Asset managers kunnen een volstrekt verschillende visie hebben op een identiek risico. Voor FN Kennisexpert Jasper Haak aanleiding om de vraag te stellen: Wordt hier wetenschap of astrologie bedreven?
‘De asset management industrie is werkgever voor vele erg slimme personen. Er wordt gewerkt met complexe modellen en ingewikkelde theorieën. Het resultaat is een visie op de manier waarop er voor klanten geld verdiend kan worden. Deze visies komen niet altijd overeen, bijvoorbeeld ten aanzien van de asset allocatie van individueel DC producten.
Een deel van de aanbieders van deze producten kiest voor het afdekken van het valutarisico van de aandelenbeleggingen, terwijl een ander deel daar expliciet niet voor kiest. Deze keuze is in een identieke context en wordt niet beïnvloed door het al dan niet beschikbaar zijn van beleggingsstrategieën. In gesprekken met deze aanbieders wordt de keuze gepassioneerd en onderbouwd toegelicht. Twee volstrekt tegenovergestelde uitkomsten zijn in exacte wetenschappen niet waarschijnlijk. Op basis van waarnemingen kan bepaald worden bepaald wat “de waarheid” is. Hierbij worden waarheden overigens ook nog steeds periodiek achterhaald, echter de frequentie hiervan is op belangrijke onderdelen van de natuurwetenschappen erg laag.
Sociale wetenschap
Wetenschap is het opdoen van kennis over de wereld door middel van experimenten en observaties. De economische wetenschap is een jonge wetenschapstak. Economie kent, net als de natuurkunde, complexe systemen met vele interacties en variabelen. De additionele complexiteit is dat de economische wetenschap een sociale wetenschap is, waarbij het gedrag van personen wordt bestudeerd. Deze personen zijn onderdeel van het complexe systeem dat bestudeerd wordt. Hierbij zijn personen in de praktijk heterogeen en kunnen, onder meer door te leren, hun gedrag veranderen. Dit leidt ertoe dat wat er in het verleden geobserveerd is, niet geldig hoeft te zijn op dit moment of in de toekomst.
Toch is het overal zichtbaar dat er terug wordt gegrepen op het verleden. Zo is het bijvoorbeeld erg verleidelijk om een beleggingsfonds te beoordelen op basis van de rendementen en risico’s uit verleden. Het is concreet en relatief gemakkelijk. Toch laat onderzoek zien dat rendementen uit het verleden ook echt geen garantie zijn voor de toekomst. Echter, deze onderzoeken kijken ook naar het verleden. Misschien zijn op dit moment de rendementen uit het verleden juist wel een garantie voor de toekomst.
Verkeerde keuze?
Het alternatief is een visie maken op de toekomst. Dus: Op basis van een economisch model en aan de hand van de verwachtingen bepalen of het valutarisico wel of niet moet worden afgedekt. Een deel van de aanbieders van premiepensioen individueel DC producten zat er de afgelopen jaren naast door het valutarisico af te dekken. Er viel een veel hoger rendement te behalen door het valutarisico niet af te dekken, zelfs als er gecorrigeerd wordt voor risico. Het rendementsverschil was over de afgelopen drie jaar in totaal bijna 20 procent op wereldwijde aandelen.
Toch is het lastig om partijen die gekozen hebben voor het afdekken van het valutarisico hierop af te rekenen. De horizon voor hun keuze kan langer zijn, waardoor het op langere termijn wel degelijk waarde kan bewijzen. Daarnaast betekent het niet dat deze partijen in de toekomst weer de verkeerde keuze zullen maken of dat ze bij andere belangrijke keuzes ook de verkeerde keuze maken.
Goed inzicht ontbeert
Als klant van vermogensbeheerders is het belangrijk om goed inzicht te hebben in welke keuzes gemaakt worden en waarom deze gemaakt worden. Dit is momenteel vaak onvoldoende beschikbaar. Slechts weinig vermogensbeheerders bieden het inzicht en houden er een overzicht van bij. Daarnaast zou het vermogensbeheerders sieren om ook achteraf de consequenties van de keuzes duidelijk te rapporteren. Een dergelijke performance attributie is bijna nooit te vinden.
Alleen als de beleggingskeuzes en de consequenties hiervan transparanter worden, kan hiervan worden geleerd. Zolang dit niet het geval is, blijft het wetenschappelijk gehalte van een deel van de beleggingsindustrie dichter bij de astrologie dan bij de natuurwetenschappen.’
Jasper Haak is mede-oprichter van AF Advisors, een in Rotterdam gevestigde consultant in beleggingsoplossingen en research ten behoeve van asset managers en andere financiële instellingen.
Haak deelt op structurele basis met Fondsnieuws-lezers zijn kennis op het gebied van markt- en productontwikkeling. Wilt u meer bijdragen van onze FN Kennisexperts lezen, klik dan hier.