Sommige experts voorspellen dat technologie de grondgedachte achter het beleggingsfonds zal ondermijnen. Anderen zien het als een drijvende kracht achter meer verfijning en een verkleining van de kloof tussen de asset manager en wealth manager. Toch is de boodschap duidelijk: de sector moet voldoende flexibel zijn om zich aan te passen.
‘Naarmate de technologie verder verbetert en de kosten vermindert, zal het beleggingsfonds sneller verouderd raken’, voorspelt een rapport van het adviesbureau Oliver Wyman. Zij zien dat technologie ‘asset managers in staat stelt de retailsector zonder bemiddeling te bedienen’, waarbij fondsen meer naar de behoefte van de klant ingericht kan worden, thematisch(er en belastingefficiënter worden. Volgens deze analyse zullen de openbare aandelen- en obligatiemarkten het eerst worden getroffen, gevolgd door de private markten en alternatives.
‘Integendeel, het zou wel eens de opening van een gouden tijdperk voor beleggingsfondsen kunnen zijn, zei Guillaume Prache, algemeen directeur van de belangengroep van gebruikers van financiële diensten BetterFinance, toen hem vorige maand op de Alfi European Asset Management Conference naar dit rapport werd gevraagd. Ja, de technologie zal het mogelijk maken om portefeuilles op maat samen te stellen, maar er blijft de belemmering dat ‘de gemiddelde kleine belegger in de EU vrij weinig financiële kennis heeft’.
Hij merkte op dat slechts 8 procent van de spaargelden van Europese huishoudens in fondsen zit, een cijfer dat volgens hem zal stijgen naarmate de aanhoudend lage rentetarieven en de terugkeer van de inflatie de aantrekkelijkheid van bankrekeningen en levensverzekeringen met gegarandeerd rendement aantasten. Bovendien legt de pensioensector ‘meer beleggingsrisico op de schouders van de mensen en dit zal meer beleggingsstromen naar fondsen op gang brengen’.
Verandering voor vermogensbeheerders
‘Ik denk dat je een verbreding gaat zien van de soorten vehikels die gebruikt worden,’ zei Stephen Cohen (foto), head of EMEA iShares & Wealth business and Index Investments bij BlackRock, in een reactie op hoe hij de impact van technologie ziet.
Hij ziet een verschuiving van adviseurs die uit een reeks beleggingsfondsen kiezen, naar een situatie waarin vermogensbeheerders meer betrokken zijn bij de portefeuilleconstructie. Hij ziet ook meer concurrentie tussen producten ‘op dezelfde manier waarop we ETF’s concurrentie hebben zien brengen voor beleggingsfondsen’.
Het is dus niet zozeer de dood van het fonds als zodanig, maar technologie zal ‘het scala aan instrumenten uitbreiden dat nodig zal zijn om een portefeuille te beheren’, zowel wat betreft de activaklassen als de structuur van het fonds.
Fondsen hebben een belangrijke kans om in te spelen op een nieuwe dynamiek die wordt gevoed door ‘de grootste fiscale stimulans sinds de Tweede Wereldoorlog en de groene revolutie die moet worden gefinancierd’, stelt Cohen. Voor hem is de vraag hoe alle soorten beleggers toegang kunnen krijgen tot deze trends, die vaak tot uiting zullen komen via particuliere markten en alternatieve activa.
Drie wegen naar alternatieve retailproducten
Hij ziet drie routes. Het European Long Term Investment Fund (ELTIF) - dat momenteel door de EU wordt vernieuwd - is een ‘vehikel voor beleggers om veilig op de juiste manier in alternatieven te beleggen’. Ten tweede ziet hij de noodzaak om ervoor te zorgen dat cliënten begrijpen wat er in hun portefeuille zit door toegang te hebben tot voldoende gegevens. Tot slot vindt hij dat de sector moet samenwerken met overheden en toezichthouders om de toegang van beleggers tot deze projecten te vergemakkelijken.
‘Er moet worden ingegrepen door de overheid en er moeten bijvoorbeeld fiscale prikkels/ontmoedigingsmaatregelen of regelgeving komen’, aldus Prache, die op het laatste punt nader ingaat. Over het eerste punt maakt hij zich echter zorgen.
‘Wij zijn voorstander van het ELTIF, maar het dreigt een fonds der fondsen-van-fondsen te worden’, zegt hij over dit fonds dat sinds de lancering meer dan vijf jaar geleden weinig belangstelling van beleggers heeft gevonden. En het is niet alleen een kwestie van beleggingsstrategie. ‘Het is ook de kwestie van de distributieprocessen, die in Europa veel duurder zijn dan in de VS’, voegde hij eraan toe.
Lastig ESG-pad
Wat ESG betreft, waardeert Cohen de groei en het potentieel, maar hij is bezorgd dat beleggers de neiging kunnen hebben om voor een individualistische benadering te kiezen, wat ‘het risico met zich meebrengt dat we eindigen met een zeer gefragmenteerde sector, waardoor het voor beleggers eigenlijk onmogelijk wordt om erin te navigeren.’ Data en analytics bieden de beste weg vooruit, zei hij.
Prache begrijpt de uitdaging voor de vermogensbeheersector en distributiepartijen in de retailsector. ‘Er wordt niet alleen van jullie gevraagd om experts te zijn in financiën, maar nu ook in energie-efficiëntie, broeikasgasemissies en de rest. Ik hoop dat de taxonomie duidelijke en veilige adviezen zal geven.’ Toch zou het volgens hem een risico zijn om de verantwoordelijkheid voor deze keuzes bij de eindbelegger te leggen.