Zelden heeft over het beleid van een aanstaande Amerikaanse president zoveel onzekerheid bestaan als nu het geval is met Donald Trump. Toch zou deze outsider de markten wel eens positief kunnen verrassen - in ieder geval de aandelenmarkten.
Als Donald Trump op 20 januari 2017 op de trappen van het Congres wordt beëdigd tot de 45e president van de Verenigde Staten dan heeft hij niet alleen een fors deel van de Amerikaanse bevolking tegen zich, maar kan hij ook op de scepsis rekenen van media en veel buitenlandse regeringen en non-gouvernementele organisaties.
Dat verzet zal hem niet mogen verbazen: Trump heeft verschrikkelijke dingen gezegd tijdens de presidentscampagne over onder meer vrouwen, moslims en Mexicanen. Hij heeft de waarde van de Navo ter discussie gesteld, evenals die van handelsakkoorden. Daarnaast wil hij af van het Klimaatakkoord af en strekt hij de hand uit naar een in Europese hoofdsteden uiterst omstreden Russische president.
Toch was één speech van Trump voldoende, namelijk zijn overwinningsspeech van woensdag, om de financiële markten voor zich te winnen. Sloot de Japanse Nikkei in de nacht van dinsdag op woensdag nog met een verlies van meer dan 5 procent, na de uitgesproken garantie van Trump dat hij ‘een president van alle Amerikanen wilde zijn’, schoten de aandelenbeurzen wereldwijd omhoog.
Multiplier-effect infrastructuurplan: 1.6
In zijn speech liet Trump niet veel los over zijn te voeren beleid, met uitzondering van één beleidsterrein: zijn regering zal de vermolmde infrastructuur in het land, inclusief ziekenhuizen en scholen, gaan opknappen. Een voornemen waarover brede consensus bestaat in de Amerikaanse politiek. Trump wil hiervoor over een periode van tien jaar 1.000 miljard dollar uittrekken en heeft daarvoor inmiddels ook al de steun van Nancy Pelosi, de leider van de Democraten in het Congres.
Hij denkt dit Keynesiaanse pakket maatregelen te financieren met een combinatie van publiek-private samenwerking en infrastructuur-obligaties waarop beleggers kunnen intekenen. Dankzij de lage rente van dit moment zullen de kosten voor de overheid overzichtelijk zijn, schrijft Anthony Scaramucci, lid van de economische adviesraad van Trump, in een bijdrage voor The Financial Times.
Trump, aldus Scaramucci, denkt dat met deze aanpak miljoenen banen gecreëerd kunnen worden in het ‘vergeten’ en door bedrijven verlaten Midwesten van Amerika. Volgens onafhankelijke experts hebben deze investeringen in de infrastructuur van het land een multiplier-effect op de Amerikaanse economie van 1,6. Met andere woorden, stelt Scaramucci, het heeft een verlagend effect op de staatsschuld van de Verenigde Staten op de lange termijn.
Amerikaanse renaissance in het verschiet
Tegelijkertijd wil Trump Amerikaanse bedrijven terughalen naar de VS. Veel van deze ondernemingen hebben de afgelopen decennia het land verlaten, deels vanwege de kansen die globalisering biedt, deels vanwege de vennootschapsbelasting die met 35 procent tot de hoogste in de geïndustrialiseerde wereld behoort.
Als Amerikaanse bedrijven inderdaad bedrijfsactiviteiten repatriëren naar de VS - waar BlackRock-topman Larry Fink eerder tegenover Fondsnieuws ook al op zinspeelde - dan zou het in theorie kunnen gaan om 2500 miljard dollar. Het betreft (vermogens)winst die in of via belastingparadijzen als Nederland buiten de VS is gestald.
Trump zegt dat hij grote multinationals als Apple en Facebook hiertoe wil overhalen door de winstbelasting te verlagen (tot naar schatting 20 procent) en door bedrijven een ‘repatriatie-fee’ in het vooruitzicht te stellen. Het team van de toekomstige president denkt dat hierdoor de economische groei met 3,3 procent kan stijgen.
Dit beleid, dat Trump waarschijnlijk al in de eerste 100 dagen van zijn presidentschap door het Congres wil halen, heeft wel een prijs: hogere bestedingen, lagere belastinginkomsten en meer inflatie. Het is een beleidsvoornemen dat herinneringen oproept aan het beleid dat Ronald Reagan in de jaren tachtig voerde - een Republikeinse president die overigens in de VS nu wordt gezien als één van de beste naoorlogse staatshoofden van het land en voor hoge aandelenkoersen zorgde.
De financiële markten hebben in de eerste dagen na de overwinningsspeech van Trump al op zijn toekomstige beleid geanticipeerd: aandelenkoersen zijn gestegen, obligatiekoersen gedaald.
Koerswijziging komt op juiste moment
Institutionele beleggers zijn zwaar onderwogen in langlopende obligaties en leggen de nadruk op zeer kortlopende obligaties, inflatielinkers en geldmarktfondsen. Ze verwachten namelijk dat door Trumps aangekondigde beleid de inflatie zal stijgen naar pakweg 3 procent. Dit zal tot een hogere rente en een sterkere dollar leiden en het zal aan de dertigjarige bullmarkt voor obligaties een einde maken, zo verwacht Michael Hasenstab, de gerenommeerde obligatiebelegger van Franklin Templeton.
De markten lopen op deze trendwijziging vooruit met dalende obligatiekoersen en stijgende rente. De tienjarige Treasuries gingen in vier handelsdagen omhoog van 1,71 procent naar 2,15 procent.
Het zou wel eens kunnen zijn dat Trumps drastische koerswijziging op het juiste moment komt, want het centrale bankbeleid van de Federal Reserve met extreem lage, en zelfs negatieve rentes en kwantitatieve verruiming lijkt na zeven jaar uitgewerkt en leidt bovendien niet tot de inflatie die overheden en centrale banken nu al zo lang tevergeefs zoeken.
Het beleid van de Fed heeft voor hogere assetprijzen gezorgd, maar heeft lagere inkomensgroepen en spaarders onevenredig hard getroffen. Het heeft bovendien met een gemiddelde economische groei in de afgelopen jaren van iets meer dan 2 procent nauwelijks iets voor de ‘gewone man’ gedaan. Die heeft nu zijn laatste troefkaart gespeeld met zijn electorale steun aan Donald John Trump.
Grafiek
Aandelen schreven de afgelopen week 1.000 miljard dollar aan rendement bij. Bron: Bloomberg
Grafiek
Obligaties verloren de afgelopen week wereldwijd 1.000 miljard dollar aan rendement door angst voor inflatie en stijgende rente.
Bron: Bloomberg
Meer geopolitieke analyses en de gevolgen voor beleggingen:
- Analyse: Fed kan markt uit ‘no man’s land’ trekken
- Analyse: Het debat dat de markt kan doen sidderen
- Analyse: Hoe je als belegger profiteert van een populist
Hoofdredacteur Cees van Lotringen schrijft op Fondsnieuws tweewekelijks een analyse over geopolitiek en de invloed op financiële markten en beleggingscategorieën.