De combinatie van artificiële intelligentie, op til staande regelgeving en nieuwe marktdynamiek schudt de weinig transparante sector van ESG-gegevensverstrekkers flink op.
Een teken aan de wand is dat Econopolis Invest, een fonds van de gelijknamige Antwerpse vermogensbeheerder, voor zijn ESG-risicobeoordelingen gevestigde waarde Sustainalytics inruilt voor Clarity AI.
Dat New Yorkse technologieplatform beweert dankzij artificiële intelligentie de informatieverwerking rond ESG drastisch te kunnen versnellen, met onmiddellijke alerts wanneer er nieuwe informatie rond de duurzaamheidsaspecten van een bedrijf beschikbaar is.
‘Onze AI-assistent biedt in realtime feitelijke inzichten in belangrijke dimensies, zoals het duurzaamheidsbeleid van een bedrijf, zijn klimaattransitieplannen, ESG-risico’s en de mogelijke controverses rond de onderneming’, zegt de dataverstrekker.
Sustainalytics staat dan weer onder druk. De omzet daalde in het eerste kwartaal met 6,5 procent tegenover een jaar eerder, tot 28,8 miljoen dollar, zo staat in het jongste kwartaalrapport van moedergroep Morningstar. Volgens de nieuwssite Responsible Investor staan er tientallen jobs op de tocht bij Sustainalytics.
Herevaluatie
Econopolis is geen alleenstaand geval. Ook andere spelers in de Benelux hebben onlangs Clarity AI gekozen als hun ESG-dataverstrekker, zegt Juan Diego Martin, de chief revenue officer van het databedrijf, zonder namen te noemen.
‘Dit momentum maakt deel uit van een bredere wereldwijde beweging’, zoomt hij uit. ‘In alle markten zijn steeds meer fondshuizen hun ESG-dataprovider aan het herevalueren als reactie op de veranderende eisen qua regelgeving, de toenemende verwachtingen rond het gebruik van technologie en de mogelijkheid om op te schalen.’
‘Belangrijk is dat deze verschuivingen verder gaan dan het simpelweg vervangen van de ene aanbieder door de andere. Bedrijven zijn op zoek naar langetermijnpartners die gelijke tred kunnen houden met een snel veranderend landschap en de evolutie van het regelgevend kader.’
Intussen in Brussel
Vandaag is het verstrekken van ESG-gegevens nog geen gereglementeerde activiteit op Europees niveau. Maar daar komt verandering in. Europa heeft vorig jaar de wetgevende machinerie in gang gezet voor nieuwe regelgeving die meer klaarheid moet scheppen in het labyrint van de ESG-dataverstrekkers en ook hun rapportering meer gaat standaardiseren.
ESMA, de Europese Autoriteit voor effecten en markten, zal een belangrijke toezichthoudende rol spelen en ook de Europese vergunningen verlenen. De beurswaakhond houdt momenteel een Europese marktbevraging om feedback van de sector te krijgen. Het doel is om tegen 2 oktober 2025 de belangrijkste lijnen van het nieuwe regelgevende raamwerk te kunnen presenteren.
Op datavlak is het in elk geval de ambitie om de vergelijkbaarheid tussen ESG-ratings (afkomstig van verschillende dataproviders) te verbeteren. En om de integriteit van de gegevensverstrekkers te vergroten, komen er maatregelen om belangenvermenging te voorkomen. Zo mogen ESG-dataproviders volgens de ontwerpteksten geen beleggersadvies geven of andere beleggingsdiensten aanbieden. Ook kredietverlening en ratingactiviteiten mogen niet.
Momenteel zijn er onder de ESG-dataverstrekkers verscheidene spelers die gelieerd zijn aan ratingbureaus (S&P Global, Moody’s) of brede financiële databedrijven (Bloomberg, MSCI, LSEG). De nieuwe Europese regelgeving zal dus wellicht leiden tot aparte entiteiten of hoge Chinese walls die belangenverstrengeling onmogelijk maken.
‘We zijn een groot voorstander van professionele normen voor aanbieders van ESG-ratings’, zegt fondshuis Robeco. ‘Deze regels zullen voor meer transparantie zorgen en de due diligence-kosten voor beleggers verlagen. Dat gezegd hebbende, is het essentieel dat regelgevers een evenwicht vinden tussen verbeterde openbaarmakingsvereisten en implementatiekosten. Beleggingsbeheerders hebben al te maken met een aanzienlijke druk op hun vergoedingen en moeten er zeker van kunnen zijn dat nieuwe nalevingseisen echte waarde opleveren in plaats van alleen maar duurdere documentatie.’
Grafiek: de rol van ESG-dataproviders (Mind the ESG Gaps, Fichtner & co, 2023)
Transparantie
Clarity AI verwacht dat de beweging naar meer transparantie over de aangeleverde ESG-gegevens hand in hand gaat met een consolidatie van de ESG-datamarkt, waarbij de generalisten afzien van de nodige technologische investeringen en de almaar sterker gespecialiseerde markt gaan verlaten.
‘Bedrijven geven steeds meer de voorkeur aan dataoplossingen die volledige transparantie bieden in gegevensbronnen, scoringsmethodologieën en de beweegredenen achter ratings, zodat ze hun ESG-positionering goed kunnen communiceren naar zowel asset owners als toezichthouders’, zegt Martin.
‘Wij geloven dat de ESG-datamarkt wegstapt van statische, door analisten aangestuurde rapporten en zich richt op flexibelere, AI-gebaseerde platformen. In de huidige concurrerende omgeving – waar marges krap zijn en operationele efficiëntie cruciaal is – hebben fondshuizen tools nodig die workflows stroomlijnen, kosten verlagen en eenvoudig in bestaande systemen te integreren zijn.’