Simon Wiersma kennen we als ING’s strateeg die dagelijks het beursnieuws duidt. Zijn jongere broer Hilco leidt het meest succesvolle Nederlandse small-cap fonds Add Value. Investment Officer sprak hen over bloembollen, de fouten van professionals en de scheiding tussen werk en privé: ‘Soms werd ik wakker in de trein en wist ik niet of ik op weg was naar kantoor of naar huis.’
Het is een uitspraak van Simon Wiersma (foto rechts). Hij heeft plaatsgenomen naast zijn jongere broer Hilco (foto links) op een terras tegenover het hoofdkantoor van ING in Amsterdam Zuidoost.
Het blijkt een hele kluif om details over hun privéleven te ontfutselen in het anderhalf uur durende gesprek - gelabeld door de broers als ‘slap geouwehoer’ - dat Investment Officer met hen heeft in het kader van de zomerserie ‘Beleggende families’. Ook onder elkaar zijn de broers kort van stof als het niet over de beurs gaat: ‘We appen af en toe’, zegt Hilco.
Aan de bak
Al snel wordt duidelijk dat het credo “niet lullen maar poetsen” hen met de paplepel is ingegoten, in de Kop van Noord-Holland, het grootste bloembollenproductiegebied ter wereld. De broers houden van tuinieren en varen, maar beleggen is de dominante factor in hun leven. ‘Onze vrouwen accepteren ons arbeidsethos. Die weten eigenlijk niet beter’, aldus Simon.
‘Toen we tien jaar oud waren stonden we al bij mijn opa en oom bloembollen te pellen. Vaak van zeven uur ‘s ochtends tot zes uur ‘s avonds. Mijn vader was bloembollenmakelaar, en werkte zelf bij wijze van spreken wel honderd uur per week’, legt Simon uit. ‘Van huis uit kregen we ondernemerschap, handelsgeest en arbeidsethos mee. Als we werken kijken we niet naar de klok, dat is de basis van onze carrières.’
Die carrières liegen er niet om. Simon zette de onroerendgoedtak op in de zaak van zijn vader, nadat hij de HEAO afronde. Toen hij zag dat het businessmodel van de bloembollenbemiddeling uit begon te doven, stortte hij zich op de kapitaalmarkt, ook een hobby van zijn vader. Via verschillende Amsterdamse vermogensbeheerders kwam hij uiteindelijk tijdens de kredietcrisis bij ING terecht, waar hij zich sinds 2008 bezighoudt met de beleggingsstrategie en de communicatie daarover naar klanten via ING’s dagelijkse Morning Note en wekelijkse podcast.
Onafhankelijk van zijn broer koos Hilco ook voor de financiële sector. Hij begon zijn carrière in 1997, als 19-jarige op de Amsterdamse optiebeurs onder de vleugels van optie-legende Sem van Berkel. Later richtte hij samen met Willem Burgers het Add Value Fund op, een beleggingsfonds in Nederlandse small- en midcaps, met een gemiddeld jaarlijks netto rendement van 10,4 procent sinds 2007.
Competitie
Jaloers is Simon niet, trots wel. ‘Wat Hilco kan is ontzettend knap. Het tekent niet alleen zijn doorzettingsvermogen maar ook zijn kennis en kunde om buitengewone rendementen te boeken. Maar, mijn broer is een bottom-up belegger. Hij kijkt nóg scherper dan wij naar individuele bedrijfsmodellen. Hij wil het naadje van de kous weten van een handjevol Nederlandse bedrijven. Bij ING vliegen we hoger over.’
Volgens Simon kan een bedrijf het geweldig doen op papier, maar als de rente stijgt, vallen er klappen. ‘Wij maken dan vaak toch strategische aanpassingen om de portefeuilles te beschermen. Een bedrijf dat mooi is op een koers van 100 euro, is dat op een koers van 80 euro ook nog, maar dan ben ik wel 20 procent kwijt.’
We begonnen met bloembollen, maar het kost de broers welgeteld vijf minuten om het slappe geauwehoer handig om te buigen richting hun favoriete onderwerp: de markt.
‘Passen is ook kaarten’
Simon: ‘Omdat wij ondernemerschap en handelsgeest hebben meegekregen van huis uit, zijn we competitief, en zien wij kansen waar andere risico’s zien. Logischerwijs worden we argwanend als iedereen overloopt van het enthousiasme. Wanneer iedereen naar het strand gaat, vind je ons in het bos.’
‘Kijk bijvoorbeeld naar China’, vervolgt hij. ‘Ik zie dat veel beleggers hele waslijsten kunnen opnoemen waarom het daar slecht gaat. Dan wordt het natuurlijk interessant.’
Het ontbreekt bekendere beleggers die om de haverklap naar hun visie worden gevraagd, daarnaast vaak aan het vermogen om die visie te herzien, volgens de broers. ‘Beleggers moeten bescheiden zijn over hoe goed ze markten kunnen inschatten, en ze moeten van koers kunnen veranderen als het nodig is’, zegt Simon.
Volgens Hilco zijn beleggers vooral slecht in niets doen. ‘Passen is ook kaarten’ zeggen wij vaak. Dan worden we uitgelachen omdat het een bekende beleggersplatitude is, maar het is verbazingwekkend hoeveel fouten er alsnog gemaakt worden.’
Risico’s
Op de vraag welke fouten ze zelf gemaakt hebben, antwoordt Simon: ‘Als ik terug zou kunnen gaan in het verleden, was ik graag nog opportunistischer geweest. ‘Naarmate je ouder wordt, sluipt er toch een soort drang naar veiligheid in, dan neem je niet meer de hele grote risico’s die je vroeger nam’, zegt Simon. De opmerking triggert zijn jongere broer.
‘Risico’s?’, zegt Hilco, ‘wat is nou de definitie van risico?’ Hij vindt het allemaal wat overdreven: ‘Veel beleggers zien de halvering van een beurskoers al als een risico, maar wat interesseert mij die beurskoers nou als een bedrijf goed presteert en de vooruitzichten geweldig zijn?’ Dat biedt juist kansen.’
Ook de ‘zogenaamde spreiding’ door wereldwijd te beleggen is niet aan hem besteed: ‘85 procent van alle beursgenoteerde bedrijven ter wereld creëert geen aandeelhouderswaarde’, zegt hij. ‘Dat is heel triest.’
‘We hebben unieke bedrijven in Nederland. Het geld ligt in onze achtertuin. Het is bijvoorbeeld krankzinnig dat Nederlandse pensioenfondsen geen vijf procent belang of meer hebben in ASML, het grootste hightech bedrijf van Europa en waarschijnlijk het eerste Nederlandse bedrijf dat door de 1.000 miljard euro beurswaarde heen gaat. Dat zijn simpelweg geen goede beleggers’, aldus Hilco.
Wel wil hij Simon en ING een compliment maken. Volgens hem is de werkgever van zijn broer een van de weinige grootbanken die dagelijks en consistent communiceert over hun strategie en gevoerde beleid, zowel in goede als in slechte tijden. ‘Dat is echt hun onderscheidend vermogen en daarin speelt Simon een belangrijke rol.’
De nieuwe generatie
Toch even terug naar het pellen van bloembollen. Doen jongeren dat nog? Volgens Hilco niet, en dat stoort hem. Dat jongeren tegenwoordig met een minimale inspanning het maximale rendement willen halen is een probleem, aldus de jongste Wiersma.
‘Tegenwoordig zijn de eisen van starters meteen heel hoog. Ze willen gelijk de hoofdprijs verdienen, maar hoe slim je ook bent, je zult je toch eerst moeten bewijzen. Wij zijn met afstand het beste beleggingsfonds van Europa. Als een sollicitant ergens anders meer kan krijgen, moeten ze vooral ergens anders gaan werken’, zegt Hilco, die ook op zijn strandstoel tijdens een vakantie rustig jaarverslagen blijft doorakkeren.
Simon nuanceert zijn broer opnieuw. Volgens hem zijn er namelijk nog steeds ambitieuze nieuwkomers binnen de sector die bereid zijn om te leren, en de benodigde uren erin steken.
Over één ding zijn ze het in ieder geval volmondig eens; ‘luiheid is funest voor een belegger’.