Vrijwel elk land in de wereld is door een financiële crisis gegaan, behalve China. Dat gaat dus nog gebeuren, zegt expert opkomende markten Antoine van Agtmael. Toch ziet hij veel potentie in de regio.
Antoine van Agtmael (70) heeft meer dan 35 jaar belegd in opkomende markten. Hij heeft zelfs de term ‘emerging markets’ begin jaren tachtig bedacht.
Met zijn firma Emerging Markets Management had Van Agtmael op het hoogtepunt kort voor crisis van 2008 meer dan 20 miljard dollar onder beheer.
Gevraagd naar zijn successen zegt Van Agtmael al vroeg bijvoorbeeld de potentie ingezien te hebben van het Koreaanse elektronicabedrijf Samsung.
Teken van volwassenheid
De recente onrust op de financiële markten over China brengt hem niet van zijn geloof in de potentie van de regio. ‘De correctie is een teken van volwassenheid’, zegt hij tijdens een interview in New York.
‘Investeerders profiteren daarvan op de lange termijn. Je hebt een crisis nodig om een nieuwe sprong te maken in het leerproces. Dat is in het Westen niet anders. Ook daar komen markten zoals die voor hightechbedrijven vaak op een ruwe, schoksgewijze manier vooruit.’
Van Agtmael is Nederlander maar woont sinds 1968 in het buitenland, voornamelijk in de Verenigde Staten. In de week van de beurscrash van 1987 begon hij met een handvol collega’s zijn beleggingsfirma. ‘Dat werd de eerst paar maanden na de crash niets. Alle toezeggingen werden ingetrokken. Ik had daarvoor een keurige baan bij de Wereldbank. Hoe kon ik dit uitleggen aan mijn vrouw en twee kinderen?’
Maar in april 1988 kon hij toch van start met 25 miljoen dollar van de Verenigde Naties, General Electric en Grantham, Mayo & Van Otterloo (GMO). Het beheerd vermogen is in vijftien jaar tijd bijna verduizendvoudigd.
Uitstroom
‘Natuurlijk hebben we pieken en dalen gehad en verkeerde inschattingen gemaakt. We hebben in de crises van 1997 en 2007 klappen gehad en we kregen te maken met een uitstroom van beleggers. Maar op het hoogtepunt hadden we meer dan 20 miljard dollar onder beheer.’
In 2011 is het merendeel van het bedrijf verkocht aan de Britse Ashmore Group voor ongeveer 120 miljoen dollar. Later is de rest van de hand gedaan.
Van Agtmael zegt dat hij als privébelegger bijna een vijfde van zijn aandelen in opkomende markten heeft belegd. De onrust op de beurzen in die landen heeft hem geraakt.
‘Zo af en toe verlies je als belegger een sloot geld. Maar je moet altijd geduldig blijven. In paniek raken is heel onverstandig. Ik houd me aan de zelfopgelegde regel om niet meer dan vijf transacties per jaar te doen. Hoe meer je je als belegger laat meesleuren door marktsentiment hoe meer stomme fouten je maakt.’
‘Ik denk dat beleggers nog altijd te weinig investeren in opkomende markten. Het perspectief is nog te vaak gericht op de korte termijn. Ze kijken te veel naar de dagkoersen op de aandelenmarkt en de valutamarkt. Het verhaal van China als opkomende economie is natuurlijk niet voorbij.
Dat geldt ook voor de andere opkomende landen. Zelfs over een terugval in het groeitempo heb ik niet te veel zorgen. In tegendeel, het is voor het milieu en de wereldeconomie alleen maar gezond dat China niet 12 procent groeit maar 6 of 7 procent.’
Waar Van Agtmael weleens wakker van zegt te liggen, is dat er een crisis boven de markt hangt. ‘Vrijwel elk land in de wereld is door een financiële crisis gegaan, behalve China. Dat gaat dus nog gebeuren maar ik denk niet snel.’
Dit jaar? ‘Een minieme kans.’ Binnen vijf jaar? ‘Die kans is ruwweg 30 procent.’ Over tien jaar: ‘Die kans is 80 procent.’
Van Agtmael bedacht in 1981 de term emerging markets: opkomende markten, als alternatief voor het kleinerende ‘derdewereldlanden’. De Financial Times schreef laatst dat de term zijn beste tijd heeft gehad.
‘Hij is aan erosie onderhevig. Maar hij kan nog gerust een jaar of tien, twintig mee. De problemen van dit jaar laten zien dat het nog steeds een juiste uitdrukking is.
In de jaren tachtig waren er geen markten in landen als China en Rusland. India produceerde voor de binnenlandse markt en Brazilië kon je nauwelijks in als buitenlander. Die landen zijn een steeds belangrijkere rol gaan spelen in de wereldeconomie. Maar ze zijn er nog niet.
Ze kampen met typische problemen van markten die er nog niet zijn. Wat opkomende landen vaak nog onderschatten is het belang voor investeerders van een vertrouwenwekkend rechtssysteem en klassieke macro-economische instrumenten in plaats van de dirigerende hand. China doet alsof het een echte markteconomie is. Dat is niet helemaal zo.
Het is wel een goed teken dat de Chinese autoriteiten hebben besloten om de markt niet direct te ondersteunen maar het klassieke rentewapen in te zetten.’
Positiever over het Westen
Van Agtmael schreef in 2007 het boek De nieuwe multinationals met als ondertitel: Hoe bedrijven uit Brazilië, China, India, Korea en Mexico de westerse markten overnemen. Hij zegt zijn mening de laatste jaren bijgesteld te hebben. Hij is positiever geworden over het Westen.
‘Ik geloof nog steeds dat het centrum van de economische macht verschuift. Amerika zal terrein verliezen. Ik geloof ook dat de opmars van de consument in opkomende landen een factor van betekenis wordt. Maar dat Amerika en Europa het zullen afleggen met hun concurrentiekracht geloof ik niet meer.
Mijn omslagpunt kwam een paar jaar terug toen ik tijdens een reis naar Azië hoorde dat ze daar bang waren voor Amerikaanse concurrenten omdat ze hun innovatie niet konden bijhouden. Dat had ik in dertig jaar niet gehoord!’
In dat kader publiceert hij in maart 2016 samen met Fred Bakker, oud-hoofdredacteur van het FD, het boek: The Smartest Places on Earth. Het wordt een lofzang op een aantal oude industriële gebieden die zichzelf hebben heruitgevonden.
‘Goedkope arbeid is niet meer waar het om draait voor het succes van bedrijven’, zegt Van Agtmael. ‘Alles zal draaien om slimme oplossingen. Daar zijn we in het Westen vooralsnog het beste in.’
Dit artikel is verschenen in het Fondsnieuws-magazine Zelfbewust China dat op 16 september is verschenen.