicterende belangen te voorkomen.’ Het bracht haar uiteindelijk op een punt om na te denken waar ze het liefst mee verder wilde. De maatschappelijk bijdrage gaf de doorslag voor Van Wijk. ‘Met je kennis en kunde een steentje bijdragen aan maatschappelijke zaken, maar ook de diversiteit in de dingen aan die ik kan doen, spreken me aan. Daarnaast hoop ik een beetje de regie over mijn eigen agenda terug te krijgen.’
Geen volledig afscheid
Wil dat zeggen dat ze hiermee in het geheel afscheid zal nemen van de financiële sector? ‘Nee zeker niet. Ik heb een financieel-economische achtergrond. Dus een externe rol in een beleggingscommissie ligt zeker voor de hand, mits het een partij is die echt impact kan maken en waar duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Ook een commissariaatsfunctie in de financiële sector is wat mij betreft een mogelijkheid. Maar ik wil ook zeker tijd houden voor een toezichtsrol zoals bij het Fries Museum.’
Analoog aan het grootste deel van haar carrière is duurzaamheid ook de rode draad in het gesprek. Het is duidelijk Van Wijks’ passie. Krediet wil ze er niet voor, maar dat ze een actieve bijdrage heeft geleverd aan het feit dat de financiële sector zich gecommitteerd heeft aan het Klimaatakkoord is een van de hoogtepunten. Zelf noemt ze ook het diverse wereldwijde team dat ze de afgelopen jaren heeft samengesteld voor Aegon Asset Management een hoogtepunt.
Meer algemeen vindt ze het positief dat duurzaamheid de norm is geworden. ‘Het is onderdeel van ieder commercieel traject en het komt ter sprake aan iedere bestuurstafel. Maar we zijn er nog niet. Kijk naar Australië, naar de kloof tussen arm en rijk, naar biodiversiteit. We moeten echt haast maken. Ik ga hoe dan ook een paar rollen zoeken waarin ik hieraan kan bijdragen.’
Dit artikel is geplaatst in de jongste editie van Fondsnieuws Institutioneel - maart 2020.