Banken zijn kwetsbaar voor schade als gevolg van klimaatverandering, die vooral hun boek en hun asset holdings kunnen raken. Banken in Zuid-Europa zijn kwetsbaarder dan het gemiddelde: ze hebben voor meer dan 60 procent van hun bedrijfsleningen te maken met verhoogde fysieke risico’s. Bij de transitierisico’s gaat het vooral om leningen naar CO2-intensieve sectoren, die zijn opgenomen in de portfolio’s van een beperkt aantal banken.
Dat schrijft Deutsche Bank in een eerder dit jaar gepubliceerd onderzoek Climate stress tests, are banks fit for the green transition? Volgens de opstellers van het onderzoek hebben klimaatrisico’s een tijdshorizon van wel meer dan 30 jaar. Probleem is voorts dat er sprake is van aanzienlijke lacunes in de dataset. Voorts stelt de wetgever hoge eisen aan de kapitaalbuffers, vanwege mogelijke klimaatrisico’s als gevolg van hogere, dan ingecalculeerde wereldwijde temperatuur.
Op dit moment hebben klimaat stresstesten nog geen consequenties voor de kapitaalvereisten, met uitzondering van EMU Pilar 2, maar de ECB vraagt van de banken wel dat er klimaat risicomanagement wordt opgezet. Uit recent onderzoek blijkt volgens Deutsche Bank dat er wereldwijd 67 stress testen zijn gedaan; de Federal Reserve gaat er dit jaar ook een doen.
Uit het onderzoek van Deutsche komt naar voren dat er vooral vrees bestaat voor zowel directie fysieke risico’s voor banken als voor transitierisico’s. Vooral bosbranden en overstromingen maken leningen aan niet-financiële bedrijven (NFC) riskant. Het zijn vooral de grote banken die bovenmatige exposure hebben naar CO2-intensieve sectoren.
Vooral bosbranden en overstromingen kunnen tot het faillissement van klanten van banken zorgen. Tegelijkertijd kijkt men in toenemende mate naar klimaat stress testen, die een zeer lange tijdshorizon (30 jaar) hebben. Bij de scenario’s gaat men uit van “an orderly transition”, “a disorderly transition” en een “hot house world”. In de laatste twee gevallen zou de schade aan de NFC-leningen 10 tot 13 procent zijn op de kredietportefeuille. The Bank of England ging eerder bij een “hot house world” scenario uit van 30 procent schade voor de leningenportefeuille. Uit onderzoek van de ECB schatten 41 deelnemende banken de krediet- en marktrisico’s in totaal op 70 miljard euro bij korte termijn schade.
Deutsche Bank stelt op basis van de nu beschikbare informatie dat klimaatrisico’s een behoorlijke impact op de winstgevendheid van banken kunnen hebben. Voorts moeten banken op basis van hun sterke kapitaalbuffers klimaat gerelateerde verliezen kunnen opvangen. Beperking van de huidige stress testen is dat er sprake is van hoge complexiteit en diepe onzekerheid en zijn de lacunes in de dataset groot. Tevens is het maken van modellen om de risico’s in te schatten zeer lastig.
Stress testen op het terrein van klimaatverandering staan nog maar in de kinderschoenen. Bij een stress test van de ECB, van afgelopen jaar, stelde 40 procent van de 104 deelnemende banken dat zij een raamwerk voor stress testen hebben opgezet. De ECB heeft de onder toezicht staande banken een deadline gesteld om een klimaat risico managementsysteem per 2024 op orde te hebben.