Beleggers die de afgelopen jaren zijn ingestapt, merkten het al, en nu blijkt het ook voor de hele lange termijn te kloppen: alcohol en tabak zijn echte winstmachines. De vraag is echter, voor hoe lang nog?
Onderzoekers van de London Business School brachten in opdracht van de Zwitserse zakenbank Credit Suisse de rendementen voor de afgelopen 115 jaar in kaart.
Morele bezwaren
In de VS zou de tabaksindustrie over deze periode de beste belegging zijn geweest, met een astronomisch rendement van 6,28 miljoen dollar (5,55 miljoen euro) voor elke geïnvesteerde dollar vanaf het jaar 1900. Een investering van 1 pond in de Britse alcoholindustrie zou in die periode 243.152 pond (328.491 euro) hebben opgebracht, een rendement dat door geen enkele andere sector in het Verenigd Koninkrijk gehaald werd over die periode.
Paradoxaal genoeg zouden die hoge rendementen te maken kunnen hebben met het geweten van beleggers, zo stellen de onderzoekers. Sommige beleggers laten alcohol en tabak uit morele overwegingen links liggen. Dat maakt die aandelen kunstmatig goedkoop, en dat zou weer bijdragen bij aan de hoge rendementen.
Pensioenfondsen
Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) belegt sinds de zomer van 2013 niet meer in tabaksproducenten. Het fonds voor zorgwerknemers vindt tabak niet passen bij de sector. Het fonds belegt wel in alcoholproducenten. Pensioenfonds ABP, het fonds voor overheidspersoneel en het onderwijs, belegt wel nog steeds in zowel de tabaks- als de alcoholsector.
Maar precies die morele bezwaren zullen ervoor zorgen dat de tabaksindustrie de volgende 115 jaar waarschijnlijk niet zal volmaken. In de ontwikkelde wereld wordt het roken steeds meer teruggedrongen, door steeds hogere accijnzen en strengere tabakswetten. De groei moet uit de ontwikkelingslanden komen, maar ook daar kantelt het sentiment ten opzichte van tabaksconsumptie. In de sector is bovendien nauwelijks sprake van innovatie, wat deels de hoge rendementen verklaart. ‘Tabaksfabrikanten keren recorddividenden uit en kopen voor miljarden eigen aandelen in. In feite is de sector bezig zichzelf op te heffen’, zegt analist Cor Blankestijn van het ING Investment Office.
Elektronische sigaret
De enige innovatie komt van de elektronische sigaret, waarbij via losse patronen alleen waterdamp met nicotine wordt ingeademd, in plaats van tabaksrook. Maar dat is maar een klein gedeelte van de markt die bovendien ook onder druk staat door regelgeving. In Nederland bijvoorbeeld vallen elektronische sigaretten binnenkort onder de tabakswet, en de Duitse regering wil elektronische sigaretten op dezelfde manier belasten als gewone sigaretten.
Blankestijn benadrukt dat de sector op de korte termijn nog steeds zeer winstgevend is, ondanks de teruglopende omzet. ‘Er is een enorme consolidatieslag geweest, een paar grote fabrikanten hebben de markt in handen. Ze kunnen dus eenvoudig de prijzen verhogen om de omzet op peil te houden.’
Bier voor vrouwen
Ook het sentiment tegenover alcoholconsumptie lijkt voorzichtig te kantelen. In Nederland bijvoorbeeld ging de minimumleeftijd voor de consumptie en het bezit van alcohol omhoog van 16 naar 18 jaar. Maar anders dan de tabaksindustrie heeft de alcoholindustrie nog volop mogelijkheden om te innoveren, zegt econoom Frank Rijkers van ABN Amro. ‘Denk aan bier voor vrouwen, en allerlei eten waarin alcohol wordt verwerkt.’
Blankestijn van ING wijst bovendien op het enorme potentieel van alcoholvrij bier. ‘Bijna een kwart van de wereld is moslim. Die drinken geen alcohol, maar alcoholvrij bier kan wel.’
Copyright: Het Financieele Dagblad, 12 februari 2015.